نماینده ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل متحد، نیکی هیلی، روز چهارشنبه در وین با یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دیدار و بر حمایت کشورش از این آژانس تاکید کرد.
اما اصلیترین هدف سفر خانم هیلی به وین اطمینان یافتن از پایبندی ایران به برجام است. به گزارش رویترز خانم هیلی پیش از ترک نیویورک درباره اهداف این سفر گفت: «ایالات متحده میخواهد بداند آیا ناظران آژانس اتمی ملل متحد، برای تحقیق از پایگاههای نظامی ایران به منظور اطمینان از تعهد تهران به توافق هستهای، برنامه ای دارند یا خیر.»
براساس توافق هستهای میان ایران و گروه ۱+۵، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، وظیفه نظارت بر اجرای تعهدات ایران در برجام را برعهده دارد.
نماینده ایالات متحده در سازمان ملل، سفر خود را در چارچوب ماموریت «حقیقتیابی» توصیف کرده که بخشی از برنامه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا برای بازنگری در برجام است. آقای ترامپ و وزارت خارجه آمریکا میگویند تاثیرات رفع تحریمهای هستهای علیه ایران بر منافع ملی آمریکا، باید مورد بازنگری قرار گیرد.
بیشتر بخوانید: دولت ترامپ «برجام» را بازنگری میکند
ظاهراً یکی دیگر از اهداف خانم هیلی در دیدار با رئیس آژانس درخواست بازرسی از مرکز نظامی ایران است.
وی اخیراً با اشاره به سابقه عملکرد ایران در سالهای اخیر گفت: «اگر به رفتارهای ایران در گذشته نگاهی بیاندازید، آنچه میبینید این است که در این اماکن [پایگاههای نظامی] از قبل مسائلی وجود داشته است. بنابراین آیا آنها [آژانس] این موضوع را در بررسیهایشان میگنجانند تا اطمینان یابند که این مسائل دیگر وجود ندارد؟ آنها اکنون مجوز بررسی سایتهای نظامی را دارند. آنها مجوز بررسی هر سایت مشکوکی را دارند. مسئله این است که آیا این کار را انجام می دهند یا نه؟» وی با این حال گفته است که صرفا «برای پرسیدن سوال به وین سفر میکند نه اینکه آژانس را برای انجام کاری تحت فشار قرار دهد.»
نماینده آمریکا در سازمان ملل همچنین گفت: اگر آنها (ایرانیها) چیزی برای پنهان کردن ندارند، چرا باید چنین چیزی بگویند. چرا نباید به آژانش اجازه رفتن به این مکانها (سایتهای نظامی) را بدهند.
وی در ادامه درباره سوالاتی که قرار است از آژانس پرسیده شود، گفت که «آیا شما همه چیز را زیرنظر دارید؟ آیا شما از مکانهایی که زمانی در گذشته فعالیتهای مخفیانه در آنها انجام میشد، بازرسی میکنید؟ آیا میتوانید به این مکانها دسترسی داشته باشید یا اینکه به تاخیر افتادهاید؟ آیا به شما اجازه ورود به این سایتها داده نشده است؟»
ایران در زمان مذاکرات هستهای بارها مخالفت قاطع خود را با بازدید ماموران آژانس از سایتهای نظامی این کشور اعلام کرده بود. تهران امکان درز اطلاعات محرمانه دفاعی از طریق آژانس را دلیل مخالفت خود با چنین بازرسیهایی توصیف میکند. به گزارش رویترز، مقامات ایرانی به این خبرگزاری گفتهاند که چنین اقدامی میتواند پیامدهای سختی به دنبال داشته باشد.
US Ambassador to UN Nikki Haley: Iran deal must not become ‘too big to fail’ https://t.co/MgbR5VWOmHpic.twitter.com/tqwreMBVB9
— i24NEWS English (@i24NEWS_EN) August 16, 2017
خانم هیلی همچنین در مصاحبه با روزنامه واشنگتن پست گفته است که هنوز رئیسجمهور ترامپ تصمیمی درباره گام بعدی در زمینه توافق هستهای نگرفته است و نمیداند که آیا وی «پایبندی» ایران به این توافق را تایید میکند یا نه.
روزنامه واشنگتن تایمز همچنین گزارش کرد محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با ارسال نامهای به آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره تاثیرات منفی این سفر به یوکیا آمانو، دبیر کل آژانس هشدار داده است.
آقای ظریف در این نامه آورده است که «هدف اعلام شده این بازدید موجب برانگیخته شدن نگرانیهای جدی نسبت به تخطیهای بیشتر از متن و روح برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ میشود، که این بار علاوه بر این میتواند اعتبار آژانس را – که نقش حیاتی برای رژیم عدم اشاعه به طور کلی و برای برجام به طور اخص دارد – مخدوش سازد.»
علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، روز سهشنبه ۲۳ اوت/۳۱ مرداد، در پاسخ به تحرکات و اظهارات ضدبرجام مقامات آمریکایی نسبت به نقض برجام از سوی آمریکا هشدار داد و گفت که در صورت لزوم، ایران توانایی شروع غنیسازی ۲۰درصدی اوروانیوم، ظرف پنج روز را دارد.