خبرگزاری آریا- موضوع توقیف یک نفتکش متعلق به ایران توسط نیرو‌های انگلیسی در جبل‌الطارق، همچنان بر روابط تهران- لندن سایه انداخته است.
به گزارش خبرگزاری آریا، هفته گذشته نیروی دریایی بریتانیا یک نفت کش ایرانی را در تنگه جبل الطارق توقیف کرده بود. مطابق با گزارش وزارت دفاع بریتانیا، ایران روز چهارشنبه در واکنش به اتفاق هفته گذشته تلاش کرد یک نفت کش بریتانیایی را در تنگه هرمز توقیف کند. بسیاری از کشورهای منطقه نگران تشدید تنش ها در خلیج فارس هستند.
مدتی هست انگلیسی ها نقش آتش بیار معرکه آمریکایی ها را بازی می کنند و جلو افتاده اند، وماجرای توقیف یک نفت کش حامل نفت ایران این رویارویی را علنی کرده، رویارویی ای که می تواند تنش ها در منطقه خاورمیانه مخصوصا بر علیه انگلیس را افزایش دهد.

انگلیس نفتکش ایرانی را توقیف کرد
تنش جاری میان ایران و انگلیس پس از آن آغاز شد که صبح روز 13 تیرماه، 2 میلیون بشکه نفت ایران در منطقه جبل الطارق توسط انگلستان توقیف شد؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد مالکیت این نفتکش متعلق به یک شرکت روسی بوده است.
جزییات مربوط به توقیف نفت‌کش «گریس 1» در منطقه جبل الطارق نشان می‌دهد این نفت‌کش متعلق به یک شرکت روسی است که نفت ایران را حمل می‌کرده است خبرگزاری رویترز خبری منتشر کرد که بر اساس آن، نفتکشی به نام Grace 1 توسط نیروی دریایی انگلستان در منطقه جبل الطارق توقیف شده است. این نفت‌کش قصد داشته ٢ میلیون بشکه از نفت ایران را به پالایشگاه‌های سوریه برساند، اما هنوز جزئیاتی درباره این محموله منتشر نشده و وزارت امور خارجه ایران با احضار سفیر انگلستان خواستار توضیح دولت این کشور شده است.
نتیجه جستجوها درباره نفت‌کش توقیف‌شده نشان می دهد که گریس ١ متعلق به یک شرکت روسی است که محل ثبت آن در امارات است. گریس ١ که نفت ایران را حمل می‌کرده روز پنج شنبه از آب‌های سرزمینی کشور جیبارتار که تحت نظر دولت انگلستان است، عبور می کرده است. نیروهای انگلیس با بازرسی این کشتی و ملاحظه بارنامه و مدارک آن، کشتی را توقیف می‌کنند که به گفته کارشناسان و متخصصین این اقدام آن‌ها، یک اقدام سیاسی است و شامل قوانین بین‌المللی دریانوردی نمی‌شود.
اصولاً بازرسی از نفت‌کش‌ها و کشتی‌های تجاری در محدوده آب‌های سرزمینی یک کشور یک موضوع عادی است و صاحب آن آب‌ها زمانی می‌تواند کشتی را توقیف کند که کشتی دارای مشکلات زیست محیطی، گواهینامه و … باشد که توقیف اخیر شامل این موارد نمی‌شود و مشخص است که دلیل توقیف آن یک موضوع سیاسی است. این نفت‌کش، نفت ایران را به‌سوی سوریه می‌برده و نیروی دریایی انگلستان با این استدلال که سوریه مشمول تحریم‌های اتحادیه اروپا است، دست به توقیف این نفت‌کش در جبل‌الطارق زده است.

تکذیب ادعای تلاش قایق های سپاه برای توقیف نفتکش انگلیسی در خلیج فارس
در پی توقیف نفتکش ایرانی در تنگه جبل الطارق، یک مسئول پنتاگون مدعی شده بود  که «پنج قایق که احتمالا ایرانی بودند به یک نفتکش انگلیسی در تنگه هرمز نزدیک شدند».
به گزارش اسپوتنیک مسئول آمریکایی افزود:«این قایق‌ها از نفتکش خواستند در آبهای ایران متوقف شود اما پس از هشدار کشتی جنگی انگلیس عقب نشینی کردند».
وی در ادامه مدعی شد که قایق‌های مسلح ایرانی روز چهارشنبه تلاش کردند تا یک نفتکش انگیسی را در آبهای خلیج فارس توقیف کنند، ولی یک ناو سلطنتی انگلیس مانع از این کار شد.
سی ان ان به نقل از دو مقام آمریکایی مدعی شد ایرانی‌ها به نفتکش انگلیسی «هریتیج» که در حال گذر به سوی تنگه هرمز بود دستور دادند تا مسیر خود را تغییر دهد و در نزدیکی آب‌های ایران متوقف شود.
بر اساس گزارش، این شبکه یک کشتی آمریکایی از این صحنه فیلم گرفت ولی کشتی اچ ام اس مونتروس که در حال اسکورت کردن نفتکش بود، سلاح های خود را به سوی قایق ها نشانه رفت و به آنها هشدار داد بازگردند.
این ادعای منابع غربی در حالی مطرح شد که روابط عمومی منطقه پنجم نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ادعای منابع آمریکایی مبنی بر تلاش شناورهای نیروی دریایی سپاه برای توقیف نفتکش انگلیسی در خلیج فارس را تکذیب کرد.
به گزارش اسپوتنیک ؛ در پی ادعای مطرح شده در برخی رسانه‌های غربی به نقل از منابعی در وزارت دفاع آمریکا مبنی بر تلاش پنج قایق تندرو ایران برای تصرف یک نفتکش بریتانیایی در خلیج‌فارس و عقب نشینی آنها با دخالت ناو انگلیسی "اچ ام اس مونت رز" ، روابط عمومی منطقه پنجم نیروی دریایی سپاه در اطلاعیه ای این ادعا را تکذیب کرد.

ماموریت جدید وزیرخارجه انگلیس درباره ایران
در بحبوحه تنش های حاکم بر مناسبات ایران و انگلیس و توقیف نفتکش ایرانی،رسانه های انگلیسی از ماموریت وزیر خارجه این کشور برای کاهش تنش های آمریکا با ایران و حفظ برجام خبر داده اند.
رسانه‌هایی همچون تایمز، بی بی سی و ایوینینگ استاندارد گزارش داده اند که «جرمی هانت» وزیر خارجه انگلیس قصد دارد اقدامات و تلاش‌های تازه‌ای را در خصوص توافق اتمی و نیز برای کاستن از تنش‌های فزاینده پیرامون آن و تنش‌ها بین ایران و آمریکا در خاورمیانه، آغاز کند.
 روزنامه ایوینینگ استاندارد چاپ لندن و شبکه خبری بی‌بی‌سی در این رابطه اعلام کرده‌اند که هانت امروز دوشنبه، 24 تیر ماه، برای دیدار با همتایان اروپایی راهی بروکسل می‌شود و هدف او نیز ابراز نگرانی در مورد کاهش تعهدات تهران در توافق اتمی موسوم به «برجام» و نیز کاستن از تنش‌ها در منطقه است.
 روزنامه تایمز چاپ لندن نیز گزارش داده است که هانت نخست قصد فرستادن یک مقام وزارت خارجه را به نشست بروکسل داشت، اما مخاطرات موجود بر سر ادامه توافق اتمی سبب شده تا خود شخصاً راهی نشست بروکسل شود.
به نوشته روسانه های انگلیسی، پس از خروج آمریکا از برجام، جمهوری اسلامی که اقدامات اروپایی‌ها برای حفظ برجام رضایتش را جلب نکرده، دست به کاهش گام به گام تعهداتش در توافق اتمی زده و از سوی دیگر تنش‌ها بین ایالات متحده و جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا نیز به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.
در همین رابطه روز یکشنبه سه کشور اروپایی طرف توافق اتمی با تهران؛ بریتانیا، آلمان و فرانسه، در بیانیه‌ای از پیامدهای تحریم‌های آمریکا علیه ایران که خطر نابودی برجام را افزایش می‌دهد، ابراز نگرانی کردند. این سه کشور همچنین از اقدامات تهران در توقف برخی تعهداتش نیز به شدت ابراز نگرانی کردند.
این سه کشور خواستار گفتگو و پایان دادن به تنش بر سر برنامه هسته‌ای ایران شدند.
به نظر می‌رسد اقدامات تازه جرمی هانت نیز در راستای همین بیانیه و رویکرد سه کشور اروپایی انجام می‌گیرد.
هانت گفته که خاورمیانه در حال حاضر هم یکی از بی‌ثبات‌ترین مناطق در جهان است، اما اگر طرف‌های مختلف به سلاح اتمی دست یابند، این موضوع به یک خطر بالقوه برای حیات نوع بشر تبدیل خواهد شد. من هر کاری خواهم کرد تا چنین نشود.
وزیر خارجه انگلیس همچنین اعلام کرده است: من بر تلاش‌ها به رهبری انگلیس در کنار فرانسه و آلمان برای حفظ توافق اتمی و تشویق ایران به اجرای آن، خواهم افزود.

علت تغییر لحن انگلیس درباره توقیف نفتکش ایرانی
 موضوع توقیف نفتکش متعلق به ایران توسط نیرو‌های انگلیسی در جبل‌الطارق، همچنان بر روابط تهران- لندن سایه انداخته است. پس از اعتراضات و هشدار‌های شدید ایران به دولت انگلیس در این زمینه و در شرایطی که دولت محلی جبل‌الطارق پیشتر مدعی شده بود این اقدام به صورت مستقل و بدون فرمان خارجی انجام شده، اکنون وزیر خارجه انگلیس از آمادگی کشورش برای رفع توقیف نفتکش در ازای دریافت «تضمین» از ایران سخن می‌گوید.
 وزیر امور خارجه انگلیس روز گذشته در تماس تلفنی با وزیر امور خارجه ایران مدعی شد اگر اطمینان حاصل شود که نفتکش ایرانی به سوریه نمی‌رود، آزادی آن تسهیل می‌شود. جرمی هانت در صفحه توئیتر خود در این زمینه نوشت: «تلفنی با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفتگو کردم. تماس سازنده‌ای بود. به وی اطمینان دادم که نگرانی ما مقصد کشتی و نه منشاء نفت (نفتکش) گریس 1 بوده و انگلیس در صورتی که ضمانت‌هایی در این باره بدست بیاورد که نفتکش به سوریه نرود آزادی آن را تسهیل می‌کند و این کار پس از روند دادگاه‌های جبل‌الطارق صورت می‌گیرد».
هانت در پیام دیگری افزود: «ظریف نیز گفت که ایران خواستار حل موضوع بوده و به دنبال تشدید تنش نیست. با فابیان پیکاردو رئیس دولت محلی جبل الطارق نیز صحبت کردیم و وی در حال انجام کار فوق‌العاده‌ای در هماهنگی موضوع و به اشتراک گذاشتن چشم انداز انگلیس در مسیر پیش رو است».
این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که دولت محلی جبل‌الطارق اخیراً مدعی شده بود توقیف نفتکش «گریس 1» به صورت مستقل توسط این دولت و بدون اعمال فشار خارجی انجام شده است. این دولت همچنین پیشتر ادعا کرده بود که مقصد این نفتکش پالایشگاه بانیاس در سوریه بوده و به همین دلیل ناقض تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه بوده است. این در حالی است که منطقه جبل‌الطارق تحت حاکمیت انگلیس قرار دارد و نیروی دریایی انگلیس هم در توقیف نفتکش حامل نفت ایران مشارکت داشته است.
در واکنش به ادعای دولت جبل‌الطارق که اندکی پس از توقیف نفتکش مطرح شده بود، سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه کشورمان گفت: «این نفتکش حامل نفت ایران بود. یک سوپرتانکر است با دو میلیون بشکه ظرفیت و به خاطر ظرفیت بالا امکان عبورش از کانال سوئز نبوده و لذا از جبل الطارق به مقصد خود عازم شده است. برخلاف ادعای انگلیس مقصد آن سوریه نبوده، کما اینکه بندری که از سوریه نام بردند اصولاً ظرفیت پذیرش چنین سوپرتانکری را ندارد. هدف جای دیگری بوده و از آبراه بین‌المللی در جبل الطارق عبور می‌کرده است». وی همچنین تأکید کرد «هیچ قانونی به دولت انگلیس این اجازه را نمی‌دهد که این نفتکش را متوقف کند و از نظر ما این راهزنی دریایی است و خواستار آزادسازی سریع این نفتکش هستیم».
پس از توضیحات عراقچی، این گمانه به طور جدی مطرح شد که هدف از توقیف نفتکش مذکور که مشخصاً توسط نیرو‌های انگلیسی و به احتمال زیاد به تحریک دولت آمریکا صورت گرفته، نه رعایت تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه، بلکه رعایت تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران بوده است؛ امری که مشخصاً با ادعا‌های انگلیس به عنوان یکی از اعضای باقیمانده برجام درباره عدم پایبندی به تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران همخوانی ندارد.
از سوی دیگر، حتی در صورت صحت ادعای انگلیس و دولت جبل‌الطارق درباره رعایت تحریم‌های سوریه، باز هم این امر نمی‌توانست به عنوان دستاویزی برای توقیف نفتکش ایرانی به کار گرفته شود. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در این زمینه در توئیتر نوشت: «ایران نه عضو اتحادیه اروپاست و نه مشمول هیچ گونه تحریم نفتی اروپا. آخرین بار که بررسی کردم، اتحادیه اروپا مخالف فراسرزمین‌گرایی بود. رک و راست اینکه توقیف غیرقانونی نفتکش حامل نفت ایران توسط بریتانیا به نیابت از «تیم ب»، دزدی دریایی است. این یک بدعت خطرناک است که باید همین الان پایان یابد».
از سوی دیگر، طی روز‌های اخیر و از زمان اعلام خبر توقیف نفتکش مذکور، دیگر مقامات ارشد سیاسی و نظامی کشورمان نیز به طور مکرر نسبت به پیامد‌های این اقدام برای انگلیس هشدار داده‌اند؛ امری که سبب طرح برخی گمانه‌زنی‌ها مبنی بر احتمال انجام اقدامی «تلافی‌جویانه» از سوی ایران علیه نفتکش‌های انگلیسی در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز شد. همین موضوع بود که باعث شد اخیراً و در هنگام عبور یک نفتکش انگلیسی از خلیج فارس، یک ناوچه نیروی دریایی این کشور اقدام به اسکورت آن کند.
بر این اساس، به نظر می‌رسد اظهارات اخیر وزیر خارجه انگلیس درباره رفع توقیف مشروط نفتکش ایرانی، بیش از هر چیز ناشی از نگرانی این کشور از پیامد‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت این اقدام برای منافع لندن در منطقه خلیج فارس باشد. به عبارت دیگر، تأکید ایران بر اینکه در توقیف ماندن نفتکش برای انگلیس هزینه‌زا خواهد بود، این کشور را به تلاش برای رفع تنش واداشته است. از سوی دیگر، همان‌گونه که مقامات انگلیسی خود نیز اعلام کرده‌اند، این کشور توان اسکورت تمامی نفتکش‌هایش را در خلیج فارس ندارد و نخواهد توانست در بلندمدت، پیامد‌های تشدید تنش‌ها با ایران را به این شکل تحمل نماید. مجموعه این عوامل، لندن را به فکر راه چاره‌ای برای برون‌رفت از وضعیت کنونی واداشته؛ هرچند بعید به نظر می‌رسد ایران به چیزی کمتر از رفع توقیف بدون قید و شرط نفتکش رضایت بدهد.