خبرگزاري آريا- رئيس جمهور آمريکا اعلام کرد ادعاها درباره اينکه وليعهد سعودي دستور قتل جمال خاشقجي را صادر کرده است ، ائتلاف آمريکا را با عربستان در برابر علامت سئوال قرار مي دهد .
به گزارش خبرگزاري آريا، پايگاه اينترنتي نيويورک تايمز در گزارشي به قلم مگي هابر من ومارک لاندر تحت عنوان « ترامپ در چرخشي در مواضع خود در ماجراي خاشقجي ، به اذعان به نقش سعودي ها در اين پرونده نزديک شد» نوشت : دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا ديروز در مصاحبه اي اعلام کرد ادعاها درباره اينکه محمد بن سلمان وليعهد سعودي دستور قتل جمال خاشقجي روزنامه نگار منتقد سعودي را صادر کرده است ، ائتلاف آمريکا را با عربستان سعودي در برابر علامت سئوال قرار مي دهد .
ترامپ ديروز تاکيد کرد وي بر اين باور است که خاشقجي کشته شده و گفت به گزارشهاي اطلاعاتي در خصوص اين پرونده که از منابع چندگانه تهيه و در آنها به نقش مقامات ارشد سعودي در قتل خاشقجي اشاره شده است اعتماد دارد.
ترامپ از اشاره مستقيم به نام محمد بن سلمان وليعهد سعودي و اينکه وي مسئول قتل خاشقجي است خودداري ولي اذعان کرد طرح اين ادعاها که وليعهد دستور قتل وي را صادر کرده ، ائتلاف آمريکا را با عربستان با پرسش هاي دشواري روبرو مي کند و يکي از جدي ترين بحران هاي سياست خارجي را در دوران رياست جمهوري وي به وجود آورده است.
ترامپ در مصاحبه کوتاهي با نيويورک تايمز در دفترش در کاخ سفيد در اين باره گفت: متاسفانه اين موضوع توجه جهان را به خود جلب کرده است. اين مسئله مثبتي نيست. اصلا مثبت نيست.
اين تغيير لحن رئيس جمهور آمريکا اندکي پس از ديدار با مايک پمپئو وزير خارجه وشنيدن گزارش وي صورت گرفت. ترامپ پيشتر تلاش کرده بود از حکام سعودي در اين پرونده به نحوي حمايت کند ولي حالا از پيامدهاي منفي پرونده خاشقجي و احتمال اينکه نزديکترين متحد واشنگتن در جهان عرب ممکن است دستش به خون روزنامه نگار منتقد سعودي آلوده باشد، آگاه شده است.
ترامپ قبل از عزيمت به مونتانا گفت :" مگر آنکه معجزه اي رخ دهد من اذعان دارم که وي کشته شده است. اين بر اساس گزارشهاي اطلاعاتي است که از هر طرف به دست ما مي رسد."
وي در پاسخ به پرسشي درباره اينکه اگر دخالت عربستان سعودي در اين ماجرا ثابت شودچه خواهد شد گفت : خوب من بايد برخورد بسيار شديدي با اين قضيه داشته باشم. اين چيزي بدي است .
ولي با توجه به نقش محوري عربستان سعودي در راهبرد منطقه اي رئيس جمهور در خاورميانه و شبکه اي از ارتباطات که ميان شاهزاده بن سلمان و کاخ سفيد به ويژه ميان بن سلمان و جرد کوشنر وجود دارد ، هنوز روشن نيست که دقيقا در ذهن ترامپ چه مي گذرد.
ترامپ در مذاکره با متحدانش ظاهرا شروع کرده تا از بن سلمان 33 ساله فاصله بگيرد و مي گويد از وليعهد سعودي شناخت چنداني ندارد. ترامپ همچنين کوشيده است تا نوع رابطه جرد کوشنر دامادش با وارث تخت پادشاهي سعودي را کم اهميت جلوه دهد.
افزون بر آن ترامپ تصميم استيون منوچين وزير خزانه داري آمريکا را مبني بر خودداري از شرکت در کنفرانس سرمايه گذاري در رياض که بن سلمان رياست آن را بر عهده دارد مورد تاييد قرار داد. اين بلندپايه ترين هيئت آمريکايي به شمار مي رود که سفرش را به عربستان و شرکت در کنفرانسي که قرار است به مثابه ويتريني از آينده پيشرفت عربستان برگزار شود اينچنين لغو مي کند.
منوچين پس از مذاکرات ديروز با مقامات ارشد کاخ سفيد از جمله پمپئو که به تازگي از سفر به رياض و آنکارا بازگشته بود ، اين تصميم را اعلام کرد .
ترامپ در اين مصاحبه تصريح کرد هنوز قدري زود است تا نتيجه گيري کنيم چه کسي دستور اين قتل را صادر کرده است. ليکن وي گفت ترديدي وجود ندارد که حقيقت به زودي آشکار خواهد شد.
ترامپ گفت : ما با دستگاه هاي اطلاعاتي از چندين کشور مختلف همکاري داريم . اين بهترين تشکيلات اطلاعاتي است که ما در اختيار داريم.
گزارشهاي اطلاعاتي نشان مي دهد ميان عوامل سعودي که وارد استانبول شدند و دربار پادشاهي سعودي ارتباط مستقيم وجود دارد. چهار تن از اين عوامل سعودي که تصاويرشان در دوربين هاي مراقبتي ضبط شده است ، از جمله اعضاي محافظان شخصي محمد بن سلمان در جريان سفر ماه آوريل وي به آمريکا بودند.
در هر حال نهادهاي اطلاعاتي امريکا بر سر درجه و ميزان مسئوليتي که مي توان به بن سلمان در اين قضيه نسبت داد اختلاف نظر دارند. يک مقام ارشد سابق دولت آمريکا در اين باره گفت همين موضوع گزارش نهايي را که قرار است در اين باره به کاخ سفيد ارائه شود به مراتب پيچيده تر مي سازد.
سازمان سيا به گونه اي فزاينده متقاعد شده است که محمد بن سلمان در پرونده قتل خاشقجي مجرم است و در آن دست دارد. ولي به عنوان مثال آژانس امنيت ملي آمريکا با گردآوري شنودهاي ارتباطاتي مقامات سعودي مي گويند آنها در خصوص طرحي براي تطميع خاشقجي براي بازگشت به عربستان از خانه اش در ويرجينيا و سپس بازداشت وي صحبت کرده اند ولي در اين بررسي ها مشخص نمي شود که آيا بن سلمان مستقيما دستور قتل خاشقجي را صادر کرده است يا خير.
ترامپ در مصاحبه با نيويورک تايمز به گونه اي غير قابل توصيف محتاط بود. وي از پاسخ دادن به سئوالات مکرر درباره زنجيره حوادثي که منجر به ناپديد شدن خاشقجي شد يا نقش وليعهد سعودي در اين ماجرا بارها طفره رفت.
با اين همه ترامپ ارزش ائتلاف با عربستان سعودي را براي پيمانکاران نظامي آمريکا و ديگر شرکتها مورد تاکيد قرار داد. وي گفت : آنها متحد بسيار خوبي بوده اند و حجم عظيمي از اقلام مختلف خريداري کرده اند و سرمايه گذاري در آمريکا داشته اند که من قدر داني مي کنم.
اين روابط گسترده تجاري هم اکنون در برابر خشم و نارضايتي از مرگ خاشقجي در بوته آزمايش قرار گرفته است. قبل از آنکه منوچين سفرش را به عربستان براي شرکت در کنفرانس رياض موسوم به ابتکار سرمايه گذاري آينده لغو کند ، گروه زيادي از مديران وال استريت و مديران اجرايي شرکتهاي فناوري پيشرفته ، با استناد به ابهام درباره پرونده خاشقجي اين سفر را لغو کرده بودند . مقامات ارشد انگليس و فرانسه و هلند نيز برنامه سفر به عربستان را لغو کرده اند.
با اين حال حضور منوچين در کنفرانس رياض ، به مثابه آزموني براي ارزيابي ميزان پايبندي آمريکا به حقوق بشر قلمداد مي شد. پس از اعلام تصميم منوچين ، گلدمن ساکس نيز اعلام کرد دينا اچ پاول از مديران ارشد اين گروه بانکي که پيشتر در سمت معاون مشاور امنيت ملي کاخ سفيد کار مي کرد، نيز در اين کنفرانس شرکت نخواهدکرد.
اگرچه ظاهرا مواضع ترامپ در قضيه خاشقجي و دخالت سعودي ها در اين پرونده به مراتب سخت تر شده است ولي دوتن از مقامات کاخ سفيد تاکيد کرده اند جرد کوشنر داماد ترامپ همچنان تلاش مي کند تا پدر زنش را ترغيب کند کنار محمد بن سلمان باقي بماند. کوشنر چنين استدلال کرد که اين ماجرا نيز در نهايت سپري خواهدشد.
حتي پمپئو نيز در گفتگو با خبرنگاران ، قدمت رابطه ديرينه و استراتژيک آمريکا را با عربستان سعودي يادآور شد و گفت پيشينه اين مناسبات به سال 1932 باز مي گردد و عربستان يک شريک مهم در مبارزه با تروريسم محسوب مي شود.
مقامات اطلاعاتي آمريکا هنوز به نوار صوتي که مقامات ترکيه مي گويند از جريان بازجويي ، شکنجه و قتل خاشقجي در اختيار دارند دسترسي نداشته اند. اين بدين معناست که آنها بايد بر ديگر اطلاعاتي که خودشان داشته اند و آنچه ترکها به آنها گفته اند اتکا کنند.
دان کوتس مدير اطلاعات ملي آمريکا وظيفه دارد تا اختلافات ميان گزارشهاي اطلاعاتي سيا و ارزيابي هاي آژانس امنيت ملي آمريکا را به نحوي رتق و فتق کند. گفته مي شود کوتس در محافل خصوصي درباره ارائه يک گزارش ارزيابي اطلاعاتي درباره اين پرونده که ترامپ را در تنگنا قرار بدهد يا برنامه ها و اهداف رئيس جمهور را براي حفظ روابط دوستانه با سعودي ها با چالش روبرو سازد احساس نگراني مي کند.
با اين همه يک مقام سابق دولت آمريکا گفت ارائه يک گزارش اطلاعاتي که بازتابي از بهترين ارزيابي هاي سرويس جاسوسي باشد و در عين حال در آن هيچ نشانه اي از ارتباط مستقيم بن سلمان با اين ماجرا به چشم نخورد ، مطلوب کاخ سفيد خواهد بود زيرا کاخ سفيد مي تواند با استناد به فقدان شواهد معتبر مجرمانه دخالت بن سلمان را در اين ماجرا رد کند - چيزي که اين مقام از آن مشابه دفاعيات برت کاوانا ياد کرد.
اين مقام سابق آمريکايي تصريح کرد سعودي ها بايد تا چند روز آينده تحقيقات خود را کامل کنند . هر چه بيشتر آنها در اين زمينه تاخير کنند ، احتمال آنکه مقامات ترکيه اطلاعات محکوم کننده بيشتري در خصوص اين پرونده منتشر سازند بيشتر خواهد بود و بدين ترتيب کار مقامات سعودي براي ارائه توضيحاتي که افکار بين المللي را متقاعد سازد و به نحوي رياض را از زير ذره بين افکار بين المللي خارج سازد ، به مراتب دشوارتر خواهد شد.