مهم‌ترین طرح دولت در بخش مسکن بازآفرینی شهری است که با سه چالش کمبود منابع مالی، ساز و کار قانونی و ایجاد مشوق برای ترغیب بخش خصوصی مواجه شده است.

بعد از آن‌که برنامه ملی بازآفرینی شهری ۱۹ بهمن ماه سال ۱۳۹۶ از سوی رئیس جمهور کلید خورد، به نظر می‌رسید عرصه برای تسریع پروژه‌های نوسازی و بهسازی بافت‌های ناکارآمد فراهم شود.

در این راستا مقاومت دستگاه‌های دولتی در تخصیص زمین به این طرح و پایین بودن مبلغ تسهیلات مانع از ورود توسعه‌گران به این بافت‌ها شد، هرچند نرخ سود خرید مسکن برای خانه اولی‌ها از طریق پس‌انداز در بافت فرسوده هم‌اکنون به ۶ درصد کاهش یافته است.

این عوامل در حالی در کنار هم قرار گرفت که نهایتا ١٨ آذر ١٣٩٧ بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه با افزایش تسهیلات ساخت به میزان ۱۱۰ میلیون تومان در بافت فرسوده که  ۷۰ میلیون تومان آن بدون سپرده با نرخ سود ۱۸ درصد و ۴۰ میلیون تومان با سود ۹ درصد است موافقت کرده و پرداخت این تسهیلات از یک هفته بعد از ابلاغ عملیاتی شد.

کارشناسان حوزه مسکن درباره افزایش وام مسکن بافت فرسوده بر این باورند که تسهیلات ۱۱۰ میلیون تومان، بسیار ضروری، اما ناکافی است و در حال حاضر هزینه ساخت مسکن بیش از متری سه میلیون تومان است که منابع بانکی باید تا ۸۰ درصد هزینه‌های تولید را پوشش دهد.

*شرایط متقاضیان دریافت وام بافت فرسوده

دارندگان ملک‌های قدیمی و فرسوده، در صورتی که بر اساس مصوبه نهاد‌های ذیربط ملک یا بنای آن‌ها در منطقه بافت فرسوده شهری قرار گرفته باشد، واجد شرایط برای دریافت تسهیلات بانکی هستند.

این افراد برای تخریب یا بازسازی واحد‌های مسکونی از تسهیلات بانک مسکن که با شرایط خاص ارائه می‌شود، استفاده کنند، همچنین می‌توانند با قراردادن سند ملک خود به عنوان وثیقه در رهن بانک، از مزایای وام بافت فرسوده تا اتمام نوسازی استفاده کنند.

تسهیلات وام نوسازی مسکن تنها برای ساخت واحد‌های مسکونی در حریم مناطقی با بافت فرسوده و در قالب مشارکت مدنی بوده که برای هر واحد مسکونی تنها یک فقره تسهیلات اعطا می‌شود.

طبق گزارش های منتشر شده پرداخت تسهیلات تنها زیر نظر ارزیاب بانک و در صورت داشتن صرفه اقتصادی است.  

برای دریافت تسهیلات نوسازی مسکن در بافت فرسوده مدارک زیر مورد نیاز است:

مدارک شناسایی مالک یا مالکین (شناسنامه و کارت ملی)، معرفی‌نامه از سوی نهاد‌های ذیربط، سند و بنچاق قطعی مالکیت متقاضی، پروانۀ ساختمانی، نقشه‌های معماری

در صورت تعدد مالکین، داشتن وکالت‌نامه از سوی دیگر مالکین نیز الزامی است. 

متقاضیان دریافت وام بافت فرسوده می‌توانند با تشکیل پرونده در سامانه مربوط به دریافت وام نوسازی بافت فرسوده که  از طرف وزارت راه و شهرسازی و شرکت عمران و بهسازی شهری ایران آماده شده اقدام به ثبت‌نام برای دریافت وام نمایند.

متقاضیان می‌توانند ضمن رعایت نکات ثبت‌نام، مدارک لازم را ارائه کنند و تشکیل پرونده دهند، پس از ثبت نام در سامانه و تشکیل پرونده می‌توانند اقدام به درخواست وام بازسازی مسکن کنند.

گفتنی است حرکت مسئولان به سمت افزایش وام نوسازی و بهسازی مناطق هدف بازآفرینی شهری رویکرد مثبت تلقی می‌شود که تاثیر آن ملموس خواهد بود.