سرویس بین الملل جوان آنلاین: رئیس منطقه خودمختار هنگکنگ هم برای دومین روز متوالی با هشدار درباره روند تحولات گفت که اعتراضات خشونتآمیز هنگکنگ را به طرف «یک راه بدون بازگشت» سوق میدهد. به نظر میرسد وضعیت در هنگکنگ به سمت و سویی رفته که عملاً بحرانی که از چندی پیش آغاز شده، وارد فاز جدیدی شده است، بحرانی که نه تنها مقامهای چینی، بلکه بسیاری از ناظران نیز دستان امریکا را در پشت آن پنهان میبینند.
کری لام، رهبر هنگکنگ دیروز هشدار داد که اگر خشونتهای رو به افزایش در راهپیماییهای اعتراضی هنگکنگ سرکوب نشوند، هنگکنگ که یکی از مراکز تجاری مهم آسیاست، با پیامدهای خطرناکی مواجه خواهد شد. یانگ گوانگ، سخنگوی دفتر شورای دولتی چین در امور هنگکنگ و ماکائو نیز گفته است: «معترضان افراطی هنگکنگ مرتباً از ابزارهای خطرناک برای حمله به افسران پلیس استفاده کردهاند که این اقدام آنها برابر با یک جرم خشونتآمیز بسیار جدی است و همچنین نشانههای اولیه از ظهور تروریسم را نشان میدهد.» در حالی که روز به روز بحران در حال تشدید شدن است، روزنامه خلق ارگان رسمی حزب کمونیست چین هشدار داده که ارتش خلق چین آماده مدیریت کردن شورشها، ناآرامی و فعالیتهای مرتبط با تررویسم و جرم و جنایت است. گلوبالتایمز روز سه شنبه در شبکه اجتماعی خود نوشت اگر شورشیان هنگکنگ نمیتوانند پیام حضور پلیس مسلح در شنژن را متوجه شوند بنابراین آنها خواستار نابودی خود هستند.
کری لام، رهبر هنگکنگ دیروز هشدار داد که اگر خشونتهای رو به افزایش در راهپیماییهای اعتراضی هنگکنگ سرکوب نشوند، هنگکنگ که یکی از مراکز تجاری مهم آسیاست، با پیامدهای خطرناکی مواجه خواهد شد. یانگ گوانگ، سخنگوی دفتر شورای دولتی چین در امور هنگکنگ و ماکائو نیز گفته است: «معترضان افراطی هنگکنگ مرتباً از ابزارهای خطرناک برای حمله به افسران پلیس استفاده کردهاند که این اقدام آنها برابر با یک جرم خشونتآمیز بسیار جدی است و همچنین نشانههای اولیه از ظهور تروریسم را نشان میدهد.» در حالی که روز به روز بحران در حال تشدید شدن است، روزنامه خلق ارگان رسمی حزب کمونیست چین هشدار داده که ارتش خلق چین آماده مدیریت کردن شورشها، ناآرامی و فعالیتهای مرتبط با تررویسم و جرم و جنایت است. گلوبالتایمز روز سه شنبه در شبکه اجتماعی خود نوشت اگر شورشیان هنگکنگ نمیتوانند پیام حضور پلیس مسلح در شنژن را متوجه شوند بنابراین آنها خواستار نابودی خود هستند.
چرا هنگکنگ
اعتراضات ده هفتهای در منطقه خودمختار هنگکنگ با افزون بر ۷ میلیون جمعیت که تحت حاکمیت چین قرار دارد، اولین بار در واکنش به لایحه استرداد مجرمان به چین صورت گرفت؛ تحولی که به زعم معترضان، موجب به خطر افتادن استقلال هنگکنگ میشد. فرماندار هنگکنگ اعلام کرد که لایحه پیشنهادی مجلس را به مدت نامحدود به حالت تعلیق در خواهد آورد، اما این اقدام کمکی به حل کردن بحرانی که چین منشأ آن را تحریکات غربیها میداند، نکرد و موج ناآرامیها در ادامه به اعتراضات ضد دولتی تبدیل شد به طوری که معترضان هنگکنگی درخواست حقوق و آزادیهای بیشتر را مطرح کردند. تنش موجود تا حدی گسترش یافت که دیروز گزارش شد که دامنه آن به تعدادی از دانشگاههای استرالیا و نیوزیلند نیز کشیده شده است، طوری که تجمعات دانشجویان حامی و مخالف، در پارهای موارد درگیریهایی را به دنبال داشته است.
هنگکنگ از سال ۱۸۴۲ تا ۱۹۹۷ تحت سلطه انگلیس بود و در سال ۱۹۹۷ به جمهوری خلق چین پیوست. هنگکنگ یکی از مراکز مهم مالی در منطقه شرق آسیا و جهان به شمار میرود. از این رو در معادلات اقتصاد جهانی وزنه قابلملاحظهای است که همین به خودی خود میتواند به عاملی برای مداخلات امریکا در اقدام علیه چین تبدیل شود.
در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، چین به مهمترین چالش سیاسی امریکا تبدیل شد. این موضوع به ویژه از این جهت اهمیت داشت که پکن هم شریک تجاری امریکا بود هم تنها قدرت جهانی بود که قدرت هستهای این کشور تحت کنترل امریکا قرار نداشت. «برژینسکی» از چین با عنوان لنگر شرقی سیاست خارجی امریکا تعبیر کرد که به اندازه اروپا ارزشمند است. امریکا در دهه ۹۰ میلادی برای نخستینبار به قدرت گرفتن چین واکنش نشان داد و تلاش کرد با ادغام کردن چین در اقتصاد جهانی و تبدیل کردن این کشور به یک ابرقدرت به نوعی پکن را در این عرصه شریک کند تا به این ترتیب از رفتارهای تهاجمی این کشور جلوگیری شود. اما بحثها درباره مداخله امنیتی امریکا در چین، به خصوص در سالهای اخیر بیش از هر زمان دیگری مطرح شده است.
استراتژی ۲۰۱۷ ترامپ
دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا که از زمان روی کار آمدن همواره در جهتی مخالف سیاستهای قبلی این کشور حرکت کرده، با اعلام راهبرد کشورش در سال ۲۰۱۷، عملاً ادغام چین در اقتصاد جهانی را زیر سؤال برد و اعلام کرد که روسیه و چین میخواهند امنیت و توسعه امریکا را متزلزل کنند. این دو کشور به زعم رئیسجمهور امریکا، قدرت نظامی خود را افزایش دادهاند و با کنترل اطلاعات، شهروندان خود را تحت فشار گذاشتهاند. ضمن اینکه استقرار پایگاه نظامی چین در جیبوتی واقع در شاخ آفریقا و تحرکات این کشور در برابر کشورهای همسایه و حتی غرب آسیا حاکی از رفتارهای امنیتی خطرناک چین است و نشان میدهد که امریکا نتوانسته پکن را مهار کند. از این رو اقداماتی مانند رویارویی نظامی و دامن زدن به چالشهای سرزمینی مانند هنگکنگ و تایوان در دستور کار امریکاییها قرار گرفته است. در میان کارشناسان امریکایی کم نیستند کسانی که مهار چین را تنها از مسیرهای امنیتی از جمله دامن زدن به تنشها ممکن میدانند. جیمز جی کارافانو معاون مؤسسه Kathryn and Shelby Cullom Davis معتقد است که واشنگتن نیازمند این است که به طور جدی یک استراتژی بلندمدت برای مهار چین در سالهای بعد از ۲۰۲۰ اتخاد کند. او در مقالهای که برای بنیاد هریتیج نوشته، به صراحت میگوید: «امریکا بایستی تهدید قدرت بزرگ چین را با قوای نظامی مهار کند.» دیگر محققین سیاست بینالملل از جمله جان مرشایمر با صراحت بیشتری سخن گفته و گفتهاند: «من فکر میکنم محتملترین درگیری، درگیری بین ایالات متحده و چین است.» با چنین زمینهای، به نظر میرسد تشدید چالشهای امنیتی در خارج نزدیک چین، از جمله دریای جنوبی، تشدیدتنشها از طریق فروش تسلیحاتی به تایوان و به تازگی نیز تحریک اعتراضات در هنگکنگ به بخشی جداییناپذیر از استراتژی امریکا برای مهار چین تبدیل شده است، موضوعی که نحوه موضعگیری سیاستمداران امریکایی در قبال تحولات تایوان مؤید آن است.
«الیوت انگل» رئیس کمیته امور خارجه کنگره امریکا چندی پیش در بیانیهای با ابراز نگرانی عمیق درباره برخورد پلیس هنگکنگ با معترضان از چین انتقاد کرد. همچنین «تام کاتن» و «میت رامنی» دو سناتور امریکایی هم درباره بازنگری در روابط چین با امریکا در صورتی که پکن در هنگکنگ حکومت نظامی اعلام کند و نیز احتمال تعلیق مذاکرات تجاری با چین و اصلاح «قانون سیاست امریکا- هنگکنگ» موضعگیری کردند. «میچ مککانل» رهبر جمهوریخواهان سنا هم به چین هشدار داد و گفت که هرگونه اقدام خشونتبار علیه معترضان کاملاً غیرقبول خواهد بود. علاوه بر این، استفاده از پرچمهای امریکا و انگلیس در جریان تظاهرات اخیر هم عاملی دیگر برای واکنش شدید چین و به طور ویژه وزارت خارجه این کشور به مداخله خارجی تبدیل شد.
مداخله پکن منتفی نیست
ظاهراً چینیها حضور امریکا در پس زمینه اعتراضات را قطعی میدانند. «چونیینگ» سخنگوی وزارت خارجه چین با اشاره به اینکه امریکا درباره هنگکنگ به چین اتهامات خلاف واقع، تحریک آمیز و گستاخانهای زده، گفته است: «برخی سیاستمداران ارشد امریکایی و مقامات دیپلماتیک با شورشیهای ضد چین در هنگکنگ دیدار کردند و به طور بیمنطق چین را مورد انتقاد قرار میدهند که فعالیتهای خشونتآمیز و غیرقانونی را پیش گرفته و رفاه و ثبات هنگکنگ را تضعیف کرده است. این حقایق بسیار روشن هستند. میخواهم این سؤال را دوباره از امریکا بپرسم: نیت واقعی شما در پس رفتارتان با هنگکنگ چیست؟»
«چانگ هوآ» سفیر چین در تهران هم به تازگی با اشاره به توسعه و ثبات در هنگکنگ از این منطقه با عنوان آزادترین اقتصاد دنیا یاد کرده است. هوآ میگوید که مردم هنگکنگ از آزادی بسیاری برخوردارند و این منطقه از لحاظ حاکمیت قانون هم در جایگاه برتر قرار دارد و مجموعه این عوامل نشان میدهد که سیاست «یک کشور- دو نظام» به خوبی در هنگکنگ جواب داده و دولت مرکزی چین در تلاش است این سیاست همچنان تداوم داشته باشد.
«کاری لام» رئیس منطقه هنگکنگ که مورد حمایت چین است روز سه شنبه هشدار داد در صورتی که اعتراضات خشونتآمیز پایان نیابد، پیامدهای خطرناکی به همراه خواهد داشت. همچنین «چن دائوژیانگ» فرمانده نیروهای ارتش چین هم هشدار داد که ارتش این کشور مصمم است از حاکمیت، امنیت، ثبات و آسایش ملی در هنگکنگ حفاظت کند.
به نظر میرسد، چین بر این باور است که اگر در مهار ناآرامیها در هنگکنگ ناتوان باشد، دامنه تنشها به «ماکائو» و «تایلند» هم گسترش خواهد یافت، چرا که دستاندازیهای امریکا و انگلیس در این مناطق هم دور از انتظار نیست.
نظر شما