دولت بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا، در نظر دارد با تعلیق پارلمان بریتانیا مانع از مخالفت نمایندگان و جلوگیری از برنامه دولت برای خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) شود.

برخی منابع خبری در بریتانیا نوشته‌اند که آقای جانسون، که اخیرا به رهبری حزب حاکم محافظه‌کار انتخاب و به سمت نخست وزیری منصوب شده است، در نظر دارد در ملاقات با الیزابت دوم، ملکه بریتانیا، خواستار تشکیل جلسه شورای خاص سلطنتی و صدور فرمان تمدید دوره تعطیلات تابستانی پارلمان تا ۱۴ ماه اکتبر شود. مهلت اتحادیه اروپا به بریتانیا برای تصمیم نهایی در مورد خروج از اتحادیه اروپا روز ۳۱ اکتبر - کمی بیش از دو ماه دیگر - تمام می‌شود.

خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بی‌‌بی‌سی فارسی دنبال کنید

آقای جانسون در نظر دارد در صورتی که اتحادیه اروپا با تغییرات مورد نظر او در توافق موجود خروج بریتانیا از این اتحادیه موافقت نکند، بدون دستیابی به توافق به عضویت کشورش در اتحادیه پایان دهد.

تلاش دولت برای آچمز کردن مجلس

بهرنگ تاج‌دین، بی‌بی‌سی

همین یک روز قبل بود که رهبران احزاب مخالف دولت بوریس جانسون تصمیم گرفته بودند که اولویت اولشان، تصویب قانونی برای جلوگیری از خروج بی‌توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا باشد.

صبح روز بعد چه شد؟ دولت اعلام کرد که با تعلیق پارلمان، تعداد روزهای کاری مجلس را کم می‌کند تا آن‌ها فرصت کافی برای چنین کاری نداشته باشند. دولت بریتانیا معتقد است اتحادیه اروپا تنها وقتی به خواسته‌های بوریس جانسون برای تغییر توافقنامه برگزیت تن می‌دهد که مطمئن باشد مجلس بریتانیا نمی‌تواند جلوی خروج بی‌توافق را بگیرد.

این استراتژی پرخطری است که در صورت شکست خوردن، به خروج بی‌توافق منجر می‌شود؛ چیزی که اکثر نمایندگان، بر خلاف دولت، از عواقب آن نگرانند. موضوع برگزیت به یک شطرنج سیاسی - حقوقی تبدیل شده و دولت معتقد است اختیارات قانونی ملکه، ابتکار عمل و دست بالا را در آن به نخست‌وزیر داده است.

برگزیت بدون توافق با مخالفت شماری از احزاب مخالف از جمله حزب کارگر - حزب اصلی مخالف دولت - و همچنین شماری از نمایندگان عضو حزب محافظه کار در مجلس عوام مواجه است و این احتمال وجود دارد که در صورتیکه این موضوع در پارلمان مطرح شود، نمایندگان بتوانند مانع از اجرای آن شوند.

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که قرار است نشست "شورای اختصاصی" که ریاست آن را ملکه در دست دارد در کاخ بالمورال، اقامتگاه تابستانی ملکه، تشکیل شود و به درخواست نخست وزیر رسیدگی کند. از آنجا که در نظام مشروطه در بریتانیا، سلطنت مقامی تشریفاتی است، ملکه از موضعگیری اشکار و دخالت در امور سیاسی خودداری می‌ورزد و مسئولیت اقداماتی که به نام او صورت می‌گیرد برعهده دولت است هر چند او می‌تواند به طور خصوصی نظرات مشورتی خود را در اختیار نخست وزیر قرار دهد.

به این ترتیب، در صورت درخواست آقای جانسون برای تمدید تعطیلات تابستانی پارلمان، انتظار می‌رود شورای خاص براساس اختیارات خود، فرمان مربوط به تمدید دوره تعطیلی پارلمان را صادر کند.

• رئیس جمهوری فرانسه با تجدید نظر اساسی در توافق برگزیت مخالفت کرد
• موسسه دولتی تحقیقاتی بریتانیا: برگزیت بدون توافق به رکود منجر می‌شود
• بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا شد

تعطیلات تابستانی مجالس عوام و اعیان (لردها) در بریتانیا تاریخ مشخصی ندارد و معمولا هرسال با توجه به برنامه کاری مجلس در مورد آن تصمیم‌گیری می‌شود. معمولا ماه‌ میانی تابستان برای تعطیلات تابستانی در نظر گرفته می‌شود. در پایان تعطیل تابستانی، دوره جدید مجلس توسط ملکه افتتاح می‌شود. مدتی پس از پایان تعطیلات تابستانی، مجلس برای آزاد گذاشتن نمایندگان جهت شرکت در کنفرانس‌های سالانه احزاب اصلی، بار دیگر برای مدتی تعطیل می‌شود.

در سال جاری، تعطیلات تابستانی پارلمان روز ۲۵ ماه گذشته آغاز شد و طبق برنامه باید اوایل ماه آینده دوره جدید آغاز شود. پارلمان بار دیگر از اواسط ماه سپتامبر تا اوایل یا اواسط ماه اکتبر به "تعطیلات کنفرانس" برود.

برخی منابع گفته‌اند که نخست وزیر خواستار تمدید یکسره تعطیلات تابستانی امسال و برگزاری مراسم افتتاح دوره جدید در روز ۱۴ اکتبر است. در چنین صورتی، مجلس عوام فرصت کافی برای برنامه‌ریزی جهت مذاکره و رای‌گیری پیرامون برگزیت و احتمالا رای منفی به برگزیت بدون توافق نخواهد داشت.

در نخستین واکنش‌ها به انتشار این خبر، آنجلا رینر، نماینده مجلس از حزب کارگر و وزیر آموزش و پرورش در دولت سایه، در توییتر خود نوشته است که "این نمونه بارز تعدی آشکار به حقوق اساسی است؛ چارلز اول مرتبا به این اقدام دست می‌زد که باعث هرج و مرج و آشوب شد و حالا یک نخست وزیر که در جریان انتخابات هم به این سمت نرسیده برای اهداف سیاسی به کار مشابهی دست زده است. این پس گرفتن دموکراسی نیست، نابودی دموکراسی است."

تصمیم چارلز اول، پادشاه بریتانیا در اواسط قرن شانزدهم، برای تعطیل کردن اجباری پارلمان به جنگ داخلی، سقوط سلطنت، اعدام پادشاه و حکومت ده‌ساله "دیکتاتوری" مسیحیان پیوریتن منجر شد. پس از بازگشت سلطنت به این کشور، اصلاحاتی جهت تحکیم استقلال پارلمان از سلطنت صورت گرفت. اظهارات خانم رینر به "پس گرفتن" دموکراسی اشاره به سخنان بوریس جانسون است که تاکید داشته عضویت بریتانیا در اتحادیه اروپا به معنی سلب حاکمیت از دولت ملی و انتقال بخشی از اختیارات آن به نهادهای اروپایی بوده است. او خروج از اتحادیه را به منزله "پس گرفتن دموکراسی بریتانیا" معرفی کرده است.

حزب سبز نیز در بیانیه‌ای نخست وزیر را به زیر پا گذاشتن دموکراسی متهم کرده و خواستار موضعگیری ملکه در این مورد شده است. این حزب گفته است که ملکه بریتانیا به عنوان پادشاه مشروطه از موضعگیری سیاسی خودداری می‌کند در صورتیکه صدور فرمان تمدید تعطیلات مجلس به معنی همسویی با یک موضعگیری مشخص سیاسی است که در جریان مبارزات انتخاباتی مطرح نشده و در نتیجه، نمی‌توان آن را منعکس کننده اراده رای دهندگان توصیف کرد.

نیکلا استرجن، رهبر حزب ملیگرای اسکاتلند نیز، که مخالف خروج بریتانیا از اتحادیه اروپاست، گفته است که "به نظر می‌رسد بوریس جانسون در نظر دارد مجلس را به تعطیلی بکشاند تا نظر خود برای برگزیت بدون توافق را پیش ببرد." خانم استرجن گفته است: "مگر اینکه نمایندگان همین هفته آینده گرد هم بیایند و مانع اقدام او شوند، امروز به عنوان روزی سیاه در تاریخ دموکراسی بریتانیا ثبت خواهد شد."

هنوز خبر تصمیم نخست وزیر به تمدید تعطیلی پارلمان رسما تایید نشده است.