به گزارش شهدای ایران؛ دولت آمریکا روز دوشنبه سرانجام در اقدامی نه‌چندان غیرمنتظره اعلام کرد در راستای کارزار «فشار حداکثری» و ادعای صفرکردن صادارت نفت ایران معافیت‌های تحریمی خرید نفت از ایران را متوقف می‌کند. اما آیا آمریکا برای عملی‌ کردن این هدف، مانعی بر سر راه خود ندارد؟

آمریکا ۱۸ اردیبهشت سال گذشته به صورت یکجانبه و بدون دلیل خاصی از برجام که مورد تأیید جامعه جهانی و شورای امنیت سازمان ملل بود خارج شد و اعلام کرد کارزار فشار حداکثری علیه ایران را به راه خواهد انداخت تا صادرات نفت تهران را به صفر برساند و آن را مجبور کند بار دیگر به میز مذاکره بیاد تا «توافق بهتری» برای آمریکا رقم بخورد.

اما در آبان‌ماه گذشته و موعد برگشت تحریم‌های اصلی علی‌رغم تبلیغات رسانه‌ای سنگین برای صفر کردن صادرات نفت ایران، واشنگتن معافیت‌هایی را به مدت شش ماه برای هشت کشور واردکننده نفت و انرژی از ایران از جمله هند، چین و کره جنوبی صادر کرد. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا روز دوشنبه ۱۰ روز پیش از پایان رسمی این دوره شش ماهه تأکید کرد واشنگتن از این پس هیچ معافیت تحریمی برای خرید نفت ایران را تمدید نمی‌کند.

وب‌سایت «فایننشال تایمز» در گزارشی با عنوان «پایان معافیت‌های خرید نفت ایران به چه معناست؟» نوشت اقدام روز دوشنبه آمریکا سوالاتی جدی درباره آینده قیمت نفت در بازار‌های جهانی و همچنین توانایی دیگر تولیدکنندگان در جبران کسری نفت ایران ایجاد کرده است. مایک پمپئو مدعی شد که امارات و عربستان به آمریکا وعده داده‌اند با تولید بیشتر نفت، تعادل بازار را حفظ کنند. اما روز دوشنبه و همزمان با اعلام خروج نفت ایران از بازار‌های جهانی، قیمت هر بشکه نفت برنت به‌ یک‌‎باره به ۷۴ دلار رسید. این قیمت طی شش ماه گذشته بی‌سابقه بوده است.

آیا آمریکا می‌تواند صادرات نفت ایران را صفر کند؟

به نوشته فایننشال تایمز بنابر آمار‌های رسمی، ایران طی ۵ ماه گذشته روزانه بین یک میلیون تا ۱.۳ میلیون بشکه نفت صادر کرده است، اما وب‌سایت‌های ردیابی تانکر‌های نفتی نشان می‌دهند ایران به شیوه‌های ابتکاری مخصوص به خود توانسته این عدد را تا  ۱.۹ میلیون بشکه در روز افزایش دهد.

«جیوانی استاونووا»، تحلیلگر مسائل انرژی در «UBS Wealth Management» در گفتگو با فایننشال‌تایمز گفت: «تاکنون چین مخالفت خود را با اجرای تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا اعلام کرده، بنابراین احتمالاً بعید است که صادرات نفت ایران به صفر کاهش یابد. اما دیگر خریداران نفت ایران ممکن است به تحریم‌های آمریکا پایبند باشد و این بدان معناست که صادرات روزانه نفت ایران به پایین‌تر از یک میلیون بشکه در روز خواهد رسید».

فایننشال‌تایمز اما در ادامه اظهارات استاونووا می‌افزاید: «آمریکا بدون هیچ ابزار قانونی تلاش دارد فروش نفت ایران را به‌شدت کاهش دهد، اما باید در نظر داشت ایران طی ماه‌های گذشته با شیوه‌های ابتکاری خود روزانه بین ۱۰۰ هزار تا ۳۰۰ هزار بشکه به صورت غیررسمی و پنهانی به فروش رسانده است، بنابراین این مقدار فروش همچنان ادامه خواهد داشت تا دست‌کم به میزان فروش رسمی خود (در ماه‌های قبل) برسد».

آیا بازار نفت آمادگی این میزان کاهش عرضه را دارد؟

تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک برای ایجاد تعادل در بازار نفت از ماه ژانویه تاکنون تولید خود را کاهش داده‌اند، چون عرضه نفت در پایان سال ۲۰۱۸ به شدت افزایش یافته بود؛ بنابراین احتمالا (پس از خروج نفت ایران) فضایی برای افزایش عرضه داشته باشند. آمریکا گفته است عربستان و امارات «عرضه کافی» نفت را تضمین داده‌اند و به ادعای سازمان انرژی آمریکا افزایش تولید نفت این کشور به همراه توانایی اوپک در تولید بیشتر، ظرفیت اضافی و مناسب را ایجاد می‌کند.

اما تحلیل‌گران وب‌سایت معتبر و جهانی «Energy Aspects» در گفتگو با فایننشیال‌تایمز تأکید کردند: «این ارزیابی (سازمان انرژی آمریکا) حس دروغینی از امنیت به دولت ترامپ می‌دهد. آمار این تحلیل نه تنها هیچ تطابقی با شمار بشکه‌های نفت مورد نیاز بازار ندارد، بلکه در اعلام میزانِ درجه‌های متفاوت نفت مورد نیاز بازار نیز برآوردی اشتباه دارد.» اختلال در عرضه نفت کشور‌های دچار بحرانی مانند لیبی و ونزوئلا نیز مخاطرات را افزایش می‌دهد.

«گری راس» مدیر اجرایی «سرمایه‌گذاران طلای سیاه» با اشاره به اوضاع کنونی ونزوئلا، نیجریه و لیبی و تحریم نفتی ایران پیش‌بینی می‌کند: «قیمت هر بشکه نفت برنت احتمالا به ۷۵ تا ۸۰ دلار افزایش خواهد یافت و به راحتی نیز از این قیمت نیز عبور خواهد کرد».

آیا افزایش قیمت نفت به اقتصاد آمریکا ضربه می‌زند؟

فایننشال‌تایمز در پایان به تاثیر کاهش عرضه نفت در بازار‌های جهانی و افزایش قیمت طلای سیاه بر اقتصاد آمریکا می‌پردازد و در این باره می‌نویسد: «با افزایش نفت شِل طی یک دهه گذشته تأثیر تغییرات قیمت نفت بر رشد اقتصادی آمریکا متوقف شده و واردات نفت واشنگتن را به‌شدت کاهش داده است. اما افزایش قیمت سوخت، نگرانی مصرف‌کنندگان آمریکایی را افزایش می‌دهد، به‌ویژه اینکه فصل پرمصرف تابستان را نیز پیش‌رو دارند».

به نوشته فایننشال‌تایمز، قیمت میانگین هر گالن بنزین در آمریکا طی هفته گذشته ۲.۸۲۸ دلار افزایش یافته و این بالاترین میزان از اکتبر گذشته است و اگر ۱۰ سنتِ دیگر افزایش داشته باشد، این بالاترین قیمت طی ۵ سال گذشته خواهد بود.

دونالد ترامپ بار‌ها در خصوص افزایش قیمت نفت، اعضای اوپک را سرزنش کرده است. در صورتی که قیمت سوخت در آمریکا طی ماه‌های آینده روند افزایشی را طی کند، دولت آمریکا با مشکلات جدی روبرو خواهد شد و باید بر انتقاداتش از اوپک بیافزاید.