پروازی از «زنگبار» به مقصد دوبی پایان سفر پنج‌روزه محمدجواد ظریف به کشورهای آفریقایی بود؛ تا در امارات، معاونانش هم به او بپیوندند و همگی راهی آلمان شوند. پنجاه‌و‌یکمین دور کنفرانس امنیتی مونیخ، از جمعه آغاز شده و روز یکشنبه به پایان می‌رسد. اگرچه این کنفرانس همیشه با محور رایزنی بر سر موضوعات مرتبط با امنیت بین‌المللی برگزار می‌شود، این‌بار موضوع دیگری نیز به موازات موضوعات دیگر به آن اضافه شده است؛ «مساله هسته‌ای ایران.» همان‌طور که از قبل اعلام شده بود ظریف در مونیخ با وزیران خارجه 1+5 دیدار خواهد کرد، البته هنوز حضور وزیران خارجه روسیه و چین از اعضای این گروه در اجلاس مونیخ نهایی نشده است، زیرا این کنفرانس تحت تاثیر ماجرای اوکراین و مناقشه روسیه و غرب، داعش و موضوعات تاثیرگذار دیگر بر امنیت بین‌الملل است.
درحالی‌که آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام آمریکایی از دیدار احتمالی ظریف و کری در روز شنبه خبر داده بود، بعدازظهر جمعه خبر رسید جان کری و ظریف اولین دیدارشان در حاشیه این اجلاس را در همین روز انجام دادند. محمدجواد ظریف پیش از عزیمت به مونیخ گفته بود قرار است در حاشیه اجلاس مونیخ با تمامی طرف‌های درگیر در مذاکرات هسته‌ای به‌صورت دوجانبه دیدار و به تفصیل گفت‌وگو کند. ظریف اعلام کرده که این گفت‌وگوها، از بدو ورودش به مونیخ (بعدازظهر جمعه) آغاز خواهد شد. کری و ظریف آخرین‌بار 23ژانویه در داووس با یکدیگر دیدار و درباره مذاکرات هسته‌ای گفت‌وگو کردند. هنوز پس‌لرزه‌های پیاده‌روی محمدجواد ظریف و جان کری در حاشیه مذاکرات ژنو تمام نشده که آنها بار دیگر در مونیخ با یکدیگر دیدار کردند. روز گذشته جمعی از دانشجویان اصولگرای مخالف مذاکرات هسته‌ای در مقابل وزارت امور خارجه تجمع کردند. تجمع‌کنندگان که خواستار تغییر مسیر طی‌شده در مذاکرات هستند، همچنان انتقادات خود به قدم‌زدن 15دقیقه‌ای کری و ظریف را ادامه دادند: «قدم‌زدن وزیر امور خارجه ایران با وزیر امور خارجه آمریکا به اقتدار کشورمان به‌عنوان جمهوری‌اسلامی‌ایران و ام‌القرای جهان اسلام ضربه می‌زند... .» یکی از اعضای مخالف مذاکره گفته است که «سوال ما از آقای ظریف این است که بگوید دستاورد دیپلماسی لبخندشان در این یک‌سال‌و‌نیم چه بوده است؟» این در حالی است که مذاکره‌کنندگان هسته‌ای نیز بارها تاکید کرده‌اند تنها به توافقی رضایت می‌دهند که دورنمای آنها، لغو همه تحریم‌ها باشد. به‌دنبال ماجرای این پیاده‌روی، سوال از ظریف نیز به صحن علنی مجلس کشیده شده و او در کمتر از یک‌ماه بار دیگر باید راهی مجلس شود. ظریف توضیح داده که این پیاده‌روی به اقتضای مذاکره بوده است.
دوجانبه‌های مفصل
علاوه‌بر «جان کری»، وزیر خارجه از ایالات متحده آمریکا، «جوبایدن»، معاون رییس‌جمهوری آمریکا نیز در این کنفرانس حضور خواهد داشت. تیم همراه محمدجواد ظریف نیز «مجید تخت‌روانچی»، «سیدعباس عراقچی»، «حمید بعیدی‌نژاد»، «داوود محمدنیا»، «محمد امیری» و «پژمان رحیمیان» هستند که به عبارتی اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران‌اند. ظریف پیش از عزیمت به مونیخ به «ایسنا» گفت: «قرار است در اجلاس مونیخ با همه طرف‌ها به‌صورت دوجانبه مذاکرات مفصل داشته باشم.» به‌گفته ظریف «در این اجلاس با وزرای کشورهای اروپایی و آمریکایی عضو 1+5 به‌طور مفصل دیدار دوجانبه می‌کنم.» عصر‌جمعه نیز اعلام شد که «ظریف» با «یوکیو آمانو»، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران دیدار و گفت‌وگو می‌کند. طبق بیانیه مطبوعاتی وزارت‌خارجه آلمان، اشتاین‌مایر نیز با ظریف دیدار دوجانبه خواهند داشت. قرار است «ظریف»، «لوران فابیوس» و «مولود چاووش‌اوغلو»، وزرای خارجه ایران، فرانسه و ترکیه در یک نشست‌عمومی سخنرانی کنند و همچنین تعدادی دیدار دوجانبه دیگر با مقامات مختلف کشورهای دیگر درباره موضوعات غیرهسته‌ای انجام گیرد. با این‌حال ظریف درباره احتمال انجام توافق سیاسی گفته: «چون همه نیستند، نمی‌توان توافق سیاسی انجام داد، در مونیخ تنها مذاکرات را به جلو پیش می‌بریم.»به‌نظر می‌رسد یکی از نکات جالب این کنفرانس، میزگرد هسته‌ای خواهد بود که روز یکشنبه با حضور وزیر‌خارجه ایران، آمریکا، فرانسه و آلمان برگزار می‌شود؛ کسانی که به‌همراه وزیر‌خارجه روسیه، چین و انگلیس در ماراتن مذاکره‌هسته‌ای برای دستیابی به توافق جامع به‌سر می‌برند. آنها یک‌ماه‌ونیم فرصت دارند تا به توافق نهایی سیاسی دست پیدا کنند و از آن پس، تا 10تیرماه94 نیز فرصت خواهند داشت تا بر سر جزییات این توافق به نتیجه برسند. احتمال می‌رود که «فدریکا موگرینی»، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این میزگرد شرکت کند اما این خبر هنوز تایید نشده است.
تحریم بیشتر؛ سانتریفیوژهای بیشتر
حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ یکی از فرصت‌های مذاکراتی طرفین برای راهگشایی مذاکرات هسته‌ای است. اگرچه مذاکره‌کنندگان از ورود به جزییات مذاکره سخن گفته‌اند اما هنوز هر خبری مبنی‌بر نزدیکی به توافق‌نهایی به‌عنوان شایعه تلقی می‌شود و آن را فضاسازی رسانه‌ای می‌دانند. در‌این‌حال حمید بعیدی‌نژاد، مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران که به روسیه سفر کرده، هشدار داده که اگر تحریم‌های بیشتری علیه ایران تصویب شود، این کشور سانتریفوژهای بیشتری را فعال خواهد کرد و وضع تحریم‌های بیشتر، برنامه هسته‌ای ایران را متوقف نخواهد کرد. این مقام وزارت امور خارجه ایران تاکید کرده است که «اگر مذاکرات اتمی دو‌طرف، با شکست روبهرو شود و قدرت‌های جهانی در آینده بخواهند دوباره گفت‌وگوها را از سر بگیرند، باید مطابق شرایط همان زمان یعنی با ایران دارای ظرفیت و فناوری هسته‌ای بالاتر گفت‌وگو کنند.»
به مقابله با موادمخدر افتخار می‌کنیم
جواد ظریف پیش از سفر به مونیخ، در آخرین روز سفر دوره‌ای خود در آفریقا در نشست خبری مشترک در پاسخ به سوال خبرنگار بی‌بی‌سی درباره محکومیت برخی افراد به اعدام در ایران گفت: «این اعدام‌ها مربوط به قاچاقچیان موادمخدر است و ما به مقابله با این معضل افتخار می‌کنیم.» او با بیان اینکه «می‌توان انتظار چنین سوالی را از بی‌بی‌سی داشت»، تصریح کرد: «ایران با ترافیک سنگین ترانزیت مواد مخدر روبهرو است و تاکنون هزاران‌نفر از سربازان عزیز ما در جریان مقابله با قاچاق موادمخدر به شهادت رسیده‌اند. بر‌همین‌مبنا ما به‌شدت با قاچاق موادمخدر مقابله می‌کنیم و مفتخر به ایستادگی در برابر این معضل هستیم.» او در پاسخ به سوال خبرنگار «دیلی‌نیوز» نیز درباره استفاده برخی از کشتی‌های تجاری ایران از پرچم تانزانیا برای دورزدن تحریم‌ها اظهار کرد: «استفاده احتمالی برخی کشتی‌ها از پرچم کشورهای دیگر که در مورد کشتی‌های بخش خصوصی ممکن است وجود داشته باشد، امر متعارفی است. این تصمیم توسط خود بخش‌های خصوصی اتخاذ می‌شود و دولت جمهوری‌اسلامی به‌هیچ عنوان در این امر دخیل نیست. بر‌همین‌مبنا تاکید می‌کنم چنین اقدامی به هیچ‌وجه با محدودیت‌های اعمالی علیه ایران، در تعارض نیست.»
------------------------------------------
کنفرانسی 51ساله
پنجاه‌و‌یکمین کنفرانس امنیتی مونیخ از روز گذشته در این شهر آغاز شده و شماری از رهبران و وزیران خارجه کشورهای مختلف برای شرکت در این نشست سه‌روزه به مونیخ سفر کرده‌اند.
این اجلاس به‌طور سالانه در مونیخ برگزار می‌شود و در نشست سال‌جاری، جان کری، فرانک والتر اشتاین‌مایر، فیلیپ هموند و لوران فابیوس، وزیران خارجه آمریکا، آلمان، بریتانیا و فرانسه و تعداد دیگری از مقامات و شخصیت‌های کشورهای مختلف شرکت دارند. مقامات ایرانی سال‌های پیش هم در این اجلاس شرکت کرده‌اند، اما دعوت از آنها با شدت گرفتن بحران هسته‌ای جمهوری‌اسلامی، بیشتر شده است. دعوت‌کنندگان این کنفرانس، نسبت به برنامه هسته‌ای ایران به‌عنوان یک‌نگرانی برای امنیت جهان می‌نگرند.
اجلاس امنیتی مونیخ، مرکزی برای تبادل‌نظر و ارایه پیشنهاد کارشناسان و مقامات کشورهای مختلف و نهادهای بین‌المللی در‌مورد مسایل موثر بر امنیت‌جهانی است.
اجلاس مونیخ سال١٩٦٢ توسط ادوارد هاینریش فن کلایست- اشمنتسین، ناشر آلمانی و از مخالفان حکومت هیتلر در زمان جنگ دوم جهانی، پایه‌گذاری شد تا از طریق گفت‌وگو و تبادل‌نظر کارشناسان و صاحب‌نظران به‌ویژه از کشورهای غربی، به پیشبرد صلح جهانی کمک کند. معمولا از سایر کشورها نیز افرادی برای شرکت در گفت‌وگوها دعوت می‌شوند.
این نهاد ابتدا «کنفرانس امنیتی بین‌المللی» خوانده می‌شد اما بعدها نام اجلاس امنیتی مونیخ را بر آن گذاشتند. نخستین جلسه آن سال١٩٦٣ برگزار شد و از آن زمان تا کنون، نشست‌های هرساله این اجلاس در شهر مونیخ برگزار می‌شود. تنها سال١٩٩١ به‌دلیل جنگ اول خلیج‌فارس و در سال١٩٩٧ به مناسبت درگذشت فن کلایست- اشمنتسین بود که جلسه سالانه آن برگزار نشد.