شاخص بورس اوراق بهادار عربستان موسوم به «تداول» با 6.3درصد کاهش در ساعت 11:30‌‌صبح دیروز، یک رکورد کم‌سابقه ثبت کرد. از میان 186شرکت حاضر در بورس تداول، 183شرکت با کاهش ارزش روبه‌رو شدند.

ریزش بورس عربستان پس از آن اتفاق افتاد که رئیس‌جمهور آمریکا در گفت‌وگو با برنامه 60دقیقه تلویزیون سی‌بی‌اس آمریکا به‌احتمال کشته‌شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستان در کنسولگری این کشور در استانبول واکنش نشان داد و گفت: «ریاض چنین چیزی را رد می‌کند، ولی اگر روشن شود روزنامه‌نگار ناپدیدشده عربستانی در سفارت آن کشور در ترکیه کشته شده، تنبیه بسیار شدیدی در انتظار عربستان سعودی خواهد بود.»

رئیس‌جمهور آمریکا در عین حال در پاسخ به سؤال مجری سی‌بی‌اس که گفت آیا کاخ سفید طبق خواسته برخی سناتورهای دمکرات و جمهوریخواه در مورد تحریم عربستان، ریاض را تحریم خواهد کرد، گفت: «بستگی دارد که چه چیزی تحریم شود.» او گفت که تحریم‌‌ نظامی عربستان از سوی آمریکا «احمقانه» است چرا‌که به شرکت‌ها و مشاغل در آمریکا آسیب وارد خواهد کرد. ترامپ با اشاره به قراردادهای تسلیحاتی میان آمریکا و عربستان گفت که لغو این قراردادها در نهایت به سود روسیه و چین خواهد بود و به همین دلیل او چنین نخواهد کرد. اشاره ترامپ به قرارداد 110میلیارد دلاری است که سال گذشته برای فروش سلاح میان آمریکا و عربستان سعودی به امضا رسید. ترامپ بار دیگر تأکید کرد: «من نمی‌خواهم که به موقعیت‌های شغلی صدمه بزنم؛ نمی‌خواهم چنین سفارشی را از دست بدهم.»

سخنان ترامپ برای تنبیه عربستان از سوی محافل سیاسی و رسانه‌ای دنیا آنقدرها جدی گرفته نشد اما گویا بورس عربستان این سخنان را بسیار جدی گرفته است. شاخص بورس تداول اکنون به پایین‌ترین میزان خود طی 4سال گذشته رسیده است. وب‌سایت بلومبرگ ساعاتی پس از سقوط بورس عربستان به نقل از کارشناسان بورسی در لندن نوشت: «این ابتدای کار است و شرایط ژئوپلیتیک برای عربستان بدتر از این خواهد شد؛ چراکه به‌نظر می‌رسد عربستان قرار است همچنان به رفتار ستیزه‌جویانه خود ادامه دهد.» به نوشته بلومبرگ، در میان سرمایه‌گذاران اروپایی دیگر کسی خواهان سرمایه‌‌گذاری در بورس عربستان نیست.

جمال خاشقجی سال‌ها به‌عنوان مشاور خاندان سلطنتی سعودی فعالیت می‌کرد و از چهره‌های نزدیک به حاکمان عربستان به شمار می‌رفت. او  اوایل قدرت‌گرفتن بن‌سلمان از اصلاحات او حمایت کرد  اما سال گذشته پس از آنکه موج دستگیری مخالفان بن‌سلمان آغاز شد،  از عربستان خارج شد. بعد از آن بود که او به یکی از منتقدان اصلی خاندان آل‌سعود و به‌ویژه محمد بن‌سلمان تبدیل شد. خاشقجی دهم مهرماه پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شد.

عربستان: تلافی می‌کنیم

خبرگزاری رسمی عربستان سعودی دیروز در واکنش به سخنان دونالد ترامپ با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که دولت این کشور «هرگونه اقدامات تنبیهی علیه خود را با پاسخی شدیدتر تلافی خواهد کرد». در این بیانیه آمده است: «پادشاهی عربستان هیچ تهدیدی را تحمل نخواهد کرد.»

دولت عربستان همچنین مدعی شده که اقتصادش در جهان جایگاه مهمی دارد و تأثیر بالایی بر اقتصاد جهانی می‌گذارد. در این بیانیه آمده است که تهدیدها نمی‌تواند بر اقتصاد عربستان اثرگذار باشد و این کشور تنها از اقتصاد جهانی اثر می‌پذیرد.

ترکی الدخیل، یکی از روزنامه‌نگاران نزدیک به محمد بن‌سلمان نیز طی مقاله‌ای، آمریکا را با افزایش قیمت نفت و اعطای مجوز به روسیه برای ساخت پایگاه نظامی در «تبوک»، یکی از شهرهای مهم عربستان، تهدید کرد. افزایش فشار غربی‌ها به عربستان و تهدید آنها از سوی عربستان بی‌سابقه بوده است.

همه علیه عربستان

ماجرای قتل جمال خاشقجی عربستان را به‌شدت در موضع ضعف قرار داده است. طی روزهای اخیر برخی رسانه‌های مهم ازجمله نیویورک تایمز، فایننشیال تایمز و شبکه سی‌ان‌ان و برخی شرکت‌های بزرگ بین‌المللی اعلام کردند در واکنش به کشته‌شدن این روزنامه‌نگار منتقد عربستانی، در کنفرانس «سرمایه‌گذاری آینده» که به ابتکار محمد بن‌سلمان از اول تا سوم آبان‌ماه با هدف جذب سرمایه در ریاض برگزار می‌شود، شرکت نخواهند کرد. دیروز شبکه‌ بی‌بی‌سی خبر داد به اطلاعاتی دست پیدا کرده که نشان می‌دهد استیو منوچین، وزیر دارایی آمریکا و لیام فاکس، وزیر تجارت بین‌الملل بریتانیا، احتمالا در کنفرانس ریاض شرکت نخواهند کرد. به این ترتیب، درصورتی که تحریم این نشست از سوی انگلیس و آمریکا نهایی شود، احتمالا کشورهای دیگر نیز آن را تحریم خواهند کرد.