صاحب‌خبر - حسام‌الدین حیدری: ایران در واکنش به بدعهدی‌های اروپا و تأمین نشدن منافع خود در قبال برجام اقدام به تعیین ضرب‌الاجلی 60 ماهه به اروپاییان کرد تا در گام دوم که با پایان این مدت آغاز می‌شد تعهدات بیشتری را کاهش دهد، از ابتدای طرح این موضوع مباحثی مانند غنی‌سازی 20 درصد و بازگشت نیروگاه اراک به حالت قبل مطرح می‌شد که این گزینه‌ها به اقدام حداقلی غنی‌سازی 50 درصد و یک فرصت 60 روزه دیگر محدود شد. هم‌زمان با پایان یافتن مهلت ۶۰ روزه ایران به کشورهای اروپایی، تصمیمات جدید کشورمان درباره کاهش تعهدات برجامی، طی نشست خبری علی ربیعی سخنگوی دولت با همراهی عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه و بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی تشریح شد. در این نشست خبری، سیدعباس عراقچی گفت: ما امروز در موعد 60 روز پایان گام اول کاهش تعهدات در برجام هستیم و از آنجا که خواسته‌های ما و فروش نفت قبل از برجام تحقق نیافته گام دوم را برمی‌داریم و در گام دوم نسبت به میزان و درصد غنی‌سازی. عراقچی گفت: امروز نامه‌ای از سوی ظریف به موگرینی نوشته شده و ارسال می‌شود و به صراحت بندهایی که از برجام درباره عدم تعهد ما به غلظت اورانیوم و یک مهلت 60 روزه اعلام خواهد شد. معاون سیاسی وزیر خارجه در پاسخ به سؤالی گفت: اگر اروپا از طریق اینستکس توانسته بود خواسته‌های ما را برآورده کند ما در این گام قرار نداشتیم. آنها نتوانستند خواسته ما را در حوزه فروش نفت و بازگشت درآمدهای نفتی نتوانستند نیازهای ما را تأمین کنند. عراقچی ادامه داد: کشورهای اروپایی بیشتری غیر از سه کشور سهامدار اینستکس قرار است به این سازوکار به عنوان سهامدار بپیوندند. اینکه اروپایی‌ها تلاش می‌کنند راه حل‌هایی پیدا شود این هم یک واقعیت است و بر همین اساس گفتگوهای تلفنی و رفت و آمدها خواهد بود در غیر این صورت بعد از 60 روز ما گام سوم را برخواهیم داشت. معاون سیاسی وزیر خارجه درباره راکتور اراک هم بیان کرد: در مورد اراک در نامه ظریف به موگرینی عنوان شد که بحث اراک یک بحث جداست و با توجه به اگر طرف‌های باقیمانده در برجام نتوانند اراک را به جدول زمان‌بندی شده برگردند ما اراک را براساس فرمول قبلی تکمیل و تأسیس کنیم. فعلاً به سوخت 20 درصد احتیاج نداریم بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: براساس دستوری که از ریاست جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی داشتیم گام دوم امروز برداشته شده است. ما الان رونوشت تغییراتی که صورت گرفته را به نماینده آژانس تحویل دادیم و تا چند ساعت دیگر فرآیند غنی‌سازی بالای 3.67 درصد شروع می‌شود فرایند غنی‌سازی بالای 3.67 می‌رود. برای نیروگاه‌ها غنی‌سازی 5 درصد، برای بحث‌های پزشکی هسته‌ای غنی‌سازی 20 درصدی و برای پیشران هسته‌ای نیز غنی‌سازی 60 درصدی نیاز است. الان بحث ما تأمین غنا برای سوخت نیروگاه‌های قدرت است که مورد نیاز کشور است و شیب غنی‌سازی ما براساس دستوری که می‌توانیم بگیریم می‌تواند رو به بالا باشد. ما فعلاً نیاز به سوخت راکتور تهران را نداریم. وی درباره راکتور آب سنگین اراک خاطرنشان کرد: آنچه اتفاق افتاده برای اراک این بود که لوله‌هایی که در داخل مخزن اصلی است در آن سیمان ریخته شد در آن زمان با علم به اینکه امکان احیای آن است این کار صورت گرفت و الان این امکان را داریم دوباره آن را احیا کنیم. وی افزود: ما ترجیحمان این است راکتور جدید را دنبال کنیم چون تکنولوژی قبلی قدیمی است. در راکتور جدید مقداری پلوتونیوم داریم ولی این نیازمند این است اگر به سرعت و براساس زمان‌بندی پیش برود در آن موقع اگر همراهی کافی نباشد با کندی مواجه می‌شود کار را به نحوی پیش می‌بریم که هر دو راکتور را هر وقت بتوانیم استفاده کنیم این امکان وجود داشته باشد. سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: راکتور جدید که البته از نظر زمانی عقب است ولی تعدادی قراردادها که چند ماه معلق شده بود امضا شده و ما را امیدوار کرده که بتوانیم راکتور جدید را داشته باشیم.∎​