اقتصادآنلاین - محمدمیلاد عبداللهی؛  بحث جنجال برانگیز واگذاری تیم‌ها به بخش خصوصی و تجربه‌های ناموفق آن مسئله تازه‌ای نیست. متاسفانه آنچه که درباره واگذاری برخی تیم ها مثل نفت، راه آهن و ... به بخش خصوصی رخ داد،  واهمه این اقدام را نسبت به تیم‌های بزرگتر فوتبال ایران بیشتر کرد و باید اقرار کرد که فارغ از همه کاستی‌های که فوتبال کشورمان دارد، بحث واگذاری تیم‌های لیگ برتری یکی از پروژه های کاملا ناموفق در فوتبال بوده است.

هرچند مسائلی مثل حق پخش تلویزیونی و ... نیز هیچ گاه در فوتبال به سرانجامی نرسیده، اما بحث خصوصی سازی ضربات جبران ناپذیری را به برخی تیم‌های قدمت دار وارده کرده و هیچ گاه منفعتی برای این ورزش پرطرفدار کشورمان نداشته و منجر به تشکیل پرونده‌هایی در فوتبال شد که هیچ نهادی قادر به حل و فصل آن‌ها نیست.

در این بین واگذاری تیم های پرطرفدار و پایتخت نشین پرسپولیس و استقلال هم داستان جداگانه‌ای دارد، در طول سال‌های گذشته (قریب به دو دهه) همواره بحث واگذاری این دو تیم به بخش خصوصی مطرح بوده و به اخذ پاکت‌های پیشنهادی هم رسیده، از شرکت‌های خصوصی گرفته تا افراد متمول و سرمایه‌دار را می‌توان به عنوان مشتریان آن‌ها نام برد.  با این‌ وجود هیچ‌گاه اتفاق مثبتی در این‌باره رخ نداد.

شایان ذکر است به قطعیت نمی‌توان نسبت به درست یا غلط بودن این امر اظهار نظر نمود، چرا که از یک طرف بحث تجربه واگذاری بسیاری از تیم‌ها را پیش رو داریم و عواقبی را که برای آن‌ها داشته و از طرف دیگر آماده نبودن زیرساخت‌های واگذاری تیم‌ها به بخش خصوصی از جمله حق پخش تلویزیونی، عدم شفافیت مالی باشگاه ها، نبود ورزشگاه‌های اختصاصی برای آن‌ها و ... همیشه به عنوان چالش‌های جدی  برای این قدم با اهمیت عنوان شده است.

همچنین عده‌ای دیگر نظر مثبتی نسبت به این اقدام دارند و آن را باعث پیشرفت و حل‌وفصل مشکلات عدیده این دوباشگاه تلقی می‌کنند. آن‌ها بر این باورند اگر این خواب به واقعیت بدل شود، علاوه برآنکه گامی در خصوص حرفه‌ای سازی دوتیم پرطرفدار پایتخت که متناسب با قوانین بین‌المللی فیفا است، برداشته‌اند، می‌تواند زمینه پیشرفت هر دو باشگاه را در بر بگیرد. تا جایی می‌توان که انتظار داشت دیگر شاهد ریخت و پاش و جذب یک سری بازیکنان بی کیفیت از لحاظ فنی نخواهیم بود. مهم‌تر آنکه حل‌وفصل موضوع بدهی‌های سنگین مالی هر دوتیم است که عواقب آن (حذف از مسابقات مهم یا کسر امتیاز) همیشه در مقطعی از سال ترس بسیاری را به جامعه و طرفداران بی‌شمار آن‌ها تحمیل می‌کند.

صحبت‌های متفاوت مسئولان!

یک زمان خبر خصوصی‌سازی و در واقع واگذاری این دو باشگاه پرطرفدار، شور و حالی در دل اهالی فوتبال ایجاد می‌کرد و این نوید را به آن‌ها می داد که این دو باشگاه دولتی علاوه بر واگذاری به بخش خصوصی، قدم مهمی نیز در راه حرفه‌ای شدن بردارند، به علاوه رسانه‌ها، سازمان‌ها و از آن مهم‌تر مسئولین صحبت‌های متفاوتی را نسبت به آن بیان کرده‌اند. وزارت ورزش تا کنون بارها موافقت خود را برای به سرانجام رساندن این مهم بیان داشته، تا جایی که مسعود سلطانی‌فر وزیر ورزش سال گذشته ضمن حمایت تمام قد از این اقدام، اعلام کرد: واگذاری این دو شرکت که پیشتر به تایید رئیس‌جمهور رسیده بود، بعد از طی کردن مراحل کارشناسی در کمیسیون اقتصادی هیئت دولت تصویب شد. بر اساس مصوبه مذکور، سازمان خصوصی‌سازی وابسته به وزارت امور اقتصادی و دارایی، همه مراحل ارزیابی، قیمت‌گذاری، تعیین شرایط و نحوه واگذاری این دو شرکت به متقاضیان را عهده دار خواهد بود.

از سوی دیگر، اسفند ماه سال گذشته معاون وزیر کار در مصاحبه با یکی از خبرگزاری‌ها نسبت به اینکه زمان دقیق این اقدام مشخص نیست، اعلام کرد: اگر ادعای جدی برای واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس وجود داشته باشد باید فرایندی طی شود که هواداران این دو تیم نیز در مدیریت مستمر باشگاه سهیم باشند. از نظر ما بهترین الگوی واگذاری، تعاونی است که مردم، پیشکسوتان و نهادهای حقوقی که توانایی مالی دارند، در آن مشارکت کنند.

اما نکته قابل توجه آن است که، بر اساس بند «ه» قانون بودجه ۹۸ کشور، باید با همکاری مشترک وزارت ورزش و دو سازمان خصوصی سازی و بورس و اوراق بهادار تا پایان شهریورماه شرایط واگذاری دو باشگاه پرسپولیس و استقلال به بخش خصوصی مهیا شود. به علاوه نباید از این نکته غافل شد که  ورود به فرابورس شرایط خاصی دارد که مشخص است. اینطور هم نیست که این شرایط فقط برای پرسپولیس و استقلال باشد. ورود هر شرکتی به فرابورس به شرط برخورداری از این ضوابط(تغییر اساسنامه، افزایش سرمایه، میزان سهام و وضعیت سهامداران، وضعیت سودهی) انجام می‌شود.

با تمامی موارد مطرح شده و به اصطلاح موافقت وزارت ورزش و پیش بینی این مورد در بودجه 98، ابهامات موجود در این پرونده چندساله، هنوز پابرجاست؛ به گونه‌ای که هامونی مدیر عامل فرابورس ایران چند روز قبل در مصاحبه با یکی از خبرگزاری‌ها به صراحت اعلام کرد: واگذاری این دو باشگاه در بودجه 98 آمده و به وزارت ورزش و جوانان تکلیف شده، تا با همکاری سازمان بورس و خصوصی‌سازی، سرخابی‌ها در فرابورس در بازار پایه عرضه شوند اما زمینه‌های این عمل هنوز فراهم نشده است.

وی اظهار داشت : تا کنون با فولاد گر، رئیس کمیسیون اصل 44 و سایر مسئولین مربوط 8 جلسه برگزار شده اما نتیجه مناسبی در بر نداشته است.

هامونی با اعلام اینکه یکی از مهمترین  زمینه‌ها مطرح شده بحث صورت‌های مالی حسابرسی شده و اساسنامه این شرکت‌هاست گفت: آن‌ها بایستی مدارک مربوط را جهت واگذاری به فرابورس ارائه کنند ، اما تاکنون هیچ مدرکی نداده‌اند و آخرین مورد مربوط به ده سال قبل است. آن زمان هم قرار بود این دو باشگاه واگذار شوند و هنوز مدارک جدید به فرابورس نرسیده است. از سویی یکی دیگر از زمینه‌های واگذاری سرخابی‌ها بررسی‌های کارشناسی در خصوص افزایش سرمایه است.

همچنین چند روز قبل، پوری حسینی رئیس سابق سازمان خصوصی سازی، نسبت آخرین شرایط پیش آمده در روند واگذاری، اظهار داشت: عرضه سهام استقلال و پرسپولیس از طریق فرابورس و پذیرش آن نیازمند مقدمه‌چینی‌هایی است که به نظر می‌رسد این واگذاری به پایان امسال وصال نمی‌دهد حال باید دید با تغییر مدیریت این سازمان و نحوه مدیریت جدید می توان شاهد واگذاری سهام این باشگاه‌ها تا پایان سال جاری بود یا خیر.

لزوم انتشار و استانداردسازی صورت‌های مالی

در خصوص آخرین اخبار از روند واگذاری وموانع موجود، بهنام محسنی معاون بازارهای خارج از بورس فرابورس ایران، در گفتگو با خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: مطابق قانونی که مجلس شورای اسلامی تصویب کرد، باید تمهیداتی برای پذیرش شرکت‌های فرهنگی - ورزشی استقلال و پرسپولیس در بازار پایه فرابورس تا انتهای شهریور سال جاری در نظرگرفته شود.

وی ادامه داد: با توجه به مباحثی که به این قانون مربوط می‌شد باید اشاره کرد، در بازار پایه عملا امکان پذیرش شرکت‌های مذکور را نداریم و این مورد به طور مشخص فقط برای درج نام آن‌هاست. از طرفی درباره حل مسائل مربوط به واگذاری این دو شرکت‌، وزارت ورزش به همراه سازمان خصوصی مکلف شدند تا موارد را پیگیری کنند.

معاون فرابورس ایران افزود: تا مقطع کنونی درخواست رسمی بابت ارائه اطلاعات مالی این شرکت‌ها به فرابورس ایران داده نشده، اما اگر به صورت کلی و  فارغ  از موضوع عدم امکان پذیرش، تنها بخواهیم در مورد درج آن‌ها صحبت کنیم، نیاز به اطلاعات صورت‌های مالی این شرکت‌ها داریم و بایستی دارایی‌های این دو مجموعه، تحت عنوان (دارایی‌های مشهود و نامشهود) مانند: لوگو و تمام قسمت‌های مربوط به آن‌ها در اداره مالکیت معنوی کشور ثبت و در صورت‌های مالی منعکس شود.

وی با اشاره به اینکه یکی از لازمه‌های حضوراین شرکت‌ها  دربازار سرمایه بحث سهامی عام بودن و شمولیت سهم در سازمان است، گفت:  در مقطع فعلی هیچکدام از دو شرکت،  موارد فوق را نزد سازمان بورس دارا نیستند.

شایان ذکر است از نظر سهامی عام بودن شرکت فرهنگی -ورزشی پرسپولیس به عنوان سهامی عام بوده، اما در مقابل شرکت فرهنگی- ورزشی استقلال نیاز است تا از سهامی خاص به عام بدل شود.

او با بیان اینکه یکی از نکته‌های مهم تعداد سهام این دو شرکت است افزود: نیاز است تعداد سهام این شرکت‌ها به نحوی باشد تا امکان عرضه خرد رادر اختیار سازمان قرار دهند، از طرفی دیگر باید شرایطی فراهم باشد تا امکان افزایش سرمایه این دوشرکت نیز پیگیری شود.

محسنی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان انتظار داشت مطابق تاریخ از پیش اعلام شده تا پایان تابستان 98 روند واگذاری طی شود، گفت: ما کماکان فرصت کافی داریم، اما  قصدی که قانون‌گذار دارد لزوما واگذاری تا پایان شهریور سال جاری نیست و تنها فراهم شدن تمهیدات حضور آن‌ها در فرابورس است. اگر وزارت ورزش و جوانان بتواند موضوع را از طریق مراجع مربوطه و با همکاری سازمان خصوصی پیگیری کند، همچنان فرصت برای انجام این کار فراهم است.