حملات پهپادی یمن به تاسیسات نفتی آرامکو تولید نفت عربستان را روزانه ۵۰۷ میلیون بشکه کم کرد
انصارالله اقتصاد سعودی را فلج کرد
صاحبخبر - پهپادهای 600 دلاری انصارالله یمن، هزینه چندصد میلیارد دلاری روی دست عربستان سعودی گذاشتند. این اتفاق امروز و پس از چندین و چند حمله موشکی و پهپادی انصارالله به اهداف مشخص در عربستان و بهویژه تاسیسات نفتی این کشور، شاید مسالهای عادی باشد ولی سال 2015 و همزمان با تجاوز ائتلاف سعودی بیشتر به یک شوخی شبیه بود که فقیرترین کشور منطقه انبار تسلیحات بهروز دنیا را هدف قرار دهد. شاید به همین دلیل بود که هشدار آن روزهای «عبدالملک بدرالدینالحوثی»، رهبر انصارالله مبنیبر اینکه «اگر حمله به یمن متوقف نشود ناچار میشویم گزینههای استراتژیک خود را اجرایی کنیم» خیلی جدی گرفته نشد. اما در چهارمین سال تجاوز به یمن، به قدری جدی گرفته شده است که به گفته «ضیفالله الشامی»، وزیر اطلاعرسانی دولت نجات ملی یمن، سعودیها ناچار شدهاند با واسطههای بینالمللی که بزرگترین آن انگلیس بوده، از این جنبش بخواهند حمله به فرودگاهها و تاسیسات عربستان و امارات را متوقف کنند. یمنیها البته درخواست خیلی پیچیدهای ندارند؛ آنها تنها میخواهند تجاوزگری عربستان سعودی پایان پیدا کند و این کشور در امور داخلی یمن دخالتی نداشته باشد. عربستان نمیخواهد واقعیتهای میدانی را باور کند و بیشتر نگران بیحیثیتی خود در پذیرش شکست در جنگ یمن است. محمد بنسلمان، وزیر جنگ سعودی در یک دوراهی پرهزینه قرار گرفته است؛ اگر شیپور پایان جنگ را به صدا درآورد، یعنی از فقیرترین کشورهای منطقه شکست خورده است و اگر هم به ادامه جنگ اصرار داشته باشد، باید هزینه سنگین آن یعنی هدف قرار گرفتن تاسیسات نفتیاش را بدهد. روز شنبه برای سومین بار در یکسال گذشته، انصارالله به تاسیسات نفتی عربستان حمله موفق داشت. نخستین حمله میانه ماه می اتفاق افتاد و یمن با هفت پهپاد، سه پمپاژ خط لوله نفت بزرگ شرق به غرب را هدف قرار داد. دومین حمله نیز ماه گذشته رخ داد و در آن میدان گازی «الشیبه» در شرق عربستان سعودی هدف حملات پهپادی انصارالله قرار گرفت. سومین حمله اما از دو حمله سابق معنادارتر بود و برخی رسانهها آن را بزرگترین حمله به زیرساختهای نفتی عربستان پس از شلیک موشکهای اسکاد عراق به دستور صدام حسین در جریان جنگ اول خلیج فارس و سال ۱۹۹۱ تلقی میکنند. روز شنبه انصارالله یمن با اعزام 10 فروند پهپاد به عمق خاک عربستان سعودی، پالایشگاههای «بقیق» و میدان نفتی «خریص» متعلق به شرکت نفتی آرامکو عربستان سعودی را که نبض اقتصادی این کشور هستند، هدف قرار دادند. بقیق، در ۶۰کیلومتری جنوبغربی ظهران در استان شرقیه، مرکز بزرگترین مجتمع پالایشگاهی نفت جهان است. میدان نفتی خریص نیز که دومین میدان بزرگ نفتی این کشور است، در فاصله ۱۹۰کیلومتری بقیق قرار دارد. این میدان نفتی در 330کیلومتری شمال ریاض، پایتخت عربستان سعودی است و از مرز یمن و محل استقرار انصارالله حدود 940 کیلومتر فاصله دارد. هرچند پس از حمله پهپادی انصارالله، سعودیها اعلام کردهاند آتشسوزی مهار و همهچیز تحت کنترل است اما اکنون مشخص شده عملیات پهپادی انصارالله 5.7 میلیون بشکه تولید نفت سعودیها در روز را کاهش داده است. عبدالعزیز بنسلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی اعلام کرده که این رقم معادل ۵۰ درصد تولید نفت توسط شرکت ملی نفت این کشور یعنی آرامکوست. علاوهبر کاهش تولید نفت، تولید گاز عربستان نیز 56.6 میلیون متر مکعب در روز افت کرده است. شرکت آرامکو مدعی شده که ارزیابی دقیق برای تعیین موعد احیای تولید از تاسیسات آسیبدیده، حداقل به ۴۸ ساعت زمان نیاز دارد. با این حال اما، منابع آگاه به خبرگزاری رویترز گفتهاند که بازگشت تولید نفت عربستان به شکل کامل پس از حمله انصارالله یمن، نه چند روز بلکه چند هفته طول میکشد. در همین حال، مسئولان عربستانی جدول زمانبندی شده را برای بازگشت تولید نفت این کشور بهطور کامل ارائه نکردهاند. بازار نفت منتظر امروز بازار جهانی نفت تا امروز دوشنبه تعطیل بوده و به همین دلیل اثر حملات پهپادی انصارالله تا بازگشایی این بازار، مشخص نیست. ولی با این حال گمانهزنی کارشناسان در مورد سرنوشت قیمت نفت در پی آغاز معاملات روز دوشنبه(امروز) ادامه دارد. عربستان با تولید روزانه 9.8میلیون بشکه نفت خام، تولید پنج درصد نفت جهان را در اختیار دارد. کاهش نیمی از تولید نفت این کشور به سرعت بر بازارهای جهانی اثر خود را خواهد گذاشت. این موضوعی است که کارشناسان بازار انرژی نیز به آن اشاره کردهاند. به گزارش ایرنا به نقل از خبرگزاری آ. پ. آ اتریش «جاش یانگ»، تحلیلگر شرکت سرمایهگذاری انرژی «بیسون اینترستس» میگوید: «احتمال زیادی وجود دارد که با ادامه ناکارآمدی پالایشگاههای عربستان، بهای نفت افزایش یابد.» وی پیشبینی میکند که با ادامه روند کنونی، بهای نفت به بیش از ۸۰ دلار در هر بشکه برسد. روز جمعه هر بشکه نفت سبک آمریکا ۵۵ دلار و نفت برنت دریای شمال بشکهای ۶۰ دلار معامله شده است. اما کارشناسان امور نفت و انرژی میگویند این حمله فقط به افزایش قیمت نفت محدود نمیشود و غول نفتی آرامکو عربستان را که ستون فقرات اقتصاد و محور چشمانداز توسعه ولیعهد این کشور به شمار میرود نیز درگیر میکند. به گفته آنها، حمله انصارالله سیستم دفاعی و پدافندی ریاض را به چالش کشیده و در بلندمدت با تاثیر بر عرضه پنج درصد از سهام آرامکو در بازارهای جهانی و قیمت آن و همچنین کاهش جذابیت سهام این شرکت برای سرمایهگذاران، آینده نفتی عربستان را تحتالشعاع قرار میدهد. سقوط بازارهای سعودی اگر چه به دلیل تعطیلی بازار انرژی، میزان افزایش قیمت نفت مشخص نشده است اما از صبح دیروز، بازارهای سهام عربستان سعودی بلافاصله پس از باز شدن، 2.3درصد سقوط کردند. سقوط روز یکشنبه، باعث شد روند سقوط چندین روزه سهام سعودی که در هفتههای اخیر با قیمتگذاریهای بالای سهام قیمت پایین نفت و نگرانی از چشمانداز اقتصاد آسیب دیده بودند، بسط پیدا کند. شاخص سهام عربستان تمام سود امسال خود را از دست داده و نسبت به رکورد ۲۰۱۹ خود که ۹۴۰۳ واحد شده بود، ۱۸ درصد پایین آمده است. سهام عربستان با سقوط روز یکشنبه، حالا 1.8درصد نسبت به ابتدای امسال پایینتر آمده است. سایر بازارهای منطقه هم واکنشی منفی به این حملات داشتند؛ شاخص سهام کویت یک درصد سقوط کرد و شاخص سهام دبی 0.8 درصد پایین آمد. پاتریوتهای تماشاچی تقریبا هر آنچه از سوی یمن به سمت تاسیسات حیاتی عربستان شلیک میشود، به این اهداف اصابت میکند. این مساله برد مناسب، قدرت کافی و دقت بالای سلاحهای مورد استفاده یمنیها را نشان میدهد اما این تمام صحنه قابل مشاهده نیست. عربستان سعودی بزرگترین واردکننده سلاح جهان است و تاسیسات این کشور با سامانههای پدافند هوایی و ضد موشکی پیشرفته و پرتعداد آمریکایی حفاظت میشود. مورد هدف قرار گرفتن سعودیها در تمام حملات صورت گرفته از سوی یمن نشاندهنده ناکارآمدی تسلیحات پیشرفته آمریکایی هم هست. یمن گرچه برای کارخانههای تسلیحاتی آمریکا در کوتاهمدت دارای سودی سرشار بوده اما در درازمدت آبروی شرکتهای سازنده سلاح این کشور را در معرض خطر قرار داده است. آبروی رفته شرکتهای تسلیحاتی آمریکایی باعث شد مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا برای آنکه شکست سامانههای پدافند هوایی آمریکا در عربستان را قابل درک جلوه دهد، دست به دامان موشکهای ایرانی شود. او بدون ارائه سندی قابلاتکا مدعی شده که منشأ حملات به تاسیسات نفتی آرامکو، ایران یا عراق بوده است و این حملات با استفاده از موشکهای بالدار (کروز) صورت گرفتهاند. آمریکا ید طولایی در فروش تسلیحات معیوب به کشورهای جهان و حتی متحدانش دارد اما در تاسیسات نفتی عربستان سعودی هزاران آمریکایی در حال کار و زندگی هستند. آمریکا بهترین رادارها و موشکهای پدافندی خود همانند سامانه پاتریوت را در این منطقه مستقر کرده است اما تمام جنگ، «تسلیحات پیشرفته» نیستند. رونمایی از موشکهای پرسرعت و نقطه زن بالستیک و کروز و نهایتا پهپادهای ارزان قیمت و استفاده از امواج پهپادی برای ضربه زدن به اهداف نظامی و اقتصادی دشمن پاتریوتهای آمریکایی را نهتنها از توان انداخته بلکه حتی آنان را از معادلات نیز خارج کرده است. مورد هدف قرار دادن چندین پهپاد ارزان قیمت که به گفته یمنیها، هزینهای در حدود 600 دلار در هر فروند در بر دارد، و پرواز آنها در ارتفاعی نزدیک به زمین، پاتریوتها را تنها به مترسک تاسیسات عربستان بدل کرده است نه محافظ آنها. پهپادهای 600 دلاری، در کنار میلیاردها دلار ضرر به سعودیها، بهطور حتم در فروش سامانه پدافندی پاتریوت هم خلل ایجاد خواهند کرد.∎