وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که ایالات متحده در واکنش به حکم دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه به نفع ایران از پیمان مودت بین دو کشور خارج می‌شود. مایک پمپئو گفت این تصمیم می‌بایست ۳۹ سال قبل گرفته می‌شد.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا (عکس: آرشیو)
دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه چهارشنبه ۳ اکتبر/ ۱۱ مهر رأی موقت خود در پرونده شکایت ایران از آمریکا را اعلام کرد. دادگاه لاهه اعلام کرد که برخلاف نظر دولت آمریکا صلاحیت رسیدگی به این پرونده را بر اساس «پیمان مودت» سال ۱۹۵۵ بین ایران و آمریکا دارد. دادگاه لاهه گفته است که تحریم‌ها جان شهروندان ایرانی را به خطر انداخته و ممکن است در بخش اقلام دارویی، غذایی و هوانوردی و کشاورزی به خسارت غیرقابل جبرانی منجر شود. دادگاه لاهه خواهان آن شده است که آمریکا پس از اعلام خروج از توافق هسته‌ای (برجام)، تضمین کند که هیچ محدودیتی در ارائه دارو و تجهیزات پزشکی، ایجاد نمی‌کند و توافق‌هایی که در زمینه فروش یا اجاره هواپیماهای مسافربری، خرید قطعات یدکی و دیگر تجهیزات هواپیما نهایی شده‌اند، به انجام می‌رسند.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا ساعتی بعد در واکنش به حکم دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه در جمع خبرنگاران در وزارت خارجه آمریکا گفت:
«من امروز اعلام می‌کنم که ایالات متحده به پیمان مودت با ایران خاتمه می‌دهد. »
وزیر خارجه آمریکا گفت جمهوری اسلامی ایران سال‌هاست که از این پیمان سوءاستفاده می‌کند و این تصمیم می‌بایست ۳۹ سال قبل گرفته می‌شد. پمپئو ایران را متهم به سوءاستفاده از دیوان بین‌المللی لاهه کرد و شکایت ایران بر اساس پیمان مودت را «پوچ و بی‌معنی» خواند.
وزیر خارجه آمریکا همچنین جمهوری اسلامی را متهم کرد که با فعالیت‌هایش در عراق، جان شهروندان آمریکایی را به خطر انداخته است:
«اطلاعاتی که ما در این زمینه داریم موثق‌اند. ما می‌بینیم که چطور آیت‌الله‌ها و پیروان آنها در حمله به ایالات متحده [در عراق] دخالت دارند.»
وزیر خارجه آمریکا اما خاطرنشان کرد که کمک‌های انسانی به مردم ایران تحت تأثیر تحریم‌ها قرار نمی‌گیرد:
«ما با وزارت خزانه‌داری آمریکا همکاری تنگاتنگی داریم با این هدف که مبادلات انسانی که ایران هم در آن سهیم است ادامه پیدا کند.»
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در واکنش به خروج آمریکا از پیمان مودت در پیامی در توئیتر نوشته است:
«ایالات متحده برجام را لغو کرد- توافقی چندجانبه که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل بر آن صحه گذاشته بود- با این استدلال که به دنبال پیمانی دو جانبه با ایران است. ایالات متحده امروز از یک عهدنامه پابرجا بین ایران- آمریکا خارج شد، پس از اینکه دیوان بین‌المللی دادگستری حکم داد که نقض این عهدنامه به خاطر تحریم مردم ایران باید متوقف شود. رژیم یاغی».
شکایت ایران از آمریکا در تاریخ ۲۵ تیر ۹۷ در دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه به ثبت رسیده. جمهوری اسلامی در این شکایت‌نامه با استناد به معاهده دوجانبه دوستی و تجاری بین ایران و ایالات متحده در سال ۱۹۵۵ تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را غیرقانونی خوانده بود. به موجب این عهدنامه آمریکا متعهد شده بود مانع از مراودات پولی و بانکی نشود.
«پیمان مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی» بین آمریکا و ایران دو سال پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در زمان ریاست جمهوری آیزنهاور و نخست‌وزیری حسین اعلا در ایران امضا شد و به‌رغم اختلافات متعدد ایران و آمریکا در چهار دهه گذشته همچنان معتبر بود.
بیشتر بخوانید:
دادگاه لاهه: تحریم‌های آمریکا نباید بر زندگی مردم ایران تأثیر بگذارد