سیاوش فلاح‌پور | خبرنگار

ابعاد بحران بین‌المللی که بعد از قتل جنجالی جمال خاشقجی،روزنامه‌نگار منتقد سعودی گریبانگیر عربستان سعودی شده روزبه‌روز بیشتر می‌شود. درحالی‌که رسانه‌های سعودی در مقابل تحریم نشست آینده سرمایه‌گذاری در عربستان سعودی (مشهور به داووس صحرا) از سوی شرکت‌ها و شخصیت‌های اروپایی، بر حضور شخصیت‌های عالی‌رتبه آمریکایی تأکید داشتند، روز پنجشنبه، استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که بعد از رایزنی با وزیر خارجه و رئیس‌جمهور این کشور تصمیم گرفته در داووس صحرا شرکت نکند. به این ترتیب، علاوه بر بزرگ‌ترین شرکت‌ها و رسانه‌های غربی، اکنون نام وزرای تجارت و بازرگانی انگلیس، اقتصاد فرانسه، امور مالی هلند، خزانه‌داری آمریکا به همراه مدیر صندوق بین‌المللی پول نیز به لیست طولانی تحریم‌کنندگان داووس صحرا اضافه شده است؛ امری که به‌معنای پایان اعتبار این کنفرانس پرهزینه برای عربستان سعودی است. از سوی دیگر، روز پنجشنبه، امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه هم اعلام کرد که در اقدامی هماهنگ با انگلیس، آلمان و هلند، تمام سفرهای سیاسی به عربستان سعودی، تا زمان مشخص شدن سرنوشت جمال خاشقجی را به تعلیق درآورده است. تمام اینها در حالی است که به‌نظر می‌رسد بعد از بازگشت پمپئو از ریاض، لحن ترامپ نیز در قبال این پرونده تا حدودی تغییر کرده است. به این ترتیب، ترامپ که تا روز چهارشنبه با جدیت در قبال موج رسانه‌ای علیه ولیعهد سعودی مقاومت می‌کرد، روز پنجشنبه در مصاحبه با نیویورک‌تایمز نسبت به گزارش‌های اطلاعاتی که مسئولیت قتل جمال خاشقجی را متوجه شخصیت‌های عالی‌رتبه سعودی می‌داند ابراز اطمینان کرد و گفت: این مسئله واقعا غم‌انگیز است.

از سوی دیگر هم‌زمان با افزایش فشارهای خارجی، بحران خاشقجی در داخل عربستان نیز زلزله‌ای سیاسی به‌راه خواهد انداخت؛ زلزله‌ای که از هم‌اکنون می‌توان پیش‌لرزه‌های آن را حس کرد. در این زمینه روز گذشته رویترز با انتشار گزارشی مدعی شد پادشاه عربستان بعد از اطلاع از جزئیات پرونده خاشقجی، صلاحیت‌های محمد بن‌سلمان را محدود کرده است. این در حالی است که بسیاری از رسانه‌های غربی و عربی از هم‌اکنون درباره گزینه‌های احتمالی برای جانشینی ولیعهد عربستان سخن می‌گویند. نیویورک‌تایمز با اشاره به سفر خالد بن‌سلمان، سفیر عربستان سعودی در واشنگتن و برادر کوچک‌تر ولیعهد سعودی، از او به‌عنوان محتمل‌ترین گزینه جانشینی بن‌سلمان سخن گفته است.



 درحالی‌که رسانه‌های عربی معارض ولیعهد، احمد بن‌عبدالعزیز، شاهزاده فراری سعودی را به‌عنوان جایگزین ولیعهد ارزیابی می‌کنند. در مقابل اما به گفته سی‌ان‌ان، تماس‌های میان محمد بن‌سلمان و جرد کوشنر، داماد ترامپ به‌طور مرتب از طریق برنامه واتس‌اپ ادامه دارد؛ خبری که نشان می‌دهد جریانی در داخل دولت آمریکا به جدیت برای حمایت از پادشاهی ولیعهد فعلی سعودی تلاش می‌کند. البته باید منتظر ماند و دید این تلاش‌ها که ریشه در منافع اقتصادی مشترک ترامپ با ولیعهد جوان سعودی دارد تا کجا موفق خواهد بود؟

از سوی دیگر در ادامه افشاگری‌های مرتب پلیس ترکیه که به‌نظر می‌رسد از برنامه زمانی خاصی تبعیت می‌کند، باز هم جزئیات تازه‌ای از جنایت مأموران سعودی در داخل کنسولگری این کشور منتشر شده است. بر این اساس به گفته روزنامه صباح ترکیه که یکی از اصلی‌ترین منابع افشای اخبار مربوط به این قتل است، صلاح الطبیقی، مدیر پزشکی قانونی سازمان اطلاعات عربستان سعودی طی 15دقیقه جنازه جمال خاشقجی را مثله کرده درحالی‌که همراهان او، همزمان بخش‌های جدا شده از بدن این روزنامه‌نگار سعودی را بسته بندی می‌کرده‌اند. از سوی دیگر، به گفته خبرگزاری آناتولی، دادستان ترکیه از روز گذشته بررسی شهادات کارمندان کنسولگری سعودی را آغاز کرده؛ روندی که با استماع شهادات راننده شخصی محمد العتیبی، سرکنسول سعودی کلید خورده است. این در حالی است که سرکنسول، هفته گذشته و ساعاتی پیش از ورود پلیس ترکیه به خانه‌اش به طرز مشکوکی از ترکیه خارج شد؛ اتفاقی که تردیدها را درباره دفن خاشقجی یا دست‌کم قسمت‌هایی از جنازه او در خانه العتیبی تقویت کرده است.