خبرگزاری آریا- مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: كودكان باید هر 4 تا 6 ساعت برای نگهداشتن غلظت قند خون در حد طبیعی، غذا میل کنند تا فعالیت سیستم عصبی و عملكرد مغز در حد مطلوب باقی بماند.
به گزارش خبرگزاری آریا به نقل از وبدا، دکتر زهرا عبداللهی، به مناسبت بازگشایی مدارس، درخصوص توصیه های تغذیه ای دانش آموزان در مدارس، با تاکید بر اهمیت صرف صبحانه، اظهار کرد: مطالعات اخیر نشان داده كه تغذیه صحیح بر قدرت یادگیری كودكان موثر است و عدم صرف صبحانه می تواند اثرات منفی بر یادگیری آنها داشته باشد. در شرایط ناشتایی كوتاه مدت، مكانیسم هموستاتیك، گلوكز خون را در سطح ثابت نگه می دارد كه بر عملكرد طبیعی مغز لطمه ای وارد نشود. اگر مدت زمان ناشتایی طولانی تر باشد، نگهداری قند خون در سطحی كــه مغز قادر به فعالیت طبیعی خود باشد، مختل شده و یادگیری و تمركز حواس كمتر می شود. مطالعات مختلف نشان می دهد که افزایش نسبی قند خون موجب بهبود عملكرد مغز و یادگیری كودكان سنین مدرسه می شود.
وی درخصوص نکاتی که می تواند به افزایش اشتهای کودکان برای صرف صبحانه موثر باشد، بیان کرد: برای اینكه كودكان سنین مدرسه اشتهای كافی برای صرف وعده صبحانه داشته باشند، رعایت نکاتی ضروری است، از جمله اینکه؛ شام در ساعات ابتدای شب صرف شده و حتی الامكان كودكان شب در ساعت معین و ترجیحا زود بخوابند، صبح زودتر بیدار شده و پس از شستن دست و صورت، كمی نرمش کنند تا برای صرف صبحانه اشتها پیدا كنند و در نهایت اینکه، والدین صبحانه را به عنوان یك وعده غذایی مهم تلقی كنند و همگی به دور یك سفره به صرف صبحانه بپردازند تا تشویقی برای كودكان باشند.
مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت درخصوص صرف میان وعده ها در مدرسه، خاطرنشان کرد: كودكان سنین مدرسه علاوه بر سه وعده غذای اصلی به دو میان وعده درصبح و عصرنیاز دارند.
وی افزود: در این سنین، كودكان باید هر 4 تا 6 ساعت برای نگهداشتن غلظت قند خون در حد طبیعی، غذا میل کنند تا فعالیت سیستم عصبی و عملكرد مغز در حد مطلوب باقی بماند. در این سنین، كبد كه وظیفه ذخیره سازی گلوكز به صورت گلیكوژن و آزاد سازی آن به خون در مواقع ضروری را برعهده دارد، تنها برای حدود 4 ساعت می تواند گلیكوژن ذخیره كند، بنابراین، كودكان به خوردن غذا در وعده های بیشتری نیاز دارند و باید در روز دو میان وعده مصرف كنند.

ضرورت صرف دو میان وعده در روز برای کودکان سنین مدرسه
دکتر عبداللهی به نمونه هایی از میان وعده های مغذی قابل مصرف در مدارس و زنگ تفریح اشاره کرد و گفت: میوه های خشك شامل، انجیر خشك، توت خشك، برگه هلو و نخودچی و كشمش، گندم برشته، برنجك، عدس برشته شده و انواع مغزها و دانه ها از نوع کم نمک، انواع میوه ها شامل، سیب، پرتقال، نارنگی، هلو، گلابی، سبزی ها شامل، هویج، خیار، انواع لقمه های خانگی مانند، نان و پنیر و گردو و نان و تخم مرغ، انواع كوكو و كتلت، نان و حلوا شكری، نان و پنیر و خرما، شیر و فرآورده های آن، از جمله میان وعده های مفید قابل استفاده در مدارس است.
وی بیان کرد: متاسفانه برخی از تنقلات تجاری مانند انواع پفك و چیپس به طور بی رویه توسط كودكان و دانش آموزان مصرف می شود. خوردن پفك به خصوص قبل از وعده های غذایی، به دلیل ایجاد سیری كاذب كودكان را از خوردن وعده های اصلی كه باید مواد مغذی مورد نیاز برای رشد را تامین كند، باز می دارد. از سوی دیگر، نمك زیاد این مواد، ذائقه كودك را به خوردن غذاهای شور عادت می دهد. انواع چیپس ها علاوه بر شور بودن، به دلیل چربی زیادی كه دارند، موجب چاقی بی رویه كودكان می شوند. مطالعات متعددی رابطه بین خوردن مواد شور در كودكی وافزایش فشار خون در دوران بزرگسالی را به اثبات رسانده است.

حدود 20 درصد دانش آموزان دچار اضافه وزن و چاقی هستند
مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با بیان اینکه نوشیدن بی رویه نوشابه های گازدار و آب میوه های پاکتی که دارای قند افزوده هستند، موجب اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان می شود، تصریح کرد: بررسی های انجام شده توسط وزارت بهداشت حاکی از آن است که حدود 20 درصد دانش آموزان دچار اضافه وزن و چاقی هستند و یا چاقی شکمی دارند و روند چاقی در دانش آموزان رو به افزایش است. بنابراین، نوع تغذیه دانش آموزان در مدرسه و اقلام غذایی که در بوفه های مدارس عرضه می شود، برای حفظ سلامت و کنترل وزن دانش آموزان بسیار مهم است.
وی گفت: چاقی در دوره کودکی و نوجوانی می تواند منجر به چاقی دوران بزرگسالی شده و زمینه را برای ابتلا به کبد چرب، اختلال قند خون، دیابت و فشارخون بالا، فراهم کند.

بازنگری و ابلاغ سالانه دستورالعمل اقلام غذایی مجاز و غیرمجاز در بوفه های مدارس
دکتر عبداللهی اظهار کرد: دفتر بهبود تغذیه جامعه هر سال با همکاری آموزش و پرورش، دستورالعمل اقلام غذایی مجاز و غیرمجاز در بوفه های مدارس را بازنگری کرده و به مدارس کشور ابلاغ می شود. کلیه مدارس موظفند مطابق با این دستورالعمل نسبت به عرضه اقلام غذایی در بوفه های مدارس اقدام کنند. بر اساس این دستورالعمل، عرضه فست فود ها مانند، سوسیس و کالباس و پیتزا، نوشابه های گازدار و انواع چیپس و پفک، ممنوع است .

نقش کلیدی والدین در نهادینه سازی رفتار غذایی مناسب
مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت عنوان کرد: هدف از اجرای دستورالعمل بوفه مدرسه، علاوه بر حفظ سلامت دانش آموزان، فرهنگسازی و ترویج فرهنگ غذایی درست در بین دانش آموزان است. بنابراین، لازم است والدین هم در منزل با رعایت اصول تغذیه صحیح، رفتارهای غذایی مناسب را در کودکان خود تقویت کنند و به عنوان میان وعده، خوراکی هایی برای کودک خود تهیه کنند که علاوه بر مغذی بودن، کم نمک، کم چرب و کم شیرین باشد و انواع ساندویچ های سوسیس و کالباس و سایر فست فودها را به عنوان میان وعده در کیف کودکشان قرار ندهند.
دکتر عبداللهی با بیان اینکه تهیه یک لقمه سالم، یک عدد میوه، یک پاکت شیر، انواع خشکبار و برگه ها و تنقلات سنتی، خوراکی های سالمی هستند که والدین می توانند به عنوان میان وعده برای فرزندانشان در مدرسه در نظر گیرند، ادامه داد: رعایت نکات بهداشتی در تهیه خوراکی دانش آموزان اهمیت زیادی دارد و ضرورت دارد، میوه ها و سبزیجاتی که به منظور تغذیه برای دانش آموز فراهم می شود، از قبل در منزل شسته و گندزدایی شود.
مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: والدین باید بدانند که مکمل یاری آهن برای کلیه دختران دبیرستانی برای پیشگیری از کم خونی و کمبود آهن و مکمل یاری ویتامینD  برای پیشگیری از کمبود این ویتامین در دختران و پسران دبیرستانی اجرا می شود. لازم است والدین کودکان و نوجوانان خود را به مصرف این مکمل ها در مدرسه تشویق کنند.