خبرگزاری فارس ـ گروه دین و اندیشه: آیت‌الله محسن اراکی در کارنامه علمی خود عناوینی از جمله اجتهاد علوم اسلامی، دکترای فلسفه تطبیقی و استادی خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم را داراست. وی همچنین عضو مجلس خبرگان رهبری، عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت (ع)، مؤسس مرکز اسلامی انگلیس و مجمع اندیشه اسلامی قم است. آیت‌الله اراکی همچنین به مدت ۱۰ سال نماینده مقام معظم رهبری در اروپا بوده و طی یک دهه فعالیت در لندن نسبت به تأسیس حوزه علمیه امام حسین (ع)، کالج اسلامی لندن «Islamic College for Advanced Studies»، مرکز بزرگ اسلامی، مسجد اسلامی کرولی لندن، مرکز اسلامی منچستر، مرکز اسلامی بیرمنگام، مرکز اسلامی نیوکاسل، مرکز اسلامی کاردیف، مرکز اسلامی اهل‏ البیت گلاسکو، مجتمع آموزشی و فرهنگی ایرانیان در لندن، مؤسسه بهار (ویژه تازه‏‌مسلمانان)، بنیاد جوانان فجر و مؤسسه بانوان مسلمان اقدام کرده است. 

آیت‌الله اراکی در سال ۱۳۸۴ از انگلستان به میهن اسلامی بازگشت و با حکم رهبر انقلاب به عضویت شورای‏ عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و نیز شورای‏ عالی مجمع جهانی اهل بیت (ع) منصوب شد و اکنون دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی است. به مناسبت هفته وحدت و در آستانه برگزاری سی‌ودومین کنفرانس وحدت اسلامی در تهران، با وی به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

با توجه به اینکه فتنه داعش و جریان‌های تندرو در جهان اسلام رنگ باخته، اما کشورمان با مسائلی مانند تحریم‌های ظالمانه آمریکا روبه‌روست، امسال کنفرانس وحدت اسلامی با چه مهمانانی و چه دستور کاری برگزار خواهد شد؟

بسم الله الرحمن الرحیم. کنفرانس سی‌ودوم در شرایطی برگزار می‌شود که استکبار جهانی آخرین تیر ترکش خود را به سمت انقلاب روانه کرده است و این آخرین تیر ترکش در چند محور جلوه می‌کند؛ محور اول تحریم‌های فراگیر، از تحریم اقتصادی گرفته تا تحریم سیاسی، تحریم نظامی و انجام هرگونه تحریمی که برایش میسور بوده است. تحریمی که به قول خود سران آمریکا تحریمی بی‌نظیر و بی‌سابقه است. یکی از دلایل اهمیت کنفرانس امسال این است که در این شرایط برگزار می‌شود. ویژگی دیگر این کنفرانس از لحاظ زمانی آن است که در شرایطی برگزار می‌شود که استکبار جهانی در صدد اتحاد کشورها علیه اسلام و علیه جمهوری اسلامی است. مستحضرید که چند ماه پیش ترامپ، نمایندگان حدود ۵۰ کشور را در عربستان سعودی جمع کرد که هدف از این اجتماع یک دست کردن آن‌ها در برابر جمهوری اسلامی بود. تلاش‌هایی که امروز در محور آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی انجام می‌شود، به جهت ایجاد یک نوع همگرایی در جهت تضاد و توطئه علیه جمهوری اسلامی است. از جنبه سوم، شرایطی است که در منطقه از جهت سیاسی برقرار است. مساله «معامله قرن» که ترامپ اعلام کرد. مساله انتقال سفارتخانه‌ها از تل‌آویو به بیت‌المقدس. توطئه یک‌سره کردن مقاومت در فلسطین و تلاش برای ریشه‌کن سازی مقاومت در فلسطین و اساسا بستن پرونده فلسطین برای همیشه. کارهایی که در یمن انجام می‌شود، یعنی ائتلاف آمریکایی و صهیونیستی و سعودی. همه این شرایط اقتضا می‌کند که ما در کنفرانس سی‌ودوم شرایط ویژه‌ای داشته باشیم. یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های این کنفرانس این خواهد بود که ما در برابر توطئه‌های استکبار جهانی در راستای ایجاد یک همگرایی سیاسی یا همگرایی اقتصادی - اجتماعی اعلام می‌کنیم که یک همگرایی جهانی به نفع جمهوری اسلامی داریم. شخصیت‌هایی که امروز در کنفرانس وحدت شرکت‌ کرده‌اند، شخصیت‌های برجسته کشورها هستند. نمایندگان شاخص و شناخته شده حدود ۵۰ ملت از سراسر جهان در جمهوری اسلامی حضور پیدا می‌کنند. خود حضور آنها در کنفرانس وحدت در جمهوری اسلامی اعلام همبستگی‌شان با جمهوری اسلامی است. اعلام همبستگی در جهت دفاع از محور مقاومت و همبستگی در جهت مقابله با استکبار جهانی و همدستان آمریکا. این کنفرانس از این نظر اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا کرده است.

از سوی دیگر در گفت‌وگوی بین ملت‌های مختلف، بسیاری از طرح‌ها تصویب می‌شود. در کنفرانس‌های قبلی طرح‌های متعددی داشتیم که تصویب شد و تأثیرگذار بود. از جمله این کارهای اثرگذار و سودبخش، تشکیل اتحادیه‌ها مثل  اتحادیه علمای جبهه مقاومت و اتحادیه زنان مسلمان انقلابی تقریبی و اتحادیه‌های دیگر بود که امروز در سطح جهان در حال فعالیت‌اند و در همگرایی جوامع مختلف در سراسر جهان اثرگذارند. این طرح‌ها در کنفرانس وحدت مطرح می‌شود و غالب این طرح‌ها به اجرا در می‌آید. بسیاری از طرح‌ها هم مربوط به خود کشورهاست. در جریان کنفرانس وحدت و پیشنهادهایی که صورت می‌گیرد، بسیاری از جریانات وحدت‌گرا و همگرا در کشورهای اسلامی، از اندونزی تا موریتانی شکل گرفته‌اند. شما ملاحظه می‌کنید که امروز با همه تلاش‌هایی که آمریکا و همدستان آمریکا در منطقه می‌کنند، از آن سوی منطقه چه جنبش و حرکتی علیه توطئه‌های آمریکا در حال شکل‌گیری است. از اندونزی تا موریتانی، از کشورهای شبهه قاره تا کشورهای حاشیه خلیج فارس، عراق و سوریه و سایر کشورهای آفریقایی، حتی در جوامع اسلامی و جوامع آزاد و مستقل جنبش بسیار گسترده‌ای راه افتاده است. بدون شک کنفرانس وحدت در ایجاد و تقویت این جنبش‌ها نقش داشته است. شرایط کنونی هم زمینه بهتری فراهم کرده است. مخصوصا اینکه ما در شرایط پساداعش هستیم.

امروز جریان تفرقه‌گرا شکست خورده است و یکی از عوامل شکست و البته مهمترین عامل شکست، پیروزی‌هایی است که بحمدالله به وسیله مدافعان حرم در عراق و سوریه و فلسطین و لبنان به دست آمده است. ولی در این شکست مجمع تقریب و کنفرانس وحدت هم نقش موثری داشته است. اگر جبهه نظامی مقاومت، مدافعان حرم و مقاومین مسلح در عراق و سوریه و لبنان و فلسطین و یمن با سلاح و جان و خونشان از جبهه مقاومت می‌کنند و در مقابل استکبار سینه سپر کرده‌اند، از طرف دیگر در جبهه جنگ نرم از طرف نهادهایی همچون مجمع تقریب، مقاومت و مدیریت می‌شود. یکی از مهمترین نمادهای این مقاومت نرم، شکل‌گیری کنفرانس وحدت است. کنفرانس وحدت نوعی اعلام مقاومت نرم در کنار مقاومت سخت است.

در خلال صحبت‌هایتان به شخصیت‌های خاص و طراز اولی که قرار است مهمان کنفرانس امسال باشند، اشاره کردید. این افراد آیا از چهره‌های اثرگذار جهان اسلام هستند؟

معمولا همه کسانی که از کشورها می‌آیند، شخصیت‌های درجه یک هستند. البته گاهی هم شخصیت‌های درجه دو می‌آیند. اما هرچه هستند شخصیت‌های با نفوذی هستند و برخی شرکت‌کنندگان نمایندگان صدها، بلکه هزاران شخصیت موثر در کشور خودشان هستند. در واقع اگر نشست ما با ۳۰۰ نماینده از کشورهای مختلف برگزار می‌شود، این ۳۰۰ نماینده، نماینده ۳۰۰ میلیون یا صدها میلیون انسان هستند که در کشورهای اسلامی زندگی می‌کنند و از این نظر کنفرانس وحدت، یک مانور مقاومت و ایستادگی و جنگ نرم علیه جبهه استکبار و جبهه ضد مقاومت است و از این نظر یک مانور کوبنده‌ علیه دشمن به شمار می‌رود. منتهی این یک مانور نرم است که اثرش کمتر از آن مانور نظامی نیست.

با توجه به ایجاد مانعی که در کشورهای مختلف برای اعزام اندیشمندانشان صورت گرفته و روبه تزاید است، شما چطور توانستید شخصیت‌های درجه یک کشورها را دعوت کنید؟

بله، ما می‌بینیم که از سوی جبهه استکبار و دولت‌هایی که در محور استکبار قرار دارند، به شدت از حضور شخصیت‌ها در کنفرانس وحدت ممانعت می‌کنند تا در حدی که اینها مترصد هستند ببینند ما چه شخصیت‌هایی را دعوت می‌کنیم، با آنها تماس شخصی گرفته می‌شود؛ گاهی عربستان، گاهی رژیم صهیونیستی و گاهی سفارت‌خانه‌هایی مثل سفارت‌ آمریکا که افراد را تطمیع یا گاهی تهدید می‌کنند تا در این کنفرانس حضور پیدا نکنند. خود این تلاش‌ها که در راستای ممانعت از حضور شخصیت‌ها در کنفرانس وحدت می‌شود، نشانه اهمیت و اثرگذاری این کنفرانس است. اما باید در نظر داشت که در مقابل این سیل تهدید و تطمیع، انگیزه خود افراد است که این سدها را می‌شکند. البته امسال هم وزارت‌ امور خارجه ابتکار خوبی به خرج داد. دوستان ما در وزارت خارجه برای خیلی از شخصیت ها اعلام آمادگی کردند که ویزای خارج از گذرنامه بدهند. این مساله حضور خیلی از شخصیت‌ها را در کنفرانس وحدت آسان‌تر کرد. با این حال، انگیزه شخصیت‌ها بسیار قوی است. گاهی به یک کشور واسطه می‌روند تا از آن کشور بتوانند در جمهوری اسلامی حضور پیدا کنند. خیلی از رنج‌ها و سختی‌ها را تحمل و ریسک می‌کنند. یعنی بسیاری از شخصیت‌ها امروز با حضور در کنفرانس، خودشان را از ویزای بسیاری از کشورها مثل آمریکا محروم می‌کنند یا خودشان را در برابر خیلی از تهدیدها و بازخواست‌ها و پیگیری‌های امنیتی کشورهای محور آمریکا قرار می‌دهند. آن‌ها همه این تهدیدها را به جان می‌خرند و می‌آیند و اعلام موضع می‌کنند.

با این فشارها، آیا این نگرانی را نداشتید که ممکن است نتوانید مهمانان مورد نظرتان را به تهران دعوت کنید؟

بله، ما امسال حدس می‌زدیم که حضور افراد کمتر باشد، چرا که فشار آمریکا بسیار شدیدتر شده است. ما هر سال این کار را می‌کنیم که برای تضمین حضور افراد، مثلا اگر بخواهیم ۲۰۰ نفر در کنفرانس حضور داشته باشند،‌ معمولا دو برابر دعوتنامه می‌فرستیم تا از حضور عدد لازم مطمئن باشیم. امسال هم همین کار را کردیم، اما دفعتا با اعلام حضور فوق‌العاده‌ای روبرو شدیم. پیش بینی ما این بود که تعداد کمتری داشته باشیم، اما به یک باره با اعلام پاسخ مثبت گسترده‌ای روبرو شدیم و این نشان‌‌دهنده آن است که فعالیت‌های جبهه استکبار اثر معکوسی را بر شخصیت‌ و ملت‌های مستقل گذاشته است.

چند نفر پیش‌بینی می‌کردید و چند نفر خواهند آمد؟

پیش‌بینی امسال ما این بود که حضور ۲۰۰ شخصیت مهمان را داشته باشیم، اما ناگهان با پاسخ مثبت قریب به ۳۵۰ شخصیت روبرو شدیم. البته با سختی روبرو شدیم، اما چون خودمان دعوت کرده‌ بودیم، نمی‌توانستیم دعوتنامه را پس بگیریم. به همین خاطر، سعی می‌کنیم با نیروهای خوبی که در مجمع داریم، مشکلات را حل کنیم. از اول امسال ما صرفه‌جویی‌های سنگینی را بر نیروهایمان تحمیل کردیم تا بتوانیم برنامه‌های مهمی مثل کنفرانس وحدت را به خوبی اجرا کنیم. 

با همه توضیحاتی که دادید، شاخص‌ترین مهمان‌های امسال شما از کدام کشورها هستند؟

نمی‌توانم شاخص‌ترین‌ها را عرض کنم،‌ ولی شخصیت‌هایی مثل آقای کرزای از افغانستان، آقای نوری مالکی از عراق، قریب به ۱۰-۱۲ وزیر خارجه و وزیر اوقاف و شؤون دینی و مفتی‌های اهل تسنن حضور پیدا خواهند کرد. شخصیت‌های درجه یکی هم حضور پیدا می‌کنند که حدود ۷۰ نفر هستند. سایر شخصیت‌هایی هم که حضور پیدا می‌کنند، همه از چهره‌های پرنفوذ هستند. 

فعالیت مجمع تقریب در خارج از مرزها روشن است، اما آثار داخلی مجمع تقریب به خصوص در بین اقوام و طوایف کشور خودمان چه بوده است؟ چون همچنان فعالیت‌های ضدتقریبی کم و بیش به چشم می‌خورد.

اگر فعالیت‌های مجمع و نهادهای همسو با سیاست‌های کلان انقلاب نبود، امروز ما باید با بحرانی وسیع در داخل مواجه می‌شدیم. اصلا همه بحران‌های تفرقه‌آمیز در کشورهای همسایه و همجوار، به قصد ایجاد بحران در داخل کشور است. اصل توطئه‌ای که دشمن در ایران و در سراسر جهان طراحی کرد، برای این بود که سرانجام در داخل کشور یک شکاف جدید ایجاد کند. میلیاردها دلار برای ایجاد تفرقه در داخل کشور پول خرج کردند و ماهانه مبالغ زیادی از عربستان و امارات و کویت و دیگر کشورهایی که نمی‌خواهیم اسم بیاوریم، برای ایجاد شکاف عمیق‌ در کشور ما وارد می‌شود. 

در منطقه سیستان و بلوچستان، در منطقه گلستان، در استان‌های سه‌گانه خراسان، در مناطق غرب کشور و در همه مناطقی که به شکلی تنوع مذهبی وجود دارد، سرمایه‌های کلان هزینه می‌کنند. با این حال، امروز شاهد انسجام بسیار خوبی در کشور هستیم. الحمدالله شاهد بحران در مملکت نیستیم و حتی مشکل چندانی در کشور نمی‌بینیم. اینکه با مشکل چندانی در کشور روبرو نیستیم و شاهد یک انسجام بسیار خوبی در مناطق قومی و مناطق بینامذهبی هستیم، این انسجام خود به خود به وجود نیامده است. در نتیجه تلاش‌هایی است که از سوی مجمع تقریب و دیگر نهادها انجام شده است. من همینجا از تلاش‌های سپاه پاسداران و بسیج مستضعفین، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌های علمیه شیعی و اهل سنت، تلاش‌های بسیار ارزنده مراجع معظم همچون آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی، آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی، آیت‌الله العظمی سبحانی و دیگر نهادها، مخصوصا دفتر مقام معظم رهبری در امور اهل سنت، که بسیار موثر هستند، همچنین نمایندگان مقام معظم رهبری در مناطق تشکر می‌کنم. با تلاش‌های انجام شده، ناظر انسجام بسیار مطلوبی بین مذاهب مختلف در داخل کشور هستیم. ما هیچ بحرانی نداریم، بلکه هیچ مشکل چندانی هم نداریم و یکی از کارهای بزرگ مجمع تقریب این بوده که علاوه بر اینکه مجمع تقریب سینه سپر کرد در توطئه‌های داعش و عربستان و صهیونیست‌ها برای ایجاد یک جریان سنی‌نمای افراطی در داخل کشور، در مقابل جریان شیعه انگلیسی که از سمت عربستان حمایت شده و می‌شود هم سینه‌ سپر کرد. مجمع تقریب در مقابله و افشای این جریان و ایجاد روشنگری، توانست نقش بسیار مهمی در ایجاد همگرایی و جلوگیری از یک آتش فتنه در داخل کشور جلوگیری کند.

با توجه به اقداماتی که در قسمت اول مصاحبه اشاره کردید، درباره فاجعه یمن چه اقدام ملموسی انجام دادید و آیا در کنفرانس پیش رو، اقدامی مدنظرتان هست؟

اوضاع یمن خاص است و یک سری کارهایی انجام شده که نمی‌توانیم در رسانه‌ها اعلام کنیم. اما آنچه می‌شود گفت این است که ما کنفرانس دفاع از یمن را در لندن برگزار کردیم. کنفرانس بسیار اثرگذاری بود در افشاگری علیه ظلم‌هایی که نیروهای عربستان و آمریکا در یمن مرتکب می‌شوند. تا آن روز (حدود دو سال قبل) صدایی در حمایت از مظلومیت مردم یمن در جهان برنخاسته بود. کنفرانسی که در انگلیس تشکیل شد و تعداد زیادی از خبرنگاران و اهل رسانه در آنجا حضور پیدا کردند، مثل بمب در یک کشور اروپایی به صدا در‌ آمد و همه را متوجه فاجعه‌ای کرد که در یمن در حال رخ دادن بود. به عبارتی آن کنفرانس، صدای مظلوم یمن را به مردم دنیا رساند.

همچنین تلاش‌های دیگری برای ایجاد همگرایی در بین مردم خود یمن انجام گرفت، چرا که در این کشور هم سیستم طائفه‌ای داریم. در آنجا اهل سنت و شیعیان زیدی هستند. یک همگرایی در آنجا وجود داشت و برای تقویت همگرایی در آنجا و جلوگیری از توطئه‌های دشمنان تلاش‌های خوبی صورت گرفت. علمای یمن را دعوت کردیم و ما هم افرادی را فرستادیم که بتوانند حضور پیدا کنند و با شخصیت‌های اثرگذار آنجا در تماس باشند. 

حضور یمنی‌ها هم در کنفرانس امسال حضور بسیار خوب و موثر است. سال‌های قبل هم حضور خوبی داشتند. مخصوصا آقای مرتضی المحطوری رییس موسسه فرهنگی بدر یمن و از دانشمندان فقه زیدی سخنرانی بسیار خوبی در کنفرانس انجام داد که بعد از بازگشت به یمن، او را در مسجدش ترور کردند.

منبع: فارس

مسئولیت صحت اخبار ارائه شده به عهده منبع خبر بوده و این رسانه صرفاً رسالت اطلاع‌رسانی خود را در این رابطه انجام می‌دهد.