صاحب‌خبر - جان بولتون
آفتاب یزد- گروه سیاسی: جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا گفته است که آمریکا در واکنش به رفتار‌های نگران کننده ایران، در حال استقرار ناوگروه "یواس‌اس آبراهام لینکلن" و شماری بمب‌افکن در منطقه تحت نظارت "سنتکام" (فرماندهی مرکزی آمریکا) است. او گفت: هدف فرستادن پیام روشنی برای حکومت ایران است که "هر گونه حمله‌ای به منافع آمریکا یا متحدان این کشور با نیرویی بی‌امان روبرو خواهد شد. "
به گزارش فرارو، بولتون در بیانیه‌ای نوشت: "آمریکا قصد جنگ با ایران را ندارد، اما کاملا آماده واکنش نشان دادن به هر گونه حمله‌ای چه از سوی سپاه پاسداران، نیروهای نظامی متعارف ایران یا گروه‌های نیابتی (ایران) است. "
یک مقام وزارت دفاع آمریکا در مورد علت این تصمیم در گفتوگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس مدعی شده است که "نشانه‌های روشنی" وجود داشت که ایران و گروه‌هایی که به نیابت از آن عمل می‌کنند برای حمله‌ای احتمالی به نیروهای آمریکایی در منطقه آماده می‌شدند.
این مقام که نخواست نامش فاش شود، گفت: گمان می‌رود نیروهای آمریکایی در دریا و خشکی هدف بالقوه باشند و پنتاگون استقرار این ناوگروه را تایید کرده است. بعد از این اظهارنظر اما شرایط به گونه‌ای تلقی شد که بولتون و همفکران او پیام جنگ را به ایران مخابره کرده‌اند این در حالی است که پیشتر نیز مقامات مختلف ایرانی با تاکید بر اینکه قصد بستن تنگه هرمز را ندارند اما از اعلام آماده باش نظامیان این کشور و برای هر نوع اتفاقی سخن گفته بودند. حال آنکه اظهارات بولتون را بسیاری گامی دیگر در فصل جدید تنش‌ها ارزیابی می‌کنند.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا خود پیشتر در بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشور سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروو‌های تروریستی قرار داده است. دوازدهم اردیبهشت نیز لغو معافیت‌های هشت کشور از تحریم‌های نفتی ایران کلید خورد و از طرفی چهارشنبه پیش رو سالگرد خروج آمریکا از برجام و شروع دور جدید تحریم‌های آمریکاست. این نشان می‌دهد پروسه‌ای که آمریکا برای اعمال فشار به ایران آن را دنبال می‌کند بسیار سریع‌تر از آنچه تصور می‌شود درحال پیگیری است. به نحوی که در عرض یک ماه سه حرکت جریان‌ساز را علیه ایران به راه انداخته است. اما اکنون اظهارات جان بولتون را نیز باید به عنوان حرکت و برنامه ای جدید علیه ایران تلقی کرد؟ و آن را از جنس اقدامات دونالد ترامپ بر ضد کشورمان دانست؟
>سردمدار جنگ روانی
جان بولتون در این روزها اما به عنوان عضوی جدا از دولت ترامپ که به عنوان شخصی تندروتر از باقی اعضای دولت از جمله شخص ترامپ معرفی می‌شود، است. بولتون در گروه «بی» جواد ظریف قرار گرفته است.گروهی چهارنفره که به عنوان حلقه‌های اطراف ترامپ معرفی می‌شوند که می‌خواهند دونالد ترامپ را به سمت جنگ پیش ببرند اما تاکنون نتوانستند چرا که او با جنگ مخالف است. بسیاری اظهار نظر اخیر بولتون درباره حضور ناوهای آمریکایی را نیز در همین چارچوب قرار می‌دهند اینکه بولتون در ادامه اظهارات خود تلاش می‌کند تا همچنان همان چهره تند و رادیکال را از خود به نمایش بگذارد.
اما گفته‌ها وتهدیدهای بولتون را باید به معنای زودهنگام بودن درگیری‌ها در منطقه خلیج فارس دانست؟ عده ای دلایل بیانیه بولتون را در تضاد با این پرسش می‌دانند و معتقدند بولتون اهدافی غیر از جنگ در سر دارد.، یکی از عمده‌ترین اهداف او را توامان کردن جنگ اقتصادی با جنگ روانی تعبیر می‌کنند. چرا که فرضیه آمریکایی‌ها در این است که اگر محدودیت‌های اقتصادی را در کنار فشارها و تهدیدهای روانی بر نظام بگذارند آن موقع اثرات فشارهای اقتصادی را می‌توانند دوچندان کنند. از این رو متشنج کردن فضا با انجام اینگونه اقدامات و صدور بیانیه‌هایی از جنس بیانیه ترامپ می‌تواند به سود آمریکا تمام شود و اکنون بولتون با توجه به گرایش‌های شدید ضد ایرانی‌ای که دارد می‌تواند سردمدار آغاز این جنگ روانی باشد از سویی دیگر نیز بولتون خود مشخصا به این موضوع واقف است که عملا صدور فرمان جنگ حتی به شکل تبلیغاتی در شرایط فعلی به صلاح نیست از این روست که ضمن تاکید بر اینکه آمریکا قصد جنگ ندارد، خبر از ناو آمریکایی در خلیج فارس برای هرگونه اقدام احتمالی می‌دهد. لحن سخنان بولتون علی رغم همه اینها اما لحن تهدید آمیزی است لحنی که حتی در زبان ترامپ نیز دیده نمی‌شود اما اظهارات بولتون به جهاتی دیگر نیز به معنای ناقوس جنگ آمریکا نمی‌تواند باشد.
>فاقد اعتبار؟
اما اوج بعید بودن اقدام نظامی علیه ایران و همین طور فاقد اعتبار بودن سخنان جان بولتون زمانی بیش از پیش آشکار می‌شود که رجوعی به سخنان لو رفته دونالد ترامپ در یک جمع محرمانه کنیم. دراین اظهارات او صریحا بیان داشته که قصد مداخله نظامی در ونزوئلا را ندارد واساسا به اقدام‌های نظامی روی خوش نشان نمی‌دهد. او در بخشی دیگر از اظهاراتش هم گفته بود که اگر با فرمان جان بولتون پیش می‌رفتیم اکنون آمریکا درچند منطقه دچار جنگ نظامی بود؛ موضوعی که بیانگر تایید وجود گروه بی که ظریف از آن می‌گوید در اطراف ترامپ است و بر تفاوت دیدگاه‌های رئیس جمهور آمریکا با مشاور امنیت ملی اش صحه می‌گذارد. انتقادات ترامپ از بولتون را در کنار این مطلب بگذارید که برخلاف ظاهر و زبان تند ترامپ او اساسا از جنگ بیزار است و آن را تنها هزینه‌های اضافی بر دوش آمریکا می‌داند. مطرح شدن بحث خروج نیروهای آمریکایی از سوریه به اصرار شخص ترامپ و همین طور کاهش نیروهای نظامی از عراق و تاکید بر اینکه چرا باید پول این گونه هزینه‌های نظامی را داد دلیل دیگری بر این مسئله است.
اظهارات بولتون از سوی دیگر مقامات آمریکایی از جمله دموکرات‌ها نیز واکنش‌هایی به همراه داشته است.نمونه اش وندی شرمن، نماینده ارشد آمریکا در دوران مذاکرات هسته‌ای. او با انتشار تصویر بیانیه جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا درباره ارسال ناو هواپیمابر و هواپیماهای بمب‌افکن جدید به خاورمیانه، در صفحه توئیتر خود نوشت: "واقعاً جان‌بولتون به دنبال این است که ما را درگیر جنگ با ایران و ونزوئلا کند. جنگی ندیده‌ام که او نخواهد آن را برپا کند. پس دونالد ترامپ کجاست؟"
>اظهارات بولتون
اظهارات بولتون و واکنش‌های مقامات آمریکایی بیانگر نمایشی بودن حضور ناو آمریکایی از یک سو و از سوی دیگر تفاوت‌های نظر میان نخبگان آمریکایی و حتی دونالد ترامپ با جنگ طلبی و تندروی امثال بولتون است. به هر روی بولتون از دیرباز یکی از مخالفان نظام حاکمیتی ایران است و در ابراز آن نیز هیچ‌گاه ابایی نداشته است. او با مخالفان نظام جمهوری اسلامی دیدار می‌کند، آرزوی سقوط جمهوری اسلامی را بارها به صراحت اعلام داشته و تمامی این موارد بیانگر این مطلب است که بولتون حتی به صورت بار روانی هم که شده تلاش دارد با بیانیه اخیر که آن را منتشر کرده است مکنونات قلبی خود را در جنگ با ایران به کرسی بنشاند.
این در حالی است که روزنامه گاردین درباره اظهارات جان بولتون درباره ارسال نیروهای بمب‌افکن و ناو هواپیمابر جدید به خاورمیانه نوشت: گردش ناوهای جنگی هواپیما بر و هواپیماهای بمب‌افکن روالی عادی است. در حال حاضر در منطقه مقر فرماندهی نظامی آمریکا که خاورمیانه و افغانستان را در بر می‌گیرد هیچ یک از اینها وجود ندارد. ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن مقر خود را روز یکم آوریل در نورفولک در ویرجینیا برای رفتن به مدیترانه و سپس از آنجا به خلیج فارس ترک کرد.
آمریکا بمب‌افکن‌های B-۱ را در ماه مارس برای تامین و نگهداری و بهبود امکانات بابت این که تجهیزات کافی نداشتند از خاورمیانه خارج کرد.
در حالی که چنین تغییراتی در صف‌آرایی نظامی جهانی روالی عادی دارند، این که چنین موضوعی از طرف مشاور امنیت ملی آمریکا و نه از سوی پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) اعلام شود، غیرمعمول است.
ایلان گولدنبرگ، یک مقام سابق پنتاگون و یکی از مقامات ارشد مرکز امنیت جدید آمریکا در واشنگتن در این باره گفته است: " وجود یک ناو در سنتکام چیز عجیبی نیست، روالی عادی داشته و برای آن برنامه‌ریزی شده بود. لحن آتش افروزانه بولتون است که عجیب و تحریک‌آمیز است اما به گمان من این یک فرصت برای تهدید ایرانی‌ها و نه چیزی بیشتر است". جان بولتون به دنبال آن است که آمریکا را به سمت مواضعی سخت در برابر کره شمالی، ونزوئلا و ایران سوق دهد. وی پیش از انتصاب به مقام خود در کاخ سفید این استدلال را مطرح کرده بود که بمباران کردن ایران تنها راه متوقف کردن ایران در مسیر دستیابی به سلاح هسته‌ای است.
>سالگرد خروج آمریکا
این در حالی است که روز چهارشنبه سالگرد خروج آمریکا از برجام است. همزمان دولت ایران و دولت آمریکا برای این روز اقداماتی در جهت تقابل و فشار به طرف مقابل تدارک دیده‌اند.
خبرگزاری فارس مطلع شد دولت جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفته طی روزهای آینده تصمیمات ویژه‌ای را در واکنش به تحریم‌های یکجانبه آمریکا عملیاتی کند.
براساس این تصمیم چنانچه تحریم‌های نفتی و بانکی لغو نشود، این اقدامات ویژه در چارچوب مفاد برجام با قاطعیت اجرا خواهد شد.
مقامات اتحادیه اروپا نیز که در یک سال گذشته فقط به ارائه وعده‌های اجرا نشده اکتفا کرده‌اند، غیررسمی در جریان این تصمیم قرار گرفته‌اند.
از سویی اما دو مقام ارشد دولت آمریکا که خواستند نامشان فاش نشود در گفتوگو با پایگاه خبری اکسیوس از تلاش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای وضع تحریم‌های جدید علیه ایران در روزهای آینده خبر دادند. این دو مقام به‌طور دقیق مشخص نکردند که کدام بخش‌ها هدف تحریم قرار می‌گیرد اما تحریم‌ها مربوط به حوزه انرژی نخواهد بود. آن طور که ایسنا می‌نویسد، مقامات دولت ترامپ هدف از این اقدامات را سه چیز عنوان می‌کنند: ایران مجبور به بازگشت به میز مذاکره شود و به آمریکا پیشنهاد یک توافق هسته‌ای مطلوب‌تر (برای آمریکا) را مطرح کند، سران ایران مجبور به تصمیم‌گیری درباره چگونگی صرف درآمدهای کاهش یافته‌شان شوند یا تغییر نظام در ایران روی دهد. این منابع آگاه همچنین گفتند که جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا مدت‌هاست که برای تغییر نظام ایران تلاش می‌کند، هرچند که دولت ترامپ ادعا می‌کند هدف از سیاست‌هایش تغییر نظام نیست.
این مقامات در ادامه تصریح کردند که واکنش ایران به تحریم‌های جدید آمریکا کاملاً غیر قابل پیش‌بینی است و به همین دولت به شدت در حال ارزیابی آن و نسبت به امنیت کشور در حال تفکر است.
هدف غایی آمریکا در تحریم‌ها مشخص است. آنها می‌خواهند تهران به یک مذاکره زیر فشار برای دادن امتیازهای فوق‌العاده تن دهد. هرچند گروهی در کاخ سفید هدف‌شان تغییر نظام است اما ترامپ به دنبال توافقی بهتر از برجام است. به هر حال اظهارات اینچنینی از سوی بولتون به نظر می‌رسد حاکی از آن است که از آنجا که تحریم‌های فعلی اقتصادی نتوانسته تهران را به پای میز مذاکره بکشاند او به دنبال ایجاد یک جنگ روانی در داخل کشور است. بر همین اساس خبر ورود ناو آمریکایی در همین راستا تعبیر می‌شود.∎
نظر شما