هر چند به گفته اکثر کارشناسان، فعالان بازار و مقامات ارشد اتحادیه املاک نرخ اجاره بها امسال بیش از ۳۰ درصد رشد نخواهد داشت.

*ارائه تسهیلات به مستأجران با کارمزد پایین

حسام عقبایی نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی گفت: اینکه برخی تصور می‌کنند میزان اجاره بهای مسکن در سال 98، به میزان افزایش قیمت مسکن خواهد بود، اشتباه است و این یک امر دور از ذهن است.

وی می‌افزاید: قیمت اجاره تابع قیمت مسکن است، چرا که این موضوع در تمام دنیا حاکم بوده و اصلی‌ترین شاخص اجاره بها قیمت مسکن است، اما اینکه همواره رشد اجاره بها به میزان رشد قیمت مسکن باشد، این گونه نیست و اتفاقاً در برخی مواقع این موضوع برعکس عمل کرده است.

عقبایی ادامه داد: وضعیت تعیین نرخ اجاره بها به قدرت پرداخت اقساط توسط مستأجران نیز برمی‌گردد، پس قدرت بازپرداخت مستأجران در تعیین نرخ اجاره بها اثرگذار است، اما به هر حال در بلندمدت برای ساماندهی بازار اجاره بها می‌توانیم به تولید مسکن استیجاری روی بیاوریم، چرا که اگر شروع این اقدام از امروز باشد، از لحاظ روانی در کنترل قیمت اجاره بها بسیار مؤثر خواهد بود.

وی ادامه داد: دومین راهکار می‌تواند در اختیار قرار دادن زمین از سوی دولت و دادن تسهیلات به سازندگان برای ساخت مسکن باشد و دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات به مستأجران با کارمزد پایین قدرت اجاره کردن یک واحد مسکونی برای مستأجران را بالا ببرد.

*پرداخت سوبسید کمک بزرگی به اجاره مسکن می‌کند

فردین یزدانی کارشناس مسکن در پاسخ به این سوال که دولت در کوتاه‌مدت چه اقدامی می‌تواند برای کنترل بازار اجاره داشته باشد، گفت: دولت می‌تواند با پرداخت سوبسید اجاره کمک بزرگی به اقشار کم درآمد و اجاره‌نشین جامعه کند، یعنی دولت همانند دهه 80 که اقدام به پرداخت وام قرض‌الحسنه به خانواده‌های کم درآمد و اجاره‌نشین کرد، مجدداً از این اقدام رونمایی کند و از رشد بیش از حد اجاره‌نشین خودداری کند.

یزدانی ادامه داد: دولت می‌تواند دو راهکار کوتاه مدت دیگر واحدهای مسکونی مهر بدون متقاضی را به مستأجران واگذار کند. 

وی تأکید کرد: دولت برای شناسایی مستأجران واقعی به منظور اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه می‌تواند از بانک اطلاعات وزارت رفاه، کمیته امداد و سازمان بهزیستی استفاده کند.

* اقدامات بلند مدت دولت برای کنترل اجاره با تولید مسکن استیجاری

این کارشناس مسکن ادامه داد: دولت در راهکار بلندمدت نیز باید تولید مسکن استیجاری را در کشور راه‌اندازی کند و با اعطای زمین و وام ساخت ،مسکن استیجاری را گسترش دهد.

یزدانی گفت: دولت به هر حال باید برای بازار اجاره‌نشینی راهکار بلندمدت بیاندیشد و تولید مسکن استیجاری را گسترش دهد، پس با ارائه بسته تشویقی به انبوه‌سازان این برنامه را در کشور گسترش دهد.

بر اساس این گزارش، وزارت راه و شهرسازی در برنامه هایی که بر اساس مصوبه دولت در مورد تامین مسکن کم درآمدها آن را اجرا خواهد کرد، ساخت مسکن ملکی استیجاری، پرداخت کمک هزینه مسکن و وام ودیعه مسکن است.

کارشناسان بر این باور هستند که دولت می‌تواند واحدهای مسکونی مهر بدون متقاضی را به مستاجران واگذار کند و هر چه سریعتر احداث ۴۰۰ هزار مسکن را به اتمام برساند.دولت باید بخش خصوصی را به احداث مسکن استیجاری تشویق کند، چرا که این اقدام در اکثر کشورها به ویژه در کشور همسایه ترکیه در حال اجرا است و به گونه‌ای مشکل اجاره نشینی تا حدی مرتفع شده است.

*از ترکیه برای صنعت اجاره‌داری الگوبرداری کنیم

مصطفی قلی خسروی رئیس اتحادیه املاک در مورد مسکن استیجاری می گوید: قبول داریم که قیمت مسکن در یک سال گذشته بیش از ۸۰ درصد رشد کرده است، اما این دلیل نمی‌شود که اجاره‌بها نیز در همین حد باید افزایش یابد.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک خاطرنشان کرد: رشد نرخ اجاره‌بها در جنوبی‌ترین نقطه تهران از ۱۰ درصد شروع شده و تا شمالی‌ترین نقطه تهران که ۲۰ درصد است ادامه می‌یابد، پس رکوردزنی رشد نرخ اجاره‌بها به هیچ وجه درست نیست، مگر چه خبر است.

خسروی در پاسخ به این سؤال که در این مدت باقیمانده تا فصل نقل و انتقالات آیا درست می‌تواند اقدامی برای ساماندهی بازار اجاره‌بها انجام دهد، گفت: با دستورات پادگانی نمی‌توان اجاره‌بها را ساماندهی کرد، اما به هر حال باید صنعت اجاره‌داری فعال شود.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک با اشاره به اینکه باید به سمت مدرن‌سازی ساخت‌وساز حرکت کنیم، گفت: می‌توان از ترکیه در باره صنعت اجاره‌داری الگوبرداری کرد، چرا که در این کشور شرکت‌های بیمه با شهرداری‌ها وارد مذاکره شده و اقدام به ساخت مسکن برای خانه اولی‌ها می‌کنند و در حقیقت اجاره‌بها را ساماندهی می‌کنند.

*دولت سامانه ملی املاک را راه ‌اندازی کند

مهدی غلامی کارشناس مسکن با تأکید بر اینکه دولت برای ساماندهی بازار اجاره‌بهای مسکن هر چه سریعتر سامانه ملی املاک را راه‌اندازی کند، گفت: دولت برای کنترل و ساماندهی بازار اجاره‌بهای مسکن می‌تواند به بافت فرسوده و عرضه مسکن در این مناطق ورود کند.

وی با اشاره به اینکه در کلانشهرها خانواده‌هایی که صاحب مسکن ملکی نیستند، بخش قابل توجهی از درآمدشان را بابت اجاره‌ واحد استیجاری خود پرداخت می‌کنند، گفت: در تهران به صورت میانگین مستأجران نیمی از درآمد خود را صرف هزینه‌های مربوط به تأمین مسکن خود می‌کنند.

وی ادامه داد: در حالی که خانواده‌هایی که دارای مسکن ملکی هستند، هزینه جاری مسکن را برای ارتقای کیفیت زندگی و رفاه بیشتر خود به کار می‌بندند.

حمایت از تشکیل نهاد اجاره داری حرفه ای، تبدیل استیجار به ابزار اصلی تامین مسکن کم درآمدها و ایجاد انگیزه برای ساخت مسکن استیجاری توسط بخش خصوصی می‌تواند به شفافیت اطلاعاتی و کنترل روانی بازار اجاره کمک کند پس در برنامه‌های کوتاه مدت به نظر می‌رسد دولت باید علاوه بر استفاده از ابزارهای مالیاتی به اعطای تسهیلات (وام ودیعه قرض‌الحسنه) به خانوارهای کم درآمد و قابل شناسایی اقدام کند.

دولت در برنامه‌های بلند مدت نیز می‌تواند با ارائه تسهیلات به سازندگان و ارائه زمین برای رونق صنعت استیجاری توازن مناسبی میان عرضه و تقاضا ایجاد کند، چرا که یکی از دلایل رشد نرخ اجاره بها همواره در سال‌های اخیر بالا بودن تقاضا و کم بودن عرضه است.