برخی از رسانه‌های عربی با اشاره به نتیجه بخش بودن جدیدترین دور مذاکرات صلح یمن که با حضور طرف‌های یمنی در سوئد برگزار شد، عنوان کردند این مذاکرات می تواند گامی مثبت و امیدوار کننده برای پایان دادن به بحران این کشور جنگ زده باشد.

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، نمایندگان دولت نجات ملی و دولت فراری یمن پس از یک هفته مذاکره با نظارت سازمان ملل در استکهلم سوئد درباره آتش بس در شهر و بندر الحدیده و بنادرالصلیف و عین عیسی به توافق رسیدند. ریاست هیات مذاکره کننده انصارالله (هیات صنعا) را «محمد عبدالسلام» و ریاست هیات دولت مستعفی (هیأت ریاض) را «خالد الیمانی» وزیر امور خارجه دولت «عبدربه منصور‌هادی» رئیس جمهوری مستعفی و فراری یمن برعهده داشتند .پیش از این چندین بار برای پایان دادن به جنگ یمن تحرکاتی صورت گرفته اما هر بار با کارشکنی عربستان و متحدان آن به بن بست رسیده است.

گامی مثبت در راستای تحقق صلح در یمن

روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن در گزارشی به قلم «عادل الاحمدی» نوشت: گفت و گوهای صلح یمن در سوئد با توافق درباره آتش بس در الحدیده، مبادله اسراء و زندانیان به پیشرفتی برای پایان دادن به جنگ یمن دست یافت. این موضوع تحول مهمی در مسیر تلاش‌های بین المللی برای برقراری صلح است و زمینه را برای گفت و گوهای آینده فراهم می کند. این توافق نخستین گام در روند پایان دادن به جنگ یمن به شمار می‌رود و فرصت واقعی برای برقراری صلح و پایان دادن به جنگ یمن فراهم می کند. العربی الجدید اضافه کرد: موفقیت این توافق در گروِ فشارهای بین المللی بر دو طرف توافق است. در یک سوی توافق گروه مردمی انصارلله یمن و در طرف دیگر دولت مستعفی یمن و ائتلاف حمله به یمن به سردمداری عربستان و امارات قرار دارند. پس از یک هفته گفت و گو در سوئد، این مذاکرات با حضور اعضای دو هیات در اتاق مشترک و دست دادن روسای دو هیات نتیجه بخش شد و «آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از پایان مذاکرات اعلام کرد که دو هیات درباره شهر الحدیده و خروج نیروهای جنگی از این شهر و تضمین ادامه کمک‌های انساندوستانه به توافق رسیده اند. این موضوع پیشرفت بزرگی در روند مذاکرات به شمار می رود. او بر این موضوع تاکید کرد که حل بحران یمن از طریق نظامی امکان پذیر نیست و همه طرف‌های داخلی و خارجی به این موضوع پی برده و بر روی ادامه تلاش‌ها برای حل سیاسی بحران یمن به توافق رسیده‌اند و ادامه گفت و گوها را اقدام مثبتی برای برقراری صلح و آرامش به شمار می‌آورند.العربی الجدید افزود: توافق بر سر الحدیده نخستین گام برای پایان دادن به این جنگ به شمار می رود و این موضوع بر کمک‌های انسان دوستانه در این زمینه تاثیر خواهد داشت. امارات و عربستان سعودی با استقبال از توافق الحدیده تلاش کردند این گونه وانمود کنند که در نتیجه حمله نظامی به این شهر و فشارها، توافق مذکور به دست آمده است.

انور قرقاش وزیر مشاور در امور امارات در صحفه توییتر خود با استقبال از توافق سوئد مدعی شد که فشارهای نظامی ائتلاف حمله به یمن علیه انصارالله نتیجه بخش بود و این دستاورد سیاسی به دست آمده است. او مدعی شد در نتیجه فشار نظامی که با حضور ۵۰۰۰ سرباز اماراتی و نیروهای یمن برای آزادسازی بندر الحدیده وارد شد، انصارالله محبور شد با واقعیت کنار آید و به حل این موضوع از نظر سیاسی روی آورد.

«محمد ال جابر» سفیر عربستان هم در صفحه توییتر خود مدعی شد تلاش‌های ائتلاف، انصارالله را مجبور کرد به میز مذاکرات روی آورد. این شادمانی اماراتی‌ها و سعودی‌ها در شرایطی است که پیش نویس توافقی که سازمان ملل و تیم ناظر آن ارائه کرده‌اند نشان می دهد که بر روی عقب نشینی نیروهای هر دو طرف و پایان دادن به عملیات مسلحانه در الحدیده تاکید شده است.

تارنمای «العهد» لبنان نوشت: تحرکات و اظهارات هیات‌های شرکت کننده در مذاکرات نشان داد هیاتی که از صنعا شرکت کرده است به طور بی سابقه ای منسجم بود. پیشرفت و مهارت این گروه پس از کنفرانس ژنو در سال ۲۰۱۵ و کنفرانس کویت در سال ۲۰۱۷ بی سابقه بود. این گروه با طرح‌هایی کامل و آماده برای همه مسائل به ویژه موضوعات مربوط به زندانیان و مسائل انسان دوستانه در این مذاکرات شرکت کرد. این در حالی است که هیاتی که از ریاض به این مذاکرات آمده بود هیچ اطلاعی از اوضاع نداشت. این موضوعی بود که نمایندگان سازمان ملل و سفرایی که اعمال مربوط به این نشست را پیگیری می کردند به ویژه سفیران ۵ کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل نیز آن را مشاهده کردند .

شبکه خبری «الجزیره» قطر نیز از قول «عادل المسنی» تحلیلگر مسائل سیاسی یمن نوشت: شاید برجسته ترین دلیلی که سبب شد درخواست‌ها برای پایان دادن به جنگ یمن و تلاش برای حل سیاسی بحران این کشور مورد توجه قرار گیرد مدیریت ناگوار جنگ یمن از سوی ائتلاف باشد. اکنون طمع ورزی‌های این ائتلاف برای همگان مشخص شده است. پس از قتل «خاشقچی» روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول و فشارهای ناشی از آن شیرازه ائتلاف حمله به یمن از هم پاشیده و کشتی این ائتلاف در ساحل اراده مردم یمن به گل نشسته است. برنامه‌های ائتلاف حمله به یمن به کابوسی آزار دهنده تبدیل شده است. این جنگ سبب ویرانی اقتصاد یمن و برهم خوردن اوضاع امنیتی و سیاسی این کشور شده است که همه مردم یمن هزینه آن را متحمل شده‌اند. این جنگ به یک بحران انسانی در یمن منجر شده که در نتیجه آن انواع بیماری‌ها گسترش یافته است و حضور گروه‌های تندرو در یمن در نتیجه این نبرد سبب شده است که فضای این کشور تیره و تار و شرایط زندگی سخت شود.

به نوشته تارنمای شبکه خبری الجزیره، مذاکرات سوئد یک فرصت طلایی برای ائتلاف حمله به یمن به سردمداری عربستان بود تا خود را از باتلاق جنگ یمن بیرون بکشد. این شرط در صورتی عملی خواهد شد که این ائتلاف به مردم یمن اجازه دهد خودشان سرنوشتشان را رقم زنند و از تلاش برای قیمومیت بر مردم یمن چشمپوشی کنند.

روزنامه «رای الیوم» چاپ لندن نیز در گزارشی به قلم «عبدالباری عطوان» نوشت: ما حق داریم که به آینده بهتر برای مردم یمن که در آن از قحطی، بیماری، خون ریزی و اختلاف خبری نباشد، امیدوار باشیم. زیرا از همان اول در کنار همه طیف‌های مردم یمن بودیم و با جنگ علیه این کشور مخالفت کردیم. زیرا پیکر تکه تکه شهدا و کودکان این کشور و قحطی‌ها و محاصره، شب‌های ما را به کابوس تبدیل کرده بود. بنابراین ما حق داریم که از توافق گروه‌های یمنی خوشحال شویم. چه بسا برخی‌ها ما را به شتابزدگی و خوش بینی بیش از حد متهم می کنند. آنان معتقدند که باید محتاطانه عمل کرد. زیرا کسانی هستند که نمی خواهند توافق مردم یمن به نتیجه برسد و جنگ پایان یابد و خواهان ادامه ریخته شدن خون‌های پاک هستند. این پیروزی دیپلماتیک در بحرانی که تقریبا ۴ سال است ادامه دارد در شرایطی به دست آمده است که همه طرف‌ها به نتیجه رسیده‌اند که از طریق نظامی نمی توان امور را یکسره کرد. فشار بین المللی به ویژه علیه عربستان و امارات برای پایان دادن به جنگ یمن در شرایط مناسب و در فضایی که این کشورها از نظر نظامی، مالی، سیاسی و اخلاقی دچار فرسایش شده اند، صورت گرفته است.

دمیدن روح بدبینی به نتیجه مذاکرات سوئد

روزنامه «الشرق الاوسط» عربستان در گزارشی به قلم «مشاری الذایدی»، توافق را بیانگر برافروختن شمعی در تاریکی‌های یمن به شمار آورد و با طرح این سوال که توافق الحدیده آغاز یا پایان جنگ است؟ نوشت: نباید غافل شویم که توافق برای استفاده از فرودگاه صنعاء و دیگر پرونده‌های اقتصادی، مذاکرات سوئد را به شکست کشانده است و گروه انصارالله تنها با قدرت نظامی تسلیم می شود. توافق الحدیده این موضوع را ثابت کرده است که در جنگ یمن باز هم داستان‌ها، مانورها، مذاکرات، جنگ و گریز، جنگ نظامی، سیاسی و رسانه‌های سر جای خود باقی مانده است. روزنامه «الریاض» عربستان هم بدون هیچ گونه اشاره به پیروزی‌های انصارالله در میدان‌های نبرد و دست برتر این گروه در میدان‌های نبرد در گزارشی ادعا کرد «حوثی‌ها» در نتیجه شکست اراده‌ها و پس از مصیبت‌های شدید و ناامیدی برای به کنترل در آوردن یمن به مذاکره روی آوردند . این روزنامه نوشت: ائتلاف کشورهای عربی برای رسیدن به اهداف خود تلاش می کند و انصارالله باید با رسیدن به راه حل سیاسی فراگیر و سازنده منافع مردم یمن را در اولویت قرار دهند.

روزنامه «العرب» چاپ لندن، در گزارشی با طرح این سوال که «آیا می توان برای رسیدن به راه حل سیاسی فراگیر که رهایی بخش یمن و مردم این کشور از فقر، بیماری و قحطی باشد بر توافق سوئد تکیه کرد؟» عنوان داشت: تاکنون رویدادها نشان داده اند که این توافق آتش بسی بیش نیست. نگرانی آن است که بار دیگر نبردها آغاز شود و بار دیگر ثابت شود که گروه انصارالله طبق عادت خود با روی آوردن به این مذاکرات به یک مانور سیاسی وارد شده‌اند تا زمان را به دست آورند. می توان گفت که انصارالله پیش از اینکه از الحدیده عقب نشینی کنند بهای عقب نشینی خود را دریافت کرده‌اند. سازمان ملل با حضور دبیر کل آن توافقی را درباره الحدید میان انصارالله و هیات طرف مقابل امضا کرد که در راس آن هیات وزیر امور خارجه‌ای بود که کشورهای عربی و سازمان بین الملل آن را به رسمیت شناخته است. توافق سوئد نشان داد که تجاوز نظامی به یمن به پایان راه رسیده است

«حمید رزق» روزنامه نگار و تحلیلگر یمنی مقیم لبنان در گفت و گو با ایرنا با اشاره به توافق اخیر طرف‌های درگیر یمن در سوئد گفت که این توافق نشان داد که تجاوز نظامی به پایان راه خود رسیده و متجاوزان در عرصه میدانی به اهداف خود نرسیده‌اند.این تحلیلگر یمنی البته معتقد است هنوز نمی توان به قطعیت گفت که این توافق به نتیجه کاملا مثبتی می رسد و باید دید که طرف‌های متجاوز (عربستان و امارات) تا چه اندازه به تعهدات خود پایبند هستند.در ادامه متن کامل گفت و گوی ایرنا با حمید رزق می آید:

- آیا می توان مذاکرات سوئد را نشانه ای از پایان جنگ در یمن دانست؟

* آنچه در سوئد گذشت نشانه‌ای از این بود که تجاوز نظامی به نقطه پایان رسیده و بحران انسانی ناشی از آن دیگر غیرقابل تحمل شده و هیچ کشوری نمی تواند بر آن سرپوش گذارد. رفتن به میز مذاکره دستاورد بود اما نمی توان گفت که جنگ پایان یافته است. این مساله به میزان پایبندی کشورهای متجاوز بستگی دارد. به نظر می‌رسد نشانه‌ها، مثبت نیست. تنش میدانی در ساحل غربی دو روز پس از گفت و گوها افزایش یافت و بمباران الحدیده ادامه داشت. برخی طرف‌ها در داخل کشورهای متجاوز به یمن از گزینه مذاکره رضایت ندارند. بنابراین باید منتظر ماند و دید که تجربه و آزمون مذاکرات به کجا خواهد انجامید.

- آیا این به معنای شکست مذاکرات سوئد است؟

* آنچه در سوئد انجام شد برخی تفاهم‌ها بود که همه منتظر اجرای آن بر روی زمین هستند. اما واکنش عربستان و امارات مغایر این توافق بود. حملات و بمباران‌ها که به کشته شدن غیرنظامیان می‌انجامد همچنان ادامه داشته است. اگر ائتلاف جنگ علیه یمن به سمت آتش بس نرود این به معنای شکست خواهد بود و راه حل سیاسی به بن بست خواهد رسید و دور بعدی مذاکرات در ژانویه نیز متوقف خواهد شد.

- این تناقض را چطور تفسیر می کنید؟

* توپ امروز در زمین سازمان ملل و جامعه جهانی است. باید منتظر ماند و دید که آیا تضمینی بین المللی برای پایبندی متجاوزان به توافق وجود دارد یا نه و اینکه جامعه بین المللی نسبت به خروجی مذاکرات سوئد چقدر پایبند است. اما تحلیل من از چرایی حملات اخیر این است که آنها اهدافشان نه در میدان و نه در میز مذاکره محقق نشده است .

- تصمیم اخیر کنگره آمریکا درباره توقف حمایت آمریکا از کشورهای متجاوز به یمن را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا این تصمیم را می توان نشانه از تصمیم بین المللی در توقف تجاوز به یمن دانست؟

* این تحلیل غیرواقعی است. موضع بین المللی در این ارتباط شکل نگرفته است اما تلاش‌هایی برای گریز از پیامدهای فاجعه بار انسانی تجاوز به یمن وجود دارد. آمریکا و کشورهای غربی و اروپایی در زمینه مسائل انسانی از خود سلب مسئولیت می کنند و آن را به دوش عربستان می اندازند. آنها با دعوت به میز مذاکره، مواضع خود را توجیه می‌کنند اما واقعیت این است که هیچ فشار جدی علیه عربستان و امارات وجود ندارد.

- آیا نسبت به وضعیت تعز پایبندی به توافق صورت گرفته است؟

* درباره تعز توافقی صورت نگرفت و این موضوع به دور بعدی مذاکرات محول شد. اما وضعیت بندر الحدیده که توافق بر روی آن صورت گرفت، معیاری برای سنجش است. اگر در مورد الحدیده پایبندی به توافق وجود داشته باشد این نقطه شروعی برای پیشرفت در پرونده‌های دیگر است اما اگر علیه این توافق اقدام صورت گیرد وضعیت به نقطه صفر بازمی‌گردد.

- در صورتی که علیه این توافق اقدام منفی صورت بگیرد آیا انصارالله می تواند از مذاکرات عقب نشینی کند؟

*انصارالله مجبور به عقب نشینی نیست. آنها از موضع قدرت مذاکره می کنند و رویکرد روشن و خواسته‌های بر حقی دارند. طرف مقابل در وضعیت دشوار قرار دارد و ممکن است از مذاکرات کنار بکشد. انصارالله در صورت ادامه تجاوز در برابر آن می ایستد و همزمان آماده راه حل مسالمت آمیز است.