صاحب‌خبر - فرهیختگان: بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی پنجشنبه هفته گذشته در سفری محرمانه به عمان سفر کرد تا با سلطان قابوس دیدار و گفت‌وگو کند. او در شرایطی به مسقط سفر کرده است که پس از طرح «معامله قرن» از سوی آمریکا و انتقال سفارت این کشور به بیت‌المقدس، تل‌آویو تقریبا روی آرامش را ندیده است. او پنجشنبه به همراه همسرش، رئیس موساد و مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی به مسقط رفت تا از ظرفیت این کشور برای دستیابی به صلح نسبتا پایدار با گروه‌های فلسطینی استفاده کند. این سفر اگر چه محرمانه تلقی می‌شد اما پس از بازگشت نتانیاهو به سرزمین‌های اشغالی رسانه‌ای شد. خبرگزاری «رویترز» جمعه ۴ آبان (۲۶ اکتبر) با انتشار گزارشی کوتاه از بیت‌المقدس خبر سفر و دیدار رهبران دو کشور اسرائیل و عمان را منتشر کرد تا پیام فصل جدیدی از روابط بین دو کشور را اعلام کند. آن‌گونه که رسانه‌ها گزارش داده‌اند نتانیاهو در جریان این سفر از موسسات مختلف در مسقط پایتخت عمان بازدید کرد. مذاکرات بنیامین نتانیاهو و سلطان قابوس از شب پنجشنبه بعد از فرود هواپیمای نتانیاهو در مسقط آغاز شد و بعد از ساعت‌های طولانی، در ساعت 6:30 بامداد جمعه به پایان رسید. همین موضوع سوالات زیادی را درخصوص موضوعات دیدار انجام شده و نتایج مترتب بر آن ایجاد کرده است. آن‌گونه که دفتر نخست‌وزیری رژیم صهیونیستی اعلام کرده عمان از نتانیاهو و همسرش به صورت رسمی برای سفر به این کشور دعوت کرده بود که آنها نیز دعوت او را پذیرفتند و پنجشنبه در سفری رسمی به عمان رفتند و به سرزمین اشغالی بازگشتند. البته عمان این موضوع را رد کرده و معتقد است این بنیامین نتانیاهو بوده که درخواست سفر به مسقط را مطرح کرده است. دفتر نتانیاهو همچنین اعلام کرد که «این نخستین سفر مقامات صهیونیست به عمان از سال ۱۹۹۶ بوده و در راستای اجرای سیاست نتانیاهو برای تقویت روابط با کشورهای منطقه از طریق تشریح تجربیات اسرائیل در زمینه‌های امنیتی، تکنولوژیکی و اقتصادی صورت گرفته است.» اوفر جندلمن، سخنگوی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز در حساب توئیتری خود نوشت که «دوطرف راهکارهای روند صلح و مسائل مربوط به صلح و ثبات در منطقه را بررسی کرده‌اند.» سفر نتانیاهو به عمان در حالی است که هفته پیش نیز محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین بنا بر دعوت سلطان قابوس به عمان سفر کرده بود که دوطرف در این دیدار پاره‌ای مسائل منطقه‌ای و تحولات فلسطین از جمله اوضاع قدس را بررسی کردند. روزنامه سعودی «الحیاه» نیز به نقل از برخی منابع فلسطینی نوشت که سلطان قابوس از سرگیری روند صلح [سازش] بین دوطرف فلسطینی و اسرائیلی را پیشنهاد کرده، اما طرف فلسطینی اعلام کرده که در سایه وجود کابینه راست‌گرای نتانیاهو هیچ‌فرصتی برای تحقق سازش وجود ندارد. این منابع گفتند: «طرف فلسطینی از هر تلاش عربی و بین‌المللی برای احیای روند صلح استقبال می‌کند اما به عقیده ما هیچ فرصتی برای تحقق صلح نیست. همچنان که دولت آمریکا به ریاست‌جمهوری باراک اوباما و حتی قبل و بعد از او نتوانستند این صلح را محقق کنند و فرانسوی‌ها و دیگر کشورهای اروپایی و عربی نیز نتوانستند این صلح را که زیر بولدوزرها و شهرک‌های صهیونیستی له شده است، محقق کنند.» رابطه با زور فشار پس از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی در اوایل دهه 90، نظام دوقطبی موجود به نظامی تک‌قطبی تبدیل شد. آمریکا که رقیبی برای خود در جهان متصور نبود به دنبال پایان دادن به یکی از مشکلات دیرینه در غرب آسیا یعنی منازعه فلسطین و رژیم صهیونیستی رفت. پایان این منازعه باعث تثبیت مواضع و نفوذ غرب و آمریکا در منطقه می‌شد و جریان انتقال ثروت از آسیا به غرب را تضمین می‌کرد. آمریکا در همین راستا توانست در سال‌های 1978، 1993 و 1994 به ترتیب بین رژیم صهیونیستی با مصر، گروه فتح به نمایندگی از فلسطینیان و اردن صلح ایجاد کند تا نگرانی رژیم صهیونیستی در بخش اعظم کشورهای اطراف رفع شود. پس از موفقیت نسبی آمریکا برای ایجاد امنیت، واشنگتن به سمت فشار آوردن به دیگر کشورهای عربی برای برقراری روابط با این رژیم رفت. در بین کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، عمان به دلیل شکننده بودن بنیان‌های مشروعیت در داخل، نیاز شدیدی به حمایت‌های آمریکا داشت. این کشور با در اختیار قرار دادن پایگاه هوایی «تومریت» به ایالات متحده، سیاست خارجی‌ای متاثر از کاخ سفید داشت و گاهی سیاست‌هایش را بر مبنای خواست واشنگتن تنظیم می‌کرد. عمان که حتی در جنگ‌های اعراب و رژیم صهیونیستی به هیچ‌عنوان حاضر به همراهی با کشورهای عربی نشده بود، با فشار آمریکا رویکرد معتدل‌تری نسبت به تل‌آویو اتخاذ کرد. فشار آمریکا به مسقط برای برقراری ارتباط با رژیم صهیونیستی باعث شد این کشور که نقش میانجیگری را در منطقه ایفا می‌کند، به‌طور مخفیانه با این رژیم ارتباط برقرار کند. آوریل 1994، این ارتباط رسمی‌تر شد و معاون وزیر خارجه وقت اسرائیل به مسقط رفت و در نشست کمیته آب درباره صلح در خاورمیانه شرکت کرد. در نوامبر همان سال او بار دیگر به مسقط پایتخت عمان رفت و با مقامات این کشور در مورد روابط عمان و رژیم صهیونیستی گفت‌وگو کرد. بعد از یک ماه، اسحاق رابین، نخست‌وزیر وقت اسرائیل به عمان رفت و با سلطان قابوس دیدار کرد. پس از آن نیز یوسف بن علوی، وزیر امور خارجه عمان چند بار با مقامات اسرائیلی در اردن و قدس دیدار و گفت‌وگو کرد. پس از آغاز انتفاضه دوم فلسطین در سال 2000، دفتر نمایندگی تجاری اسرائیل در مسقط تحت فشار افکار عمومی لغو شد، ولی ارتباطات پنهان دو کشور ادامه داشت. آمریکا در دولت ترامپ بار دیگر تحت تاثیر لابی صهیونیستی به مساله فلسطین و رژیم صهیونیستی متمرکز شده و با طرح «معامله قرن» به دنبال تضمین امنیت این رژیم و پایان دادن به چنددهه منازعه است. عدم همراهی جریان‌های فلسطینی با این طرح و تظاهرات بازگشت و اقدامات دیگری که فلسطینی‌ها در این مدت انجام دادند، شرایط را برای رژیم صهیونیستی و اجرای معامله قرن سخت کرد تا بار دیگر آمریکا با فشار به متحدان منطقه‌ای‌اش، آنان را ناچار به ارتباط رسمی با تل‌آویو کند. پس از ملاقات‌های پنهان و رسمی مقامات کشورهای عربستان، امارات، بحرین و... با مقامات رژیم ‌صهیونیستی، حالا نوبت عمان بود که در روابطش با تل‌آویو تجدیدنظر کند. البته آنها در این زمینه محتاط‌تر از شرکایشان در شورای همکاری خلیج فارس برخورد کردند. مسقط به بهانه مذاکرات صلح بین فلسطین و رژیم صهیونیستی و نقش میانجیگرانه‌ این کشور در منطقه، درخواست بنیامین نتانیاهو برای سفر به عمان را پذیرفتند. ایران؛ یکی از محورهای رایزنی اما قطعا آنچه در دیدار نتانیاهو و سلطان قابوس مطرح شده، بیش از چیزی است که در رسانه‌ها آمده است. عمان در میان کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس، تنها کشوری است که دارای روابط دیپلماتیک مستحکم با ایران است. این کشور پیش از مذاکرات هسته‌ای در دولت یازدهم، به‌عنوان کشوری میانجیگر میزبان مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا بوده است. مسقط در هیچ‌ائتلافی علیه ایران حاضر به همکاری با کشورهای عربی و آمریکا نشده است. این کشور حتی به ائتلاف ناتوی عربی علیه ایران نیز نپیوست تا نشان دهد که حاضر به هیچ‌اقدامی علیه این همسایه شمالی خود نیست. علاوه‌بر این، مسقط در دوران تحریم‌ها نیز همراهی ویژه‌ای با ایران داشته است. اکنون و با بازگشت تحریم‌ها علیه بخش انرژی ایران، عمان نقش ویژه‌ای در رهایی ایران از فشار تحریم‌ها برعهده خواهد داشت. به‌طور حتم بخشی از محور مذاکرات نتانیاهو با سلطان قابوس، مربوط به ایران بوده است. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در این دیدار تلاش کرده تا پادشاه عمان را راضی به تحت فشار گذاشتن ایران کند. او با توجه به حضور رئیس سرویس جاسوسی موساد و مشاور امنیت ملی‌اش در این سفر، درخواست‌هایی را نیز برای توسعه همکاری‌های امنیتی و جاسوسی به طرف عمانی ارائه داده است. چرا سفر به عمان اخیرا محمود عباس برای ازسرگیری مذاکرات دوجانبه با رژیم صهیونیستی بدون میانجیگری آمریکا اعلام آمادگی کرد. مذاکرات سازش بین رژیم صهیونیستی و تشکیلات خودگردان فلسطین تحت نظارت آمریکا از چهار سال پیش به دلیل مخالفت این رژیم با آزادی اسرای قدیمی فلسطین و عدم توقف شهرک‌‌سازی‌ها در کرانه باختری متوقف شد. با گذشت چند سال از توقف مذاکرات سازش، حالا عمان به‌عنوان یک کشور عربی به دنبال میانجیگری بین صهیونیست‌ها و فلسطینیان است. آنها بر همین اساس نیز میزبان محمود عباس و بنیامین نتانیاهو شدند. اما اینکه چرا در بین تمامی کشورهای عربی که برای ازسرگیری رابطه با رژیم صهیونیستی تلاش می‌کنند، این عمان بود که برای سفر نتانیاهو پیشقدم شد؟ پاسخ به این سوال را باید در چند محور جست‌و‌جو کرد؟ برخلاف کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، در عمان سلطان قابوس فرزندی برای جانشینی خود ندارد. او به دلیل ابتلا به سرطان روده پیشرفته که در تمام بدنش پخش شده بود، چند سال پیش به مدت هشت ماه در آلمان تحت‌درمان بوده است. وضعیت جسمی نامطلوب پادشاه باعث شده تا او به فکر جانشین پس از خود باشد. سلطان قابوس به‌خوبی می‌داند که در روند انتقال قدرت باید تایید آمریکا به‌عنوان حامی بزرگ این کشور را اخذ کند. او برای جلب حمایت آمریکا در دوران فعلی، ناچار به پذیرش درخواست این کشور برای عادی‌سازی رابطه با رژیم صهیونیستی بوده است؛ کاری که عربستان، امارات و بحرین خیلی پیش از این حاضر به انجام آن شده بودند. یکی دیگر از نگرانی‌های سلطان قابوس، قطریزه کردن عمان بود. عمان و کویت بر اساس اخبار و تحلیل‌های موثق، متوجه احتمال بالای اجرای سناریوی قطر در رابطه با خود شده‌اند. کویت البته به صورت جدی‌تر به این مساله ورود کرده و رسما تدابیری در این باره اندیشیده است. بر همین اساس نیز عمان تلاش کرده تا با یک گام جلوتر از ریاض و ابوظبی، نتانیاهو را به مسقط دعوت کند تا از احتمال هر محاصره‌ای در امان بماند. نیاز نتانیاهو به عمان جدا از موضوع ایران، نتانیاهو نیاز جدی به زنجیره عادی‌سازی روابط میان رژیم‌های عربی حاشیه خلیج‌فارس و رژیم صهیونیستی دارد. تل‌آویو در حال حاضر تحت شدیدترین فشارها در داخل سرزمین‌های اشغالی است. یکی از بحران‌های این رژیم تظاهرات مردم در نوار غزه تحت عنوان «راهپیمایی بازگشت» است که از فروردین سال جاری در نوار غزه به صورت هفتگی آغاز شده است. در این تظاهرات مردمی تاکنون بیش از 240 فلسطینی شهید و 24 هزار نفر زخمی شده‌اند. البته این جنایت‌ها بی‌پاسخ نمانده و گروه‌های مقاومت با شلیک موشک به سرزمین‌های اشغالی به این جنایات پاسخ داده‌اند. ادامه کشتار فلسطینی‌ها، باعث شده این رژیم از سوی افکار عمومی در غرب تحت فشار قرار گیرد. بر همین اساس تل‌آویو به دنبال راهی برای حل این بحران است. موضوع دیگری که صهیونیست‌ها بسیار از آن نگرانند و حتی باعث درگیری‌های شدیدی درون کابینه این رژیم شده است، به بادبادک‌های آتش‌زای فلسطینیان بازمی‌گردد. به گزارش منابع صهیونیستی، بادبادک‌های آتش‌زایی که از سوی فلسطینیان به سمت شهرک‌های صهیونیست‌نشین پرتاب می‌شود، باعث ایجاد اختلافات و مشاجرات شدیدی میان مقامات سیاسی و فرماندهان امنیتی رژیم صهیونیستی درخصوص نحوه پاسخگویی به آن شده است. این بادبادک‌ها تاکنون توانسته بسیاری از مزارع صهیونیست‌ها در سرزمین‌های اشغالی را از بین ببرد. صهیونیست‌ها تقریبا هیچ‌ابزاری برای مقابله با این بادبادک‌های کم‌هزینه ندارند. اما موضوع مهم‌تر اتفاقی است که در کرانه باختری در حال رخ دادن است. اقدامات نژادپرستانه رژیم صهیونیستی باعث شده تا کرانه باختری و سرزمین‌های اشغالی، دچار التهاب شود. در چند ماه گذشته و با انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس، در کرانه باختری جریانات سیاسی رفته‌رفته رادیکال‌تر شده‌اند. همین مواضع رادیکالی منجر به افزایش اقدامات شهادت‌طلبانه در این منطقه شده تا صهیونیست‌ها در کرانه باختری نیز درگیر نبرد با فلسطینیان شوند. بر همین اساس نتانیاهو به دنبال توسعه روابط با کشورهای عربی است تا ضمن پایان دادن حمایت این کشورها از گروه‌های فلسطینی‌، آنان را ناچار به پذیرش توافق صلح با این رژیم کند. سفر نتانیاهو امکان حل و فصل بدون هزینه موضوع فلسطین برای این رژیم را فراهم می‌کند، چراکه نتانیاهو درخصوص دوری از مذاکرات با طرف فلسطینی پیش از این گفته است: «ما همواره اعتقاد داشتیم در صورتی که مشکل فلسطین را حل کنیم، درهای صلح با جهان عرب را روی خود باز کرده‌ایم، اما شاید درست‌تر این باشد که بگوییم اگر روابط خود با جهان عرب را عادی کنیم، این اتفاق به امکان سازش با فلسطینی‌ها منجر خواهد شد.» خشم عربی از اقدام عمان سفر بنیامین نتانیاهو به مسقط، واکنش‌های متفاوتی داشت. وابستگان منطقه‌ای آمریکا چون بحرین از این اقدام عمان حمایت کردند و از اطمینان به «دوراندایشی سلطان قابوس» گفتند. اما در مقابل تمامی گروه‌های فلسطینی این اقدام را محکوم کردند و آن را تلاشی برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی خواندند. جنبش حماس در بیانیه‌ای در واکنش به سفر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به عمان و وزیر فرهنگ و ورزش این رژیم به امارات و مشارکت تیم اسرائیلی در مسابقات ورزشی در قطر، گفت: «سفر نتانیاهوی جنایتکار به عمان پیامدهای خطرناکی برای مردم ما و مساله عادلانه فلسطین دارد. ما از کشورهای عربی می‌خواهیم از مردم فلسطین حمایت کنند و به سیاست تحریم اسرائیل ادامه دهند.» حماس تاکید کرد که بر موضع خود درباره مخالفت با عادی‌سازی روابط با تل‌آویو اصرار دارد. جنبش جهاد اسلامی نیز استقبال از نتانیاهو را مانند خنجر زدن از پشت به ملت فلسطین دانستند. از سوی دیگر جنبش فتح به رهبری محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در بیانیه‌ای این اقدام را به معنای «نابودی طرح سازش عربی» دانست و این‌گونه روند سازش را بدون حرکت متقابل رژیم صهیونیستی در به رسمیت شناختن کشور فلسطینی «عادی‌سازی روابط مجانی با رژیم صهیونیستی» خواند. محمد علی الحوثی، رئیس کمیته عالی انقلاب یمن نیز در پیامی توئیتری به عمان توصیه کرد که از سرنوشت دولت‌هایی که به عادی‌سازی روابط با تل‌آویو روی آورده‌اند، درس بگیرد. او هدف از این سفر را دور کردن عمان از ایفای نقش مثبت به همراه هم‌پیمانان و دوستانش در آینده دانسته است.∎​