جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد سعودی ظهر سه‌شنبه دوم اکتبر / ۱۰ مهر به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کرده بود که گواهی تجرد بگیرد اما دیگر بازنگشته و همچنان اثری از او نیست. ابعاد این پرونده روز به روز گسترده‌تر می‌‌شود. دولت سعودی که پیش از این اطلاع از سرنوشت خاشقجی را انکار کرده بود، قتل او در کنسولگری این کشور در استانبول در یک «مشاجره» را تأیید کرد. پنج مقام ارشد اخراج و ۱۸ تن بازداشت شده‌اند. سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان دستور بازسازی ساختار دستگاه اطلاعاتی این کشور را داده است.

شنبه ۲۰ اکتبر

• ریاض: خاشقجی در درگیری در سفارت کشته شد

عربستان سعودی برای نخستین‌بار پس از ۱۸ روز از ناپدیدشدن جمال خاشقجی، کشته‌شدن او را تأیید کرده است. ریاض پیش از این اعلام کرده بود که از وضعیت این روزنامه‌نگار منتقد اطلاعی ندارد و کنسول‌گری عربستان مدعی شده بود که او پس از انجام کارهایش از آنجا خارج شده است.

بر اساس بیانیه‌ دادستانی عمومی که رسانه‌های سعودی بامداد شنبه [به وقت محلی] ۲۰ اکتبر / ۲۸ مهر منتشر کرده‌اند،‌ مقام‌های ریاض می‌گویند خاشقجی در جریان یک «زد و خورد» در کنسول‌گری عربستان در استانبول کشته شده است. این بیانیه همچنین از بازداشت ۱۸ تن در ارتباط با این پرونده و ادامه تحقیقات بیشتر خبر می‌دهد.

روایت رسانه‌ دولتی عربستان از کشته‌شدن خاشقجی که اندکی پس از مکالمه ملک سلمان با رجب طیب اردوغان،‌ رئیس‌جمهوری ترکیه منتشر شد، چنین است:

«بین خاشقجی و عده‌ای دیگر که او در کنسول‌گری استانبول ملاقات کرده بود،‌ مشاجره‌ای رخ داد و به یک زد و خورد کشید که به مرگ او انجامید.»

• اخراج چند مقام امنیتی عربستان

احمد الاسیری، جانشین رئیس سازمان اطلاعات عربستان سعودی و سعود القحطانی، مشاور رسانه‌ای و مطبوعاتی محمد بن سلمان نیز از سمت‌شان برکنار شده‌اند.

روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» پیش از این در گزارشی نوشته بود که احمد الاسیری احتمالاً برای کاهش از فشارها بر ریاض از سمتش اخراج خواهد شد. گزارش‌هایی که پس از ناپدیدشدن خاشقجی در روزنامه‌های آمریکایی منتشر شده بود، احتمال قتل خاشقجی به دستور محمد بن سلمان را مطرح کرده بودند و ولیعهد جوان سعودی تحت انتقادهای شدید قرار داشت.

با این حال،‌ بر اساس بیانیه دادستانی عمومی سعودی، کمیته‌ای به ریاست بن سلمان برای بازسازی ساختار دستگاه اطلاعاتی تشکیل شده و قرار است مقررات دستگاه اطلاعاتی، حوزه اختیاراتش، و روش‌ها و رویه‌های مورد استفاده‌اش بازبینی شوند. این کمیته به دستور پادشاه عربستان تشکیل شد.

به گزارش رسانه دولتی عربستان، پس از تشکیل این کمیته سه مقام ارشد امنیتی دیگر نیز به دستور ملک سلمان از مقام‌شان برکنار شدند: محمد بن صالح الرمیح، معاون اطلاعاتی رئیس سازمان اطلاعات سعودی، رشاد بن حامد المحمادی، مدیر بخش امنیت و مراقبت سازمان اطلاعات و عبدالله بن خلیف الشایع، مدیر بخش نیروی انسانی سازمان اطلاعات سعودی.

• ترامپ: «یک گام اول مهم» برداشته شد

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا شنبه در آریزونا بار دیگر تأکید کرد که عربستان سعودی یک «متحد بزرگ» است و قراردادهای تجاری چند صد میلیارد دلاری بین دو کشور را برای اقتصاد ایالات متحده مهم دانست.

او در عین حال کشته‌شدن خاشقجی در کنسول‌گری عربستان را «وحشتناک» توصیف کرد اما گفت اقدام ریاض برای تأیید قتل او و بازداشت مظنونان و برکناری مقام‌های امنیتی «یک گام اول مهم» است.

سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید نیز شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که

«ایالات متحده آمریکا از اعلامیه پادشاهی عربستان سعودی قدردانی می‌کند که اشاره دارد تحقیقات این کشور درباره سرنوشت جمال خاشقجی رو به پیشرفت است و علیه مظنونانی که تا کنون شناسایی شده‌اند، اقدامات لازم را انجام داده. ما به دقت تحقیقات بین‌المللی درباره این اتفاق تراژیک را دنبال می‌کنیم و حامی اجرای عدالت به نحوی به‌موقع، شفاف، و بر اساس روند دادرسی عادلانه هستیم.»

جمعه ۱۹ اکتبر

• بازجویی دادستانی ترکیه از کارکنان کنسولگری عربستان

خبرگزاری آنادلو گزارش داده که دادستانی ترکیه در ادامه تحقیقاتش درباره ناپدید شدن جمال خاشقجی از تعدادی از کارکنان کنسولگری عربستان در استانبول بازجویی می‌کند.

در این گزارش گفته شده که دادستانی ترکیه از تیم تأسیساتی کنسولگری عربستان در ترکیه، شامل تکنسین‌ها، رانندگان و حسابداران هم بازجویی می‌کند.

دادستانی ترکیه امیدوار است که از طریق این بازجویی‌ها اطلاعاتی درباره اینکه چه اتفاقی بعد از ناپدید شدن خاشقجی افتاده به دست بیاورد.

معلوم نیست که به چه دلیل دادستانی ترکیه دو هفته بعد از ناپدید شدن خاشقجی، این بازجویی‌ها را آغاز کرده است.

روز گذشته رئیس جمهور آمریکا گفته بود که روزنامه‌نگار منتقد به احتمال زیاد مرده است.

سر جان ساورس، رئیس سابق ام آی ۶ بریتانیا در گفت‌وگو با بی بی سی جهانی گفته که همه شواهد نشان می‌دهد که نزدیکان محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی جمال خاشقجی را به قتل رسانده‌اند.

ساورس در در بخشی از این مصاحبه گفته که پرونده خاشقجی به معنای هشداری به دولت ترامپ هم هست. به گفته ساورس که در فاصله بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ ریاست ام آی ۶ را به عهده داشت، چنانچه کسانی احساس کنند با تکیه بر ایالات متحده می‌توانند هر کاری را بدون واهمه از مجازات انجام دهند، آنگاه ممکن است چنین اتفاقاتی هم بیفتد.

•  تجسس پلیس ترکیه در جنگل بلگراد

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس یک مقام پلیس ترکیه روز جمعه اطلاع داده است که نیروهای پلیس در جست‌وجوی جنازه جمال خاشقجی، در حال تجسس جنگل بلگراد در حوالی استانبول‌اند. نیروهای پلیس همچنین احتمال داده‌اند که بقایای جنازه روزنامه‌نگار منتقد در شهر دیگری دفن شده باشد.

یک مقام پلیس ترکیه به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است که در ۲ اکتبر، روزی که خاشقجی ناپدید شده دو خودرو از ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول خارج شده‌اند. یکی از خودروها وارد جنگل بلگراد شده است.

شامگاه گذشته پلیس ترکیه اعلام کرده بود که قصد دارد دامنه تجسس و تحقیق را به جنگل بلگراد گسترش دهد.

• خبرگزاری رویترز: خاندان سلطنتی سعودی غافلگیر شده است

خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از ۵ منبع آگاه مرتبط با خاندان سلطنتی سعودی گزارش داده که در پی افزایش فشارهای بین‌المللی، پادشاه سعودی شخصاً به پرونده ناپدید شدن جمال خاشقجی ورود کرده است.

بر اساس این گزارش، پنجشنبه هفته گذشته ملک سلمان، شاهزاده خالد الفیصل فرماندار مکه را که روابط بسیار خوبی با اردوغان دارد و مورد اعتماد پادشاه سعودی‌ست برای رایزنی با مقامات ترکیه به استانبول اعزام کرده تا بحران را مدیریت کند. ملک سلمان همچنین به دادستانی عربستان دستور داده که تحقیقاتی را در این پرونده انجام دهند.

منابعی که رویترز در اختیار دارد و نام آن‌ها را افشا نکرده گفته‌اند که بعد از دیدار و گفت‌وگوی اردوغان با خالد، ملک سلمان به این نتیجه رسیده که اداره بحران را می‌بایست خودش شخصاً به عهده بگیرد. این منابع می‌گویند هنگامی که دامنه بحران گسترش یافت و به آمریکا رسید، ولیعهد سعودی از پدرش خواست به این پرونده ورود کند. این منابع گفته‌اند که محمد بن سلمان و مشاورانش از ابعاد بحرانی که ناپدید شدن خاشقجی به وجود آورده غافلگیر شده‌اند.

•  پمپئو فایل صوتی شکنجه و قتل را نشنیده

مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه اعلام کرده که دولت ترکیه فایل صوتی به دست آمده از بازجویی و شکنجه جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان را در اختیار وزیر خارجه آمریکا قرار نداده است.

گزارش شده بود که مایک پمپئو در سفرش به ترکیه و در جریان دیدارش با اردوغان و چاووش‌اوغلو این فایل صوتی را شنیده است.

چاووش‌اوغلو خاطرنشان کرد که دولت ترکیه شواهد و مدارکی را که در پرونده خاشقجی به دست آورده با «شفافیت» در اختیار «جهان» قرار می‌دهد.

• بریتانیا: واکنش ما به واکنش سعودی بستگی دارد

جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا اعلام کرده که دولت بریتانیا از هم‌اکنون در حال بررسی پاسخی است «اندیشیده شده» در واکنش به نتایج نهایی تحقیقات در پرونده جمال خاشقجی.

هانت اعلام کرد که اگر واقعاً ثابت شود که خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده، دولت بریتانیا نمی‌تواند از این موضوع به سادگی بگذرد. هانت گفت:

«بخشی از واکنش ما به واکنش عربستان سعودی ربط دارد و به اینکه ما احساس کنیم آن‌ها به راستی این موضوع را به همان جدیتی کهما پیگیری می‌کنیم، دنبال می‌کنند. اما در هر حال این موضوع، بسیار بسیار جدی‌ست.»

وزیر خارجه بریتانیا یادآوری کرد که روابط بریتانیا با عربستان سعودی راهبردی‌ست و بریتانیا این موضوع را از نظر دور نخواهد داشت.

پانویس:

این خبر در طول روز تکمیل می شود و تیتر آن هم تغییر می کند

پرونده خاشقجی – جمعه ۱۹ اکتبر

پرونده خاشقجی –بازجویی دادستانی ترکیه از کارکنان کنسولگری عربستان