روز یکشنبه ۵ نوامبر/١۴ آبان، مجتمع عظیم موسوم به "کینگدام هولدینگ کمپانی" که یک شرکت بینالمللی سرمایهگذاری است و ٩۵ در صد آن به شاهزاده ولید بن طلال تعلق دارد، ناگهان ٩٫٩ درصد ارزش خود را از دست داد. با اینحال هنوز هیچ منبع رسمی بازداشت شاهزادۀ میلیاردر را تأیید نکرده است.
یک شب قبل – شنبه ۵ نوامبر – یازده شاهزاده و دهها وزیر پیشین یا در حین کار بازداشت شدند. به موازات بازداشتها، رؤسای قدرتمند گارد ملی سعودی و نیروی دریایی نیز برکنار شدند.
این بازداشتها و تصفیهها تنها چند ساعت بعد از آن صورت گرفت که یک کمیسیون ضد فساد با فرمان سلطنتی ایجاد شد. این کمیسیون توسط ولیعهد ٣٢ ساله، محمد بن سلمان رهبری میشود.
شبکۀ العربیه اعلام کرد که علاوه بر بازداشتها، کمیسیون مبارزه با فساد تحقیقاتی را در مورد سیلابِ سال ٢٠٠٩ در شهر جدّه آغاز کرد. این سیل که بعد از بارانهای سنگین، جده را درهم کوبید و صدها قربانی گرفت اعتراضات زیادی را نسبت به مدیریت شهری و بیبرنامگی و فساد مسئولان برانگیخت.
کمیسیون مبارزه با فساد اعلام کرده است که هدف اصلیاش "حفظ بیتالمال و تنبیه اشخاص فاسدی است که از موقعیت خود سوءاستفاده میکنند". در تأیید این اهداف، هیئت رسمی روحانیت سعودی هم بلافاصله از طریق توئیتر اعلام کرد که "مبارزه با فساد همان قدر اهمیت دارد که مبارزه با تروریسم".
منابعی که از وضعیت فرودگاههای سعودی مطلع هستند به خبرگزاری فرانسه گفتند که نیروهای امنیتی مانع پرواز چند هواپیمای خصوصی در فرودگاه جده شدهاند. اما اسامی کسانی که ظاهراً قصد فرار داشتهاند اعلام نشده است. برخی شایعات حاکی از آن است که شاهزاده ولید بن طلال یکی از این افراد بوده است.
هدف اصلی: سرکوب مخالفان
به گفتۀ کریستیان اولریشسِن، کارشناس آمریکایی خلیج فارس "گستردگی و اهمیت بازداشتها در تاریخ معاصر عربستان سابقه ندارد". او میافزاید: "اگر بازداشت شاهزاده ولید بن طلال تأیید شود، پیامدهای آن نه تنها در داخل کشور که در دنیای روابط مالی و بازرگانی بینالمللی هم تأثیر خواهد گذاشت".
اکثر رسانهها و کارشناسان غربی معتقدند که هدف اصلی محمد بن سلمان از این "تصفیهها"، خفه کردن هر نوع امکان مخالفت سیاسی است. با این که ولیعهد سعودی اینک محورهای اصلی قدرت را در دست دارد اما مراسم رسمی انتقال قدرت هنوز از سوی ملک سلمان ٨١ ساله اجرا نشده و در نتیجه محمدبن سلمان هنوز پادشاه نیست. وی حدود یک هفته قبل قول داد که عربستان را به سوی تعادل و میانهروی پیش ببرد و از گرایشهای خشک و تندرو وهابی فاصله بگیرد. او گفته بود: "قرار نیست که دوباره سی سال از وقتمان را صرف تطبیق با اندیشههای افراطی کنیم. ما افراط را هماینک نابود خواهیم کرد". به گفتۀ برخی تحلیلگران، اخیراً در درون دایرۀ قدرت سعودی، مخالفان محمد بن سلمان از سیاست خارجی او انتقاد میکرده و تصمیمهایی از قبیل تحریم قطر را اشتباه میدانستهاند.
در عین حال اصلاحاتی که محمد بن سلمان تاکنون انجام داده اگرچه از نگاه بینالمللی ناچیز محسوب میشود اما در داخل کشور تحول بزرگی است: حق رانندگی زنان و گشایش سینماها شاید مهمترین دگرگونی فرهنگی جامعۀ سعودی در دوران جدید باشد.