همانطور که همه مي دانند انتخابات سال گذشته 8 نامزد داشت که در جريان رقابت هاي انتخاباتي دو نفر آن ها انصراف دادند. با پيروزي حسن روحاني و تشکيل دولت يازدهم برخي از اين نامزدها سياست هاي جناحي خود را به کنار گذاشتند و سعي کردند که به ياري دولت بيايند، برخي اگرچه دولت را به صورت ويژه ياري نکردند اما سعي کردند که سنگي جلو پاي آن هم نباشند، و برخي هم رويکردي انتقادي را در برابر دولت اتخاذ کردند. در ادامه نگاهي کوتاه خواهيم داشت به مواضع نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري يازدهم و جريان هاي حامي آنان در يک ساله اول دولت.
محمد باقر قاليباف، نفر دوم انتخابات با ۶٬۰۷۷٬۲۹۲ راي
محمد باقر قاليباف که در انتخابات پشت سر حسن روحاني بيشترين راي را به خود اختصاص داده بود در روز 25 خرداد سال پيش با انتشار نامه اي ضمن تشکر از ملت ايران پيروزي روحاني را به وي تبريک گفت. اما در همين نامه تبريک نيز مشخص بود که هنوز ضربه اي که از اين شکست خورده را هضم نکرده است. او در اين نامه پس از تبريک به رئيس جمهور نوشته است: امیدوارم با در نظر گرفتن مطالبات بحقِ نیمه دیگر این حماسه سیاسی، زمینه‌های عملی وحدت، همدلی و همبستگی ملی را فراهم آوریم؛ لیس للانسان الا ما سعی.
اگرچه در کشورهاي ديگر شکست در انتخابات رياست جمهوري به معني خارج شدن از صحنه سياسي است و بسياري از سياست مداران پس از شکست به انديشکده ها و موسسات پژوهشي نقل مکان مي کنند اما قاليباف با سابقه دوبار شکست در انتخابات نشان داده است که در ايران مي توان با شکست هاي متعدد همچنان در صحنه باقي ماند.
قاليباف اما در طول اين يک سال هيچگاه به انتقاد مستقيم از دولت نپرداخته است و حتي در برخي از موارد مانند سند همکاري شهرداري و وزارت بهداشت سعي کرده است با دولت همراه شود. او پس از سال ها دوري از جلسه هيات دولت در کابينه جديد به عنوان شهردار تهران در جلسه کابينه نيز حضور يافت. اما اين همه ماجرا نيست.
برخي از سايت ها و رسانه هاي حامي قاليباف انتقاد از دولت را اولويت کاري خود قرار داده اند. به عنوان مثال نشان دادن اختلاف ميان روحاني و حاميان او در پيش از انتخابات يکي از سياست هاي اصلي اين رسانه هاست.
البته برخي سخنراني ها و اظهار نظرهاي قاليباف را مي توان به عنوان انتقاد از دولت مطرح کرد. به عنوان مثال مي توان به سخنراني او در آخرين روز ارديبهشت ماه گذشته در همايش هاديان سياسي اشاره کرد.
او در اين سخنراني با بیان اینکه امروز به «وادادگی و انفعال» لقب «عقلانیت» داده شده گفت: مذاکرات باید با «فرهنگ جهادی» صورت بگیرد و نه «فرهنگ لیبرالیستی.» قایباف در ادامه گفت: امروز در کشور دو استراتژی وجود دارد؛ یک استراتژی فرهنگ و مدیریت جهادی و یک استراتژی نیز نگاه لیبرالیستی و وادادگی است. او با اين سخنان عملا سياست خارجي دولت يازدهم در مذاکرات هسته اي را نقد کرد.
سعيد جليلي، نفر سوم انتخابات با ۴٬۱۶۸٬۹۴۶ راي
سعيد جليلي دبير سابق شوراي عالي امنيت ملي و مسئول پيشين پرونده هسته اي کشورمان است. گفتماني که از او در انتخابات حمايت مي کرد همان گفتماني بود که در ساله اي 84 و 88 از محمود احمدي نژاد حمايت مي کرد. جبهه پايداري انقلاب اسلامي در انتخابات گذشته رياست جمهوري جليلي را نامزد خود معرفي کردند.
اگرچه جليلي خود را نامزدي مستقل عنوان مي کرد. از فرداي روز انتخابات سعيد جليلي خود نه تنها انتقادي از دولت نکرده است بلکه حتي در مواردي به خصوص در پرونده هسته اي ايران در يکي دو اظهار نظر از دولت حمايت کرده است.
او در يک نشست دانشجويي در شيراز گفت: آنچه امروز اهمیت دارد گرفتن حقوق ملت ایران در مذاکرات ایران با گروه 1 + 5است و همه باید به تیم مذاکره کننده کنونی کمک کنند تا این هدف محقق شود. آنها اکنون منتخب مردم هستند و باید ببینیم که چگونه بحث را دنبال می کنند و آنچه مهم است گرفتن حقوق ملت است.
عمل سعيد جليلي با عمل حاميان او در انتخابات بسيار متفاوت است. درحالي که حاميان گفتمان سعيد جليلي در انتخابات در طول يک سال گذشته سنگين ترين هجمه ها و انتقادات را نسبت به مذاکرات هسته اي 1+5 داشته اند اما او شيوه ديگري را در پيش گرفته است.
او حتي دست رد به دعوت کنندگان همايش «ما دلواپسيم» در تهران زد و در اين همايش شرکت نکرد. در عوض جبهه پايداري و نمايندگان آن ها در مجلس شوراي اسلامي از هيچکاري در تخريب دولت يازدهم کوتاهي نکرده اند.
محسن رضايي نفر چهارم انتخابات با ۳٬۸۸۴٬۴۱۲ راي
محسن رضايي با وجود آنکه در انتخابات نفر چهارم شد اما در ميان نامزدهاي انتخابات تنها کسي بود که توانست در برخي استان ها از حسن روحاني پيشي بگيرد.
محسن رضايي از نامزدهايي است که نه او نه حاميانش نه بر ضد دولت شدند و نه حامي سفت و سخت آن. البته محسن رضايي در عمده نظراتي که داشته است از دولت حمايت کرده است. در روزهايي که بحث تشکيل کابينه يازدهم مطرح بود او از چهره هايي بود که گفته مي شد قرار است به دولت بپيوندد. اما اينگونه نشد.
نظرات محسن رضايي بيشر در حوزه اقتصادي بوده است. به عنوان مثال او در سخنراني خود در قم گفته است: اقتصادی که در شرایط کنونی بر کشور حاکم شده در شأن نظام اسلامی نیست؛ تنها مفاسد اقتصادی نیستند که مشکلاتی را به وجود آورده‌اند بلکه نیازمند نقشه راه تبدیل اقتصاد فعلی به اقتصادی مطلوب هستیم که همان اقتصاد مقاومتی نامیده می‌شود.
به اين ترتيب مي توان نتيجه گرفت که او نه عليه دولت بوده است و نه حامي دولت.
علي اکبر ولايتي نفر پنجم انتخابات با ۲٬۲۶۸٬۷۵۳ راي
پرسابقه ترين وزير امورخارجه ايران در پس از انقلاب اسلامي نامزد بخشي از اصولگرايان سنتي در انتخابات يازدهمين دوره رياست جمهوري بود . او پس از انتخابات رياست جمهوري کرسي پيشين حسن روحاني در مرکز استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام را پر کرد.
اظهار نظرهاي سياسي او در يک سال اخير بيشتر حول محور سياست خارجي بوده است. مي توان او را در اين زمينه حامي دولت دانست. ولايتي با سابقه طولاني مدت کار در دستگاه ديپلماسي مي داند که محمدجواد ظريف و همکارانش چه مذاکرات سختي را پيش روي خود دارند.
سید محمد غرضی نفر ششم انتخابات با ۴۴۶٬۰۱۵ راي
سيد محمد غرضي ششمين نامزد انتخابات رياست جمهوري سال گذشته کسي بود که هيچ کس احتمال ردشدن از فيلتر شوراي نگهبان را نمي داد. سخنان غرضي در يک سال گذشته را نمي توان به پاي انتقاد يا حمايت از دولت گذاشت. مثلا در جايي گفته است: چه کسي وعده نمی‌دهد؟ مگر دولت‌های گذشته وعده ندادند؟ دولت که مانع نیست. گروه‌های فرهنگی معارض با هم دعوا می‌کنند. کدام دولتی در ایران می‌خواهد مردم خوش نباشند؟ اینکه خلاف توان سیاسی ماست. من از شما نسل جوان تعجب می‌کنم که اینگونه به دام کلمات می‌افتید. من هم کاندیدای ریاست جمهوری بودم و ده‌ها حرف زدم...
يا جاي ديگري گفته است : گروه‌های بی‌نام و نشانی که پروژه‌های تخریبی توسط آنها کلید زده می‌شود، تابع برخی گروه‌های شناسنامه‌دار هستند. امروز سیاست ایجاب می‌کند که گروه‌های تخریب‌گر، خود را بی‌نام و نشان بنامند.
محمدرضا عارف نامزدي که به نفع روحاني انصراف داد
محمدرضا عارف در روزهاي آخرين تبليغات نامزدهاي رياست جمهوري به نفع حسن روحاني از ادامه رقابت در انتخابات انصراف داد. با وجود آنکه انتظار مي رفت عارف در دولت يازدهم جاي خود را داشته باشد اما به دولت نرفت و بنياد اميد ايرانيان را تاسيس کرد. اظهار نظرهاي او بيشتر در حمايت از دولت است. اما او اين روزها بيشتر سرگرم انتخابات مجلس آينده است و به قول خودش براي اين انتخابات برنامه ويژه دارد.
غلامعلي حدادعادل نامزدي که صرفا انصراف داد اما نه به نفع کسي
غلامعلي حدادعادل نامزد اصولگراي انتخابات رياست جمهوري بود که او هم در روزهاي آخر انصراف داد. حدادعادل پس از انتخابات انتقاد صريحي را عليه دولت مطرح نکرده است اما او رهبري جرياني را در مجلس دارد که جدي ترين انتقادات را مطرح کرده اند. خدادعادل رئيس فراکسيون اصولگرايان مجلس است.فراکسيوني که تقريبا اکثر مخالفان دولت ، از جبهه پايداري گرفته تا رهپويان در آن عضويت دارند. اکثر سوالات و انتقاداتي که در مجلس از عملکرد دولت مطرح مي شود از جانب اين فراکسيون مطرح مي شود و اعضاي آن شروع کننده بسياري از تخريب ها عليه دولت هستند. البته اين فراکسيون در مجلس اقليت هستند.
∎
محمد باقر قاليباف که در انتخابات پشت سر حسن روحاني بيشترين راي را به خود اختصاص داده بود در روز 25 خرداد سال پيش با انتشار نامه اي ضمن تشکر از ملت ايران پيروزي روحاني را به وي تبريک گفت. اما در همين نامه تبريک نيز مشخص بود که هنوز ضربه اي که از اين شکست خورده را هضم نکرده است. او در اين نامه پس از تبريک به رئيس جمهور نوشته است: امیدوارم با در نظر گرفتن مطالبات بحقِ نیمه دیگر این حماسه سیاسی، زمینه‌های عملی وحدت، همدلی و همبستگی ملی را فراهم آوریم؛ لیس للانسان الا ما سعی.
اگرچه در کشورهاي ديگر شکست در انتخابات رياست جمهوري به معني خارج شدن از صحنه سياسي است و بسياري از سياست مداران پس از شکست به انديشکده ها و موسسات پژوهشي نقل مکان مي کنند اما قاليباف با سابقه دوبار شکست در انتخابات نشان داده است که در ايران مي توان با شکست هاي متعدد همچنان در صحنه باقي ماند.
قاليباف اما در طول اين يک سال هيچگاه به انتقاد مستقيم از دولت نپرداخته است و حتي در برخي از موارد مانند سند همکاري شهرداري و وزارت بهداشت سعي کرده است با دولت همراه شود. او پس از سال ها دوري از جلسه هيات دولت در کابينه جديد به عنوان شهردار تهران در جلسه کابينه نيز حضور يافت. اما اين همه ماجرا نيست.
برخي از سايت ها و رسانه هاي حامي قاليباف انتقاد از دولت را اولويت کاري خود قرار داده اند. به عنوان مثال نشان دادن اختلاف ميان روحاني و حاميان او در پيش از انتخابات يکي از سياست هاي اصلي اين رسانه هاست.
البته برخي سخنراني ها و اظهار نظرهاي قاليباف را مي توان به عنوان انتقاد از دولت مطرح کرد. به عنوان مثال مي توان به سخنراني او در آخرين روز ارديبهشت ماه گذشته در همايش هاديان سياسي اشاره کرد.
او در اين سخنراني با بیان اینکه امروز به «وادادگی و انفعال» لقب «عقلانیت» داده شده گفت: مذاکرات باید با «فرهنگ جهادی» صورت بگیرد و نه «فرهنگ لیبرالیستی.» قایباف در ادامه گفت: امروز در کشور دو استراتژی وجود دارد؛ یک استراتژی فرهنگ و مدیریت جهادی و یک استراتژی نیز نگاه لیبرالیستی و وادادگی است. او با اين سخنان عملا سياست خارجي دولت يازدهم در مذاکرات هسته اي را نقد کرد.
سعيد جليلي، نفر سوم انتخابات با ۴٬۱۶۸٬۹۴۶ راي
سعيد جليلي دبير سابق شوراي عالي امنيت ملي و مسئول پيشين پرونده هسته اي کشورمان است. گفتماني که از او در انتخابات حمايت مي کرد همان گفتماني بود که در ساله اي 84 و 88 از محمود احمدي نژاد حمايت مي کرد. جبهه پايداري انقلاب اسلامي در انتخابات گذشته رياست جمهوري جليلي را نامزد خود معرفي کردند.
اگرچه جليلي خود را نامزدي مستقل عنوان مي کرد. از فرداي روز انتخابات سعيد جليلي خود نه تنها انتقادي از دولت نکرده است بلکه حتي در مواردي به خصوص در پرونده هسته اي ايران در يکي دو اظهار نظر از دولت حمايت کرده است.
او در يک نشست دانشجويي در شيراز گفت: آنچه امروز اهمیت دارد گرفتن حقوق ملت ایران در مذاکرات ایران با گروه 1 + 5است و همه باید به تیم مذاکره کننده کنونی کمک کنند تا این هدف محقق شود. آنها اکنون منتخب مردم هستند و باید ببینیم که چگونه بحث را دنبال می کنند و آنچه مهم است گرفتن حقوق ملت است.
عمل سعيد جليلي با عمل حاميان او در انتخابات بسيار متفاوت است. درحالي که حاميان گفتمان سعيد جليلي در انتخابات در طول يک سال گذشته سنگين ترين هجمه ها و انتقادات را نسبت به مذاکرات هسته اي 1+5 داشته اند اما او شيوه ديگري را در پيش گرفته است.
او حتي دست رد به دعوت کنندگان همايش «ما دلواپسيم» در تهران زد و در اين همايش شرکت نکرد. در عوض جبهه پايداري و نمايندگان آن ها در مجلس شوراي اسلامي از هيچکاري در تخريب دولت يازدهم کوتاهي نکرده اند.
محسن رضايي نفر چهارم انتخابات با ۳٬۸۸۴٬۴۱۲ راي
محسن رضايي با وجود آنکه در انتخابات نفر چهارم شد اما در ميان نامزدهاي انتخابات تنها کسي بود که توانست در برخي استان ها از حسن روحاني پيشي بگيرد.
محسن رضايي از نامزدهايي است که نه او نه حاميانش نه بر ضد دولت شدند و نه حامي سفت و سخت آن. البته محسن رضايي در عمده نظراتي که داشته است از دولت حمايت کرده است. در روزهايي که بحث تشکيل کابينه يازدهم مطرح بود او از چهره هايي بود که گفته مي شد قرار است به دولت بپيوندد. اما اينگونه نشد.
نظرات محسن رضايي بيشر در حوزه اقتصادي بوده است. به عنوان مثال او در سخنراني خود در قم گفته است: اقتصادی که در شرایط کنونی بر کشور حاکم شده در شأن نظام اسلامی نیست؛ تنها مفاسد اقتصادی نیستند که مشکلاتی را به وجود آورده‌اند بلکه نیازمند نقشه راه تبدیل اقتصاد فعلی به اقتصادی مطلوب هستیم که همان اقتصاد مقاومتی نامیده می‌شود.
به اين ترتيب مي توان نتيجه گرفت که او نه عليه دولت بوده است و نه حامي دولت.
علي اکبر ولايتي نفر پنجم انتخابات با ۲٬۲۶۸٬۷۵۳ راي
پرسابقه ترين وزير امورخارجه ايران در پس از انقلاب اسلامي نامزد بخشي از اصولگرايان سنتي در انتخابات يازدهمين دوره رياست جمهوري بود . او پس از انتخابات رياست جمهوري کرسي پيشين حسن روحاني در مرکز استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام را پر کرد.
اظهار نظرهاي سياسي او در يک سال اخير بيشتر حول محور سياست خارجي بوده است. مي توان او را در اين زمينه حامي دولت دانست. ولايتي با سابقه طولاني مدت کار در دستگاه ديپلماسي مي داند که محمدجواد ظريف و همکارانش چه مذاکرات سختي را پيش روي خود دارند.
سید محمد غرضی نفر ششم انتخابات با ۴۴۶٬۰۱۵ راي
سيد محمد غرضي ششمين نامزد انتخابات رياست جمهوري سال گذشته کسي بود که هيچ کس احتمال ردشدن از فيلتر شوراي نگهبان را نمي داد. سخنان غرضي در يک سال گذشته را نمي توان به پاي انتقاد يا حمايت از دولت گذاشت. مثلا در جايي گفته است: چه کسي وعده نمی‌دهد؟ مگر دولت‌های گذشته وعده ندادند؟ دولت که مانع نیست. گروه‌های فرهنگی معارض با هم دعوا می‌کنند. کدام دولتی در ایران می‌خواهد مردم خوش نباشند؟ اینکه خلاف توان سیاسی ماست. من از شما نسل جوان تعجب می‌کنم که اینگونه به دام کلمات می‌افتید. من هم کاندیدای ریاست جمهوری بودم و ده‌ها حرف زدم...
يا جاي ديگري گفته است : گروه‌های بی‌نام و نشانی که پروژه‌های تخریبی توسط آنها کلید زده می‌شود، تابع برخی گروه‌های شناسنامه‌دار هستند. امروز سیاست ایجاب می‌کند که گروه‌های تخریب‌گر، خود را بی‌نام و نشان بنامند.
محمدرضا عارف نامزدي که به نفع روحاني انصراف داد
محمدرضا عارف در روزهاي آخرين تبليغات نامزدهاي رياست جمهوري به نفع حسن روحاني از ادامه رقابت در انتخابات انصراف داد. با وجود آنکه انتظار مي رفت عارف در دولت يازدهم جاي خود را داشته باشد اما به دولت نرفت و بنياد اميد ايرانيان را تاسيس کرد. اظهار نظرهاي او بيشتر در حمايت از دولت است. اما او اين روزها بيشتر سرگرم انتخابات مجلس آينده است و به قول خودش براي اين انتخابات برنامه ويژه دارد.
غلامعلي حدادعادل نامزدي که صرفا انصراف داد اما نه به نفع کسي
غلامعلي حدادعادل نامزد اصولگراي انتخابات رياست جمهوري بود که او هم در روزهاي آخر انصراف داد. حدادعادل پس از انتخابات انتقاد صريحي را عليه دولت مطرح نکرده است اما او رهبري جرياني را در مجلس دارد که جدي ترين انتقادات را مطرح کرده اند. خدادعادل رئيس فراکسيون اصولگرايان مجلس است.فراکسيوني که تقريبا اکثر مخالفان دولت ، از جبهه پايداري گرفته تا رهپويان در آن عضويت دارند. اکثر سوالات و انتقاداتي که در مجلس از عملکرد دولت مطرح مي شود از جانب اين فراکسيون مطرح مي شود و اعضاي آن شروع کننده بسياري از تخريب ها عليه دولت هستند. البته اين فراکسيون در مجلس اقليت هستند.
نظر شما