خبرگزاري آريا - ترکيه به ديپلمات‌ها و کنسول عربستان سعودي در استانبول اولتيماتوم داد که در صورت مخالفت با ورود بازرسان اين کشور به کنسولگري و اقامتگاه آنان، بايد استانبول را ترک کنند.
مقام هاي آنکارا به دولت رياض تا پايان روز يکشنبه (14 اکتبر) مهلت دادند که به بازپرسان ترک اجازه ورود به کنسولگري عربستان و اقامتگاه کنسول را بدهد، در غير اين صورت ديپلمات‌ها و کنسول سعودي از استانبول اخراج خواهند شد.
بررسي پرونده «جمال خاشقچي»
درپي اولتيماتوم ترکيه، «سلمان بن عبدالعزيز» شاه سعودي و «رجب طيب اردوغان» رئيس جمهوري ترکيه، در تماس تلفني، پرونده «جمال خاشقچي» Jamal Khashoggi‌ روزنامه‌نگار ناپديد شده سعودي را بررسي کردند. رئيس سازمان اطلاعات عربستان نيز به منظور بررسي پرونده اين روزنامه‌نگار، وارد ترکيه شده است.
تماس تلفني ملک سلمان با اردوغان در ميان افزايش فشارهاي بين‌المللي بر عربستان انجام شده است که خواهان تسريع در روشن شدن سرنوشت خاشقجي هستند.
از جمله واکنش هاي جامعه جهاني مي توان به اظهارات يک نامزد سابق رياست جمهوري آمريکا اشاره کرد. «برني سندرز» سناتور ايالت «ورمونت» Vermont آمريکا روز يکشنبه (14 اکتبر) تاکيد کرد:
«در صورت دست داشتن عربستان در قتل جمال خاشقجي نويسنده و روزنامه نگار منتقد رژيم سعودي ، واشنگتن بايد از جنگ يمن خارج شود.»
عربستان با حمايت آمريکا، امارات و چند کشور ديگر ازمارس 2015 ميلادي به تجاوز نظامي به يمن و محاصره زميني، دريايي و هوايي اين کشور اقدام کرده است که در نتيجه آن، ده ها هزار نفر کشته و زخمي و ميليون ها يمني از خانه و کاشانه خود آواره شده اند.
سازمان عفو بين الملل نيز در واکنش به اخبار قتل خاشقجي با انتشار بيانيه اي اعلام کرد:
«قتل جمال خاشقجي به اين معني است که منتقدان شاه سعودي حتي در خارج از عربستان نيز امنيت جاني ندارند.»
پيش از اين، «مولود چاووش‌اوغلو» وزير امور خارجه ترکيه در لندن، عربستان را به همکاري نکردن با ترکيه درباره اين پرونده متهم کرده بود.
به نظر مي رسد دولت ترکيه که از آزادي کشيش برونسون جاسوس آمريکايي نتوانست از آمريکا امتيازهاي لازم را دريافت کند، تلاش مي کند با استفاده از پرونده روزنامه نگار ناپديدشده سعودي در کنسولگري عربستان در استانبول، بخشي ازاهداف خود را محقق سازد.
دولت آنکارا درصدد بازسازي روابط با واشنگتن و رياض
درحالي که، روابط ترکيه با پادشاهي سعودي و آمريکا، چند سال پر تنش را سپري کرده است ، به نظر مي رسد، مقام هاي دولت آنکارا درصدد بازسازي روابط با واشنگتن و رياض هستند. شکي نيست که مقام هاي دولت آنکارا بدون توجه به واقعيت هاي پرونده ناپديد شدن روزنامه نگار منتقد سعودي، صرفاً درصدد امتيازگيري از آمريکا و پادشاهي سعودي هستند.
دراين راستا، مقام هاي ترکيه تلاش مي کنند با بزرگنمايي پرونده «جمال خاشقچي»، به تحقق خواسته هاي خود در مناسبات با آمريکا و عربستان، مي انديشند.
در مجموع، بايد گفت: طوفاني که پرده برداري از قتل جمال خاشقجي به راه انداخته، طي 48 ساعت گذشته مسير خود را عوض کرده و ديگر مساله اي دوجانبه ميان دو کشور خاورميانه با سابقه تاريکي از نحوه برخورد منفي و ناشايست با خبرنگاران يعني ترکيه و عربستان نيست. عربستان سعودي همچنان از پذيرفتن مسووليت اين جنايت خودداري مي کند اما قتل فردي در مکاني ديپلماتيک، تحت هيچ عنواني قابل توجيه نيست.
135/110
محمدعلي طالبي خاکياني
کليدواژه ترکيه