شناسهٔ خبر: 34896820 - سرویس بین‌الملل
نسخه قابل چاپ منبع: آریا | لینک خبر

دستاورد توراروپايي ظريف؛چرا سفر ظريف به اسکانديناوي مهم است؟

صاحب‌خبر -

خبرگزاری آریا-اولین دستاورد و خروجی سفر آقای ظریف به اروپا به شکسته شدن هیمنه تحریم وزیر امور خارجه ایران توسط ایالات متحده آمریکا باز می گردد. 
به گزارش خبرگزاری آریا،اولین دستاورد و خروجی سفر آقای ظریف به اروپا به شکسته شدن هیمنه تحریم وزیر امور خارجه ایران توسط ایالات متحده آمریکا باز می گردد. چرا که کاخ سفید این انتظار را داشت که کشورهای جهان ،تحریم‌ها ی سیاسی ایالات متحده آمریکا را مانند تحریم های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کنند، اما با سفر آقای ظریف به کشورهای فنلاند، سوئد و نروژ عملاً هیچ توجهی به این تحریم‌های آمریکا از جانب این کشورها صورت نگرفت و سبب شد تا قدرت و هژمونی ایالات متحده آمریکا شکسته شود.

چرا سفر ظریف به اسکاندیناوی مهم است؟
وزیر خارجه کشورمان در چارچوب سفر به کشور‌های حوزه اسکاندیناوی، پیش از ظهر سه‌شنبه با مارگوت والستروم وزیر خارجه سوئد دیدار و گفتگو کرد. بر اساس گزارش‌های رسمی، وی در جریان حضور در سوئد قرار است با وزیر تجارت این کشور و شماری از شخصیت‌های سیاسی و اقتصادی سوئد نیز دیدار کند و پس از آن، عازم نروژ خواهد شد.
نخستین مقصد ظریف در اسکاندیناوی، کشور فنلاند بود؛ جایی که وی با رئیس جمهور، وزیر خارجه و وزیر امور توسعه و تجارت خارجی این کشور ملاقات و گفتگو کرده بود. اخبار منتشره حاکی از آن است که اصلی‌ترین محور‌های رایزنی وزیر خارجه ایران با مقامات فنلاندی را مسائل مربوط به برجام، به ویژه ساز و کار ویژه مالی اروپا (موسوم به اینستکس) و همچنین مسائل منطقه‌ای تشکیل داده بود.
ظریف در گزارش مختصری از سفر خود که در توئیتر منتشر کرد، ضمن اشاره به این محورها، نوشت: «درباره آنچه نیاز است اتحادیه اروپا برای حفظ برجام و حفاظت از منافعشان در آزادی دریانوردی انجام دهند، بحث و تبادل‌نظر کردم. همچنین با "دفتر ابتکار مدیریت بحران" دیدگاه‌هایمان درباره مجمع گفتگوی منطقه‌ای و پیمان عدم تعرض را به اشتراک گذاشتیم».
وی همچنین یکشنبه شب و در بدو ورود به هلسینکی، پایتخت فنلاند گفته بود: «ارتباطات ما با اتحادیه اروپا ارتباطات مهمی است، مخصوصاً اینکه اتحادیه اروپا تعهداتی در چارچوب برجام داده است و باید این تعهدات را اجرا کند. لازم است در این زمینه‌ها با کشور‌های اروپایی صحبت شود. همینطور در بحث مسائل منطقه‌ای، فنلاند، سوئد و نروژ در موضوعات منطقه‌ای ما فعال هستند. سوئد مسؤولیت اولین اجلاس یمن را به عهده داشت، نروژ به دنبال برگزاری اجلاسی درباره افغانستان است و ضرورت دارد در زمینه‌های منطقه‌ای با این کشور‌ها گفتگو شود».
ظریف افزود: «فنلاند از گذشته طرحی برای گفتگو در خلیج فارس داشت که تقریباً مشابه طرحی است که ما مطرح کردیم. چند سال پیش من هلسینکی آمدم و اینجا طرح مجمع گفتگو‌های منطقه‌ای در خلیج فارس را مطرح کردم و فنلاندی‌ها همیشه به این موضوعات علاقه داشتند».
به نظر می‌رسد موضوعات مربوط به اینستکس نیز به طور جدی در دیدار ظریف از فنلاند مورد بحث قرار گرفته، زیرا وزیر خارجه فنلاند در دیدار با ظریف اظهار داشت: «با وجود فشار‌های آمریکا بر شرکت‌های اروپایی، فنلاند و اتحادیه اروپا از ایجاد سازوکار مالی اینستکس حمایت می‌کنند».
با نگاهی به مواضع بیان شده از سوی ظریف و همتای فنلاندی وی و همچنین شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی کنونی، می‌توان چند جنبه اصلی از اهمیت این سفر را مورد اشاره قرار داد.
نخست اینکه این سفر کمتر از یک ماه پس از آن انجام می‌شود که دولت آمریکا در اقدامی خلاف عرف بین‌المللی، اقدام به تحریم ظریف نمود. برنامه فشرده سفر ظریف و استقبال مقامات اروپایی از وی، بیانگر آن است که تحریم آمریکا عملاً چیزی را علیه ظریف یا ایران تغییر نداده و فقط شکاف و اختلاف نظر جدی میان ایالات متحده و کشور‌های اروپایی را آشکارتر کرده است. در همین راستا، ظریف اعلام کرده که قرار است پس از پایان دیدار از سه کشور اسکاندیناوی، به فرانسه هم سفر کرده و با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه این کشور دیدار کند. همچنین برخی گزارش‌ها از احتمال سفر به ژاپن در آینده نزدیک حکایت دارد.
دومین جنبه، به جایگاه کنونی فنلاند به عنوان رئیس دوره‌ای شورای اروپا بازمی‌گردد. در شرایطی که تعاملات فشرده ایران و اتحادیه اروپا برای اجرایی ساختن تعهدات اروپا در برجام ادامه دارد و چیزی هم به زمان ضرب‌الاجل اعلام شده از سوی ایران برای برداشتن گام سوم بازنگری در تعهدات هسته‌ای خود باقی نمانده، این سفر بیانگر عزم جدی ایران برای پیگیری مسیر دیپلماتیک است. از سوی دیگر، با توجه به اینکه به جز سه عضو اروپایی برجام (انگلیس، فرانسه و آلمان)، دیگر کشور‌ها نیز برای پیوستن به اینستکس ابراز تمایل کرده‌اند، سفر به کشور‌های اسکاندیناوی می‌تواند زمینه‌ای را برای محقق شدن سریعتر این ساز و کار مالی فراهم نماید.
سومین جنبه اهمیت سفر اخیر، به مسائل منطقه‌ای بازمی‌گردد. همانطور که ظریف اشاره کرده، طرح مجمع گفتگو‌های منطقه‌ای – که این روز‌ها در قالب طرح معاهده عدم تعرض میان کشور‌های منطقه بار دیگر مطرح شده – نخستین بار در جریان سفر سه سال پیش وی به هلسینکی مطرح شد و به این ترتیب، طرح دوباره این موضوع در این سفر، می‌تواند به معنای تلاش برای جلب حمایت اروپا برای پیشبرد ابتکارات منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران قلمداد شود. این موضوع همچنین می‌تواند گامی در مسیر برطرف ساختن نگرانی‌هایِ ادعایی غرب درباره اهداف و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران نیز باشد.
در نهایت، چهارمین جنبه اهمیت سفر، جنبه نمادین آن است که نشان می‌دهد ایران تنها به دنبال توسعه روابط با «قدرت‌های بزرگ» اروپایی مانند آلمان و فرانسه نیست و نسبت به توسعه روابط با همه کشور‌های این قاره تمایل دارد. هرچند فشار‌های فزاینده آمریکا عرصه را در این زمینه بر ایران و شرکای اروپایی‌اش تنگ کرده، اما هدف سفر‌هایی از این دست را می‌توان نشان دادن تعهد ایران به پیگیری روند دیپلماتیک دانست.

برجام و منطقه، سوژه رایزنی ها در استکهلم
سوئد، دومین مقصد محمد جواد ظریف در تور اروپایی اش بود. ظریف به محض ورود به استکهلم در جمع ایرانی های مقیم سوئد از نقش این کشور در پیشبرد برجام و تلاش برای نجات توافق هسته ای قدردانی کرده و گفت: «سوئدی ها در اجرای برجام و مقابله با اقدام های امریکا خیلی فعال بودند و وزیر خارجه سوئد از سیاستمدارانی است که با فشارهای امریکا علیه مردم ما مقابله کرده و یکی از دلایل اینکه همکاری ما با سوئد خوب است همین مواضع اصولی وزیر خارجه و دولت سوئد است.» نخستین میزبان ظریف در استکهلم، مارگوت والستروم وزیر خارجه این کشور بود. ظریف پس از گفت وگوی رسمی با وی در ضیافت ناهاری به میزبانی والستروم شرکت کرد. موضوعات مختلف دوجانبه، منطقه ای و بین المللی از جمله برجام، ضرورت تسریع در اجرای سازوکار اینستکس، امنیت منطقه خلیج فارس، یمن و افغانستان سوژه هایی بودند که در رایزنی های ظریف با همتای سوئدی مطرح شدند. دیدار و گفت وگو با لینده، وزیر تجارت سوئد و مسوول کمیسیون مشترک دو کشور، کارل بیلت سیاستمدار و نخست وزیر و وزیر خارجه پیشین سوئد، اریک هونل رییس شرکت بولک مالک کشتی انگلیسی توقیف شده در ایران از دیگر برنامه های روز گذشته وزیر امور خارجه در استکهلم است.عصر سه شنبه به وقت استکهلم نیز ظریف در جمع تعدادی از تجار سوئدی سخنرانی کرد.


هلسینکی و گفت وگوهای سیاسی - اقتصادی
هلسینکی، پایتخت فنلاند نخستین مقصد تور جدید محمد جواد ظریف بود. وزیرخارجه در روزهایی در راس هیاتی سیاسی و با هواپیمایی اختصاصی آسمان ایران را ترک کرده که هنوز یک ماه از قرارگرفتن نام وی در لیست تحریم های امریکا نگذشته است. تحریمی که نتوانست ترمزی بر فعالیت های دیپلماتیک وزیر خارجه ایران شود.
این بار محمدجواد ظریف در حالی راهی منطقه اسکاندیناوی و پس از آن فرانسه شده است که جدا از برجام، تحولات در خلیج فارس نیز از اهمیت فوق العاده ای برخوردار هستند لذا وزیر خارجه ایران تلاش کرده و می کند در فنلاند، سوئد، نروژ و فرانسه با زبان دیپلماتیک خود به میزبان هایش درباره خطرات افزایش حضور نیروهای فرامنطقه ای در خلیج فارس هشدار بدهد.
در فنلاند، دیدارهای وزیر خارجه به گفت وگو با رییس جمهور، وزیر خارجه و وزیر تجارت اختصاص پیدا کرد. رایزنی های سیاسی، امنیتی و اقتصادی که ظریف آنها را «پربار» خواند. آنچه بر اهمیت رایزنی های ظریف در هلسینکی افزود ریاست کنونی فنلاند بر شورای اروپا بود. کرسی ای که می تواند سهم قابل توجهی از تلاش ها برای حفظ توافق هسته ای با ایران را به خود اختصاص بدهد. در حالی که امریکا و بریتانیا ادعا می کنند برای حفاظت از دریانوردی آزاد به دنبال شکل دادن به ائتلافی در خلیج فارس هستند، وزیر خارجه ایران در حساب کاربری توییترش تاکید کرد که با میزبان های فنلاندی درباره راه های حفظ منافع اتحادیه اروپایی در آزادی دریانوردی گفت وگو کرده است. ظریف به سنت تمام سفرهایش در چند سال اخیر، به گفت وگوی رسمی با مقام های سیاسی کشور میزبان بسنده نکرد و از فرصت حضور در هلسینکی برای گفت وگو با تحلیلگران در قالب «دفتر ابتکار مدیریت بحران» نیز استفاده کرد. گفته شده که وزیر خارجه ایران در این گفت وگوهای صمیمی و صریح درباره مجمع گفت وگوهای منطقه ای و پیمان عدم تجاوز با حاضران بحث و تبادل نظر کرده است. 
در شرایطی که دولت ترامپ و تیم بی (بنیامین نتانیاهو از اسراییل، محمد بن زاید از امارات، محمد بن سلمان از عربستان سعودی و جان بولتون از امریکا) تلاش می کنند ایران را تهدیدی برای صلح و امنیت منطقه بخوانند محمد جواد ظریف چه در قطر و کویت به عنوان کشورهای منطقه ای و چه در فنلاند و سوئد به عنوان کشورهای فرامنطقه ای تلاش می کند راهکار سیاسی و روی میز ایران برای برون رفت منطقه از بحران را ارایه کرده و بدین ترتیب به افکار عمومی و سیاستمداران بگوید که گره کور بحران در منطقه غرب آسیا در لجاجت های بازیگرانی چون عربستان سعودی نهفته است و نه آنچه که نفوذ ایران در منطقه خوانده می شود. دیدار ظریف با ویله اسکیلاری، وزیر امور توسعه و تجارت خارجی فنلاند با محوریت مطالبه های برجامی ایران برگزار شد. وزیر خارجه کشورمان در این دیدار هشدار داد که اقدامات یکجانبه امریکا محدود به ایران نخواهد ماند و دیگر شرکای اروپا را نیز هدف گرفته است.» وی «افزایش تجارت دوجانبه» و «استفاده از تعاملات چندجانبه در قالب ابتکاراتی مثل اینستکس» را از راهکارهای مقابله با اقدامات یکجانبه و کاهش تاثیرات جنگ اقتصادی امریکا علیه ایران، عنوان کرد.

نظر شما