به گزارش آريا، پس از چند سال مطرح بودن اين بحث که چرا دخل و خرج سينماي ايران و شبکه نمايش خانگي‌اش با هم جور درنمي‌آيند، همچنان بي‌پاسخ ماندن اين پرسش‌ها در حال پيچيده‌تر کردن قضيه است. تعداد فيلم‌هايي که سالانه در سينماي ايران ساخته مي‌شوند گفت به لحاظ اقتصادي سودده بوده‌اند، به عدد انگشتان يک دست هم نمي‌رسد. اين در حالي است که اکثر فيلم‌هاي ما چنانکه عنوان مي‌شود متعلق به بخش خصوصي هستند. در شبکه نمايش خانگي وضع از اين هم بغرنج‌تر است و شايد حتي يک مورد از سوددهي مالي توليدات را نشود با قاطعيت اسم برد. در شرايطي که چه کالاهاي واسطه‌اي و چه حتي کالاهاي اساسي در بازار ايران سوار بر آسانسور قيمت‌ها هستند و هر روز بالا مي‌کشند و روز بعد باز هم بالاتر مي‌روند، چه کسي سرمايه‌اش را روي فيلم يا سريالي مي‌گذارد که قرار است يکي دو سال بعد در بهترين حالت ممکن اصل پول او را با چند درصد مختصر سود به او برگرداند؟ جواب اين پرسش‌ها را امروز همه مي‌دانند، هر چند اثبات مورد به مورد آن بسيار مشکل باشد. قطعا بحث پولشويي و مفاسد اقتصادي در ميان است و اين در حالي است که پروژه‌هاي سينمايي ايران و شبکه نمايش خانگي، سعي فراواني دارند تا بسيار پرمخاطب‌تر و سودده‌تر از آن چيزي که هستند به نظر برسند. اين از طرف سرمايه‌گذاران به دليل آن عنوان مي‌شود که به لحاظ اقتصادي نقاط شک‌برانگيز قضيه را از تيررس حساسيت خارج کنند و از طرف عوامل فيلم هم طبيعتا به اين دليل پي‌گرفته مي‌شود که محبوبيت هر پروژه، به معناي موفقيت و محبوبيت خود آنهاست. در سينما لااقل چيزي به اسم آمار فروش هست و سامانه‌اي براي اين منظور تا بشود تعداد مخاطبان هر فيلم در هر سالن را به تفکيک روزها شمرد اما شبکه نمايش خانگي همين را هم ندارد. البته حسين انتظامي، رئيس سازمان سينمايي، در اولين نشستي که پس از صدور رسمي حکمش در اين سمت با اهالي رسانه ترتيب داد، از تاسيس چنين سامانه‌اي در آينده نزديک حرف زد. اين آمارها حتي در صورتي که در دسترس عموم مردم و اهالي رسانه قرار بگيرند، نمي‌توانند باعث پيشگيري از وقوع جرايم اقتصادي در سينما يا بازخواست و پيگيري مجرمان، پس از وقوع چنين جرايمي شوند. اما لااقل در ايجاد آگاهي اجتماعي موثر هستند.
کدام کفه سنگين‌تر است، مخارج يا درآمد
دستمزدهاي نجومي هنرپيشه‌هايي که در سريال‌هاي شبکه نمايش خانگي بازي کرده‌اند، به هيچ‌وجه با منطق اقتصادي عرضه و تقاضا جور در نمي‌آيد. به عبارتي حتي اگر تمام عوامل ديگر سريال هيچ دستمزدي دريافت نکنند و ساخت پروژه هيچ مخارج ديگري دربر نداشته باشد هم با توجه به اين دستمزدهاي نجومي، مي‌شود نتيجه قطعي گرفت که پروژه‌ها سوددهي مالي ندارند؛ چون ظرفيت بازار فروش سريال در ايران به قدري نيست که چنين رقم‌هايي را در آن بتوان بازگرداند. اولين پروژه‌اي که در شبکه نمايش خانگي دستمزد بازيگران آن خبرساز شد، «شهرزاد» بود. «شهرزاد» قرار بود نمادي از موفقيت فعاليت سريال‌سازان ايراني در خارج از فضاي تلويزيون باشد و هرگاه از بي‌منطقي اقتصادي شبکه نمايش خانگي حرفي به ميان مي‌آمد، در پاسخ به سريال «شهرزاد» اشاره مي‌شد که ادعاي سازندگانش موفقيت تجاري آن بود. اما پس از مدتي به صورت رسمي از سوي مراجع قضايي اعلام شد که سريال «شهرزاد» بخشي از يک پروژه پولشويي بوده است. وقتي «شهرزاد» درگير پولشويي باشد، پروژه‌هاي پر زرق و برق و گران‌قيمت اما کم‌مخاطب‌تر ديگر هم مي‌توانند باشند. در فصل دوم «شهرزاد» اعلام شده بود که شهاب حسيني يک ميليارد و 200 ميليون تومان و ترانه عليدوستي 900 ميليون تومان دستمزد گرفتند. درخصوص دستمزدهاي عوامل فصل دوم «شهرزاد» توجه به نرخ تورم در روز عقد قرارداد و مقايسه آن با شرايط امروز هم لازم است؛ چه اينکه به‌عنوان مثال ارز خارجي دلار در آن روز بالاتر از سه هزار تومان و امروز بين 13 تا 15 هزار تومان در نوسان است. نزديک‌تر که بياييم، موارد ديگري از اين دست باز هم قابل مشاهده هستند.
مهناز افشار براي بازي در «گلشيفته» حدود يک ميليارد تومان دستمزد گرفت. اين بازيگر 41 ساله سينماي ايران در حالي چنين دستمزدي براي سريالش گرفت که با روزهاي اوج محبوبيت کاري‌اش فاصله‌اي بسيار گرفته و چندين حضور اخير او در پروژه‌هاي سينمايي نشان داده که توانايي خاصي براي جذب مخاطبان به يک اثر نمايشي را ندارد. تقريبا در همان ايام بود که صحبت از مقدار دستمزد محمدرضا گلزار براي سريال «عاشقانه» همه را در شوک فرو برد. گفته مي‌شد او ماهي يک ميليارد تومان دستمزد گرفته است. منوچهر هادي، کارگردان مجموعه، بعدها مصاحبه‌اي کرد و گفت که گلزار براي 5 ماه اين دستمزد را گرفته است نه يک ماه. البته متن قرارداد و به عبارتي سندي که با روشن کردن حقيقت ماجرا، شايعات را از اعتبار ساقط کند، توسط هيچ‌کدام از عوامل منتشر نشد. هومن کبيري يکي از تهيه‌کنندگان سريال هم بعدتر مصاحبه‌اي کرد و گفت: «در فصل اول عاشقانه در حالي که بازيگران دو سه ماه بود که قرارداد داشتند، فيلمبرداري صورت نمي‌گرفت و همين امر باعث شده بود ما پول بپردازيم در حالي که خروجي نداشتيم.»
اما پس از آن باز هم بحث دستمزد نجومي محمدرضا گلزار براي حضور در پروژه‌اي با کارگرداني منوچهر هادي مطرح شد. اعلام شد که سريالي به اسم «دل» قرار است بعد از تعطيلات عيد نوروز توزيع شود که مجددا بحث از دستمزد ماهانه يک ميليارد تومان براي گلزار را به ميان آورد و اين بار کسي موضوع را تکذيب يا اصلاح نکرد. البته اين سريال هم در موعد مقرر پخش نشد. ارقام مرتب داشتند بالاتر مي‌رفتند و دستمزد هفت ميلياردي نويد محمدزاده براي «قورباغه» تا به حال بالاترين رقم مطرح شده است.
هيولاي پرخرج بي‌مخاطب
اين روزها سريال «هيولا» از شبکه نمايش خانگي در حال توزيع است. مهران مديري کارگردان و پيمان قاسم‌خاني سرپرست نويسندگان اين مجموعه هستند. نقش اصلي سريال را فرهاد اصلاني ايفا مي‌کند و کاراکتري که مقابل او قرار دارد، توسط خود مهران مديري بازي شده است. تاکنون رقم مشخصي از ميزان هزينه‌هاي توليد اين سريال و نام سرمايه‌گذاران آن اعلام نشده است.
اما از آنجا که فقط مهران مديري براي يک هفته حضور در «رحمان 1400» يک ميليارد تومان دستمزد گرفت، حدس اينکه دريافتي او براي «هيولا» بسيار بالا باشد، طبيعي خواهد بود. سرمايه‌گذار «هيولا» اول‌مارکت است که اسپانسر برنامه «دورهمي» با اجراي مهران مديري هم بود. مديرعامل اول‌مارکت ناصر قديرکاشاني است که در حال حاضر 33 سال سن دارد و در زمان توليد فصل اول «دورهمي» در آستانه 30 سالگي قرار داشت.
چنانکه اشاره شد تا به حال هيچ رقمي از هزينه‌هاي اين سريال منتشر نشده اما به‌طور مرتب عنوان مي‌شود که «هيولا» مخاطبان بسياري داشته است. در آخرين آماردهي اعلام شد که اين مجموعه بازديدي در حدود 40ميليون و 376 هزار دقيقه در فيليمو داشته است. با احتساب متوسط زمان 45 دقيقه براي هر کدام از چهار قسمت اول اين مجموعه که روي هم 180 دقيقه مي‌شوند و تقسيم نتيجه به دست آمده بر عدد چهار، مي‌شود به‌طور تقريبي گفت هر قسمت از آن را به‌طور متوسط 56 هزار نفر ديده‌اند که اين افراد البته مي‌تواند تکرار هم بشوند و مثلا يک نفر براي تماشاي چهار قسمت سريال، چهار بار اقدام کرده باشد و در آمارها به‌عنوان چهار کاربر ثبت شود به اين ترتيب، عدد واقعي تماشاگران «هيولا» از 56 هزار نفر هم پايين‌تر است. سريال «هيولا» به واقع چقدر مي‌تواند در درگاه‌هاي فيلم و نماوا درآمد داشته باشد که هزينه‌هاي ساخت آن قابل توجيه باشد؟ اين سوالي است که براي پاسخ به آن آمار مشخصي منتشر نشده اما به نظر نمي‌رسد اگر پاسخ روشن و قانع‌کننده‌اي داشت، سرمايه‌گذاران و سازندگان مجموعه دليلي براي عدم بيان آن داشته باشند.
نظر شما