معامله کلیه و کبد که تا سالها فقط با آگهیهای کاغذی روی دیوار آغاز میشد، مدتهاست بازار جدیدی برای خود پیدا کرده؛ «سایتهای خریدوفروش کلیه» که بیمار و اهداءکنندگان بیهویت را به یکدیگر وصل و برای خود درآمدزایی میکنند.
خریدوفروش کلیه، موضوع تازهای نیست و تا امروز شکلهای مختلفی را تجربه کرده است؛ از آگهی روی دیوار بهصورتِ سنتی تا تبلیغ در اینستاگرام، سایت و کانال پیامرسانهای داخلی. تعرفه ثبت آگهی دراینسایتها زیاد نیست و بهراحتی و بدون مدرک، میتوان آگهی فروش کلیه را ثبت کرد. بهگزارشِ ایسنا؛ در بخش «درباره ما» یکی ازاینسایتها نوشته شده است: «جهت درج آگهی در کانال، تعرفه آنرا که پنجهزارتومان تعیین شده؛ واریز و بعدازآن، شماره و گروه خونی خود را همینجا برای من ارسال کنید تا آگهیتون درج بشه!» بعداز این متن، شماره کارت و نام صاحب حساب نیز نوشته شده است؛ این یعنی، تمام اطلاعات موردِنیاز برای شناسایی صاحب سایت، بدون نگرانی از برخورد نهادهای نظارتی در دسترس قرار دارد. این سایت در تلگرام، سروش و اینستاگرام نیز فعالیت خود را ادامه میدهد. از آگهیدهندگان نیز تنها یک شمارهتلفن، نام کوچک، گروه خونی و مبلغ درخواستی برای فروش کلیه درخواست میشود. در سایت دیگری نیز نوشته شده است: «این وبسایت بههیچوجه بهعنوانِ دلال عمل نمیکند؛ بلکه تلاش این وبسایت ازبینبردن دلالهای اعضای بدن است و هیچگونه خریدی یا فروشی دراینسایت انجام نمیشود و فقط بهصورتِ اطلاعرسانیست. گفتنیست؛ این وبسایت آمادگی همکاری با تمام سازمانها، مراکز و انجمنها را دارد و خود را متناسب با درخواستهای ارائهشده سازگار میکند».
«پیوند کلیه» یکیاز پرتعدادترین موارد پیوند در ایران است. رئیس سابق مرکز مدیریت پیوند عضو وزارت بهداشت مهرماه سال ۹۶ اعلام کرد که «از سال ۴۷ تاکنون افزونبر ۴۴هزار و ۴۹۷مورد پیوند کلیه انجام شده است». مهرماه ۹۵ نیز دکتر سید حسن هاشمی (وزیر بهداشت)، در مراسم جشن نفس، با انتقاد از مسئله کلیهفروشی گفت: «میبینیم که بسیاری از خانوادهها، عزیزانشان نیازمند پیوند کلیه هستند و زشت است که عدهای کلیهفروشی کنند و عدهای هم آنرا بخرند؛ درحالیکه میتوانیم اهدای عضو انجام دهیم. بنابراین، اگر دراینحوزه فرهنگسازی شود و لحظات عبرتآموزی که دراینمراسم دیدیم، در کشور نشان داده شوند، شاید بتوان ۸۰۰مورد را به سه یا چهارهزارمورد رساند».
با وجود هشدارهای چندباره مسئولان بهداشت و درمان کشور نسبت به آنچه که آنرا خریدوفروش عضو و بهویژه در فضای مجازی مینامند اما همچنان این سایتها و وبلاگها فیلتر نیستند و بهنظر میرسد که هشدارهایی که تاکنون رسانهای شده؛ توجه نهادهای نظارتی را جلب نکرده است. درهمینراستا، انجمن حمایت از بیماران کلیوی بهتازگی طی نامهای خطاب به جعفری دولتآبادی (دادستان تهران) و سردار هادیانفر (رئیس پلیس فتای کشور) درخواست کرده با گردانندگان سایتها و کانالهای خریدوفروش کلیه برخورد شود. در بخشیاز این نامه آمده است: «وبسایتهای مختلف و کانالهای تلگرامی ناشناس اقدام به انتشار آگهیهای خریدوفروش کلیه و اعضای بدن میکنند که این امر نهتنها اقدامی غیرقانونی و غیرانسانیست؛ بلکه دلالان گرداننده این سایتها و کانالها با استفاده از مشکلات مردم نیازمند و ارائه اطلاعات گمراهکننده؛ باعث سرگردانی و گرفتاریهای فراوان پزشکی، درمانی و نیز شکایات حقوقی فراوان شدهاند. تعدادی از افراد نیازمند پیوند کلیه بهدلیلِ خروج از چهارچوبهای قانونی و بهرغمِ اطلاعرسانی انجمن؛ نهتنها مال خود را باختهاند؛ بلکه جان آنها نیز درمعرضِ خطر قرار گرفته است؛ از آن مقامات محترم قضایی و انتظامی درخواست میشود که با صدور دستور توقیف سایتهای اینترنتی و کانالهای تلگرامی فعال دراینزمینه و برخورد انتظامی با دلالان و گردانندگان این شبکههای غیرقانونی، مانع از بروز مشکلات جدی برای بیماران نیازمند کلیه شوید».
داریوش آرمان (رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی) نیز تأکید میکند: «بیماران بههیچعنوان فریب این افراد شیاد و سایتها را نخورند؛ آنها قطعاً غیرقانونی عمل میکنند و نمیتوانند هیچ خدمتی را برای بیماران انجام دهند. تشکیلات عریض و طویلی در وزارت بهداشت برای پیوند وجود دارد و بخشیاز اقدامات این حوزه نیز به انجمن محول شده؛ بههمیندلیل، عملاً اهداء و پیوند کلیه از فرد زنده باید ازطریقِ این انجمن انجام شود». وی ادامه میدهد: «ما بهترین امکانات و خدمات را برای بیمار انجام میدهیم و درهمینراستا، عمل پیوند کلیه را به کمتر از هشتماه رساندهایم. پیوند در برخی گروههای خونی نیز بهروز انجام میشود و نیازی نیست که بیماران و خانوادههای آنها سراغ این سایتها بروند. طی سالهای گذشته شاهد وقایع تلخی بودیم که افرادی بهنامِ دلال، وعدههای عجیبی میدادند. متأسفانه شاهد قتل و جنایت و همچنین سرقتهای متعددی ازطرفِ این افراد بودهایم». رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی به بیماران هشدار میدهد و میگوید: «رفتن سراغ این افراد عواقب تلخی برای بیماران خواهد داشت. تمام سیستمهای ما تحت نظارت شدید است. بیماران، فریب این کلاهبرداران را نخورند و برای حل مشکلات خود ازطریقِ ۲۰۰ شعبه انجمن در سراسر کشور اقدام کنند». وی ابراز امیدواری میکند که پلیس فتا و دادستانی بهاینقضیه ورود کنند تا مشکلات بیشتری برای مردم ایجاد نشود.
دکتر مهدی شادنوش (سرپرست مرکز مدیریت پیوند و امور بیماریهای وزارت بهداشت) نیز تأکید میکند که این فعالیتها مغایر با اخلاق پزشکیست و بهعنوانِ تجارت اعضای بدن، قابل درک نیست. وی میگوید: «فعالیت این سایتها خلاف قانون است و وزارت بهداشت، حساسیت بسیارزیادی نسبت بهاینموضوع دارد. همچنین ازطریقِ مراکز نظارتی و نیروی انتظامی این موضوع را پیگیری میکنیم. کسانیکه اینکار را انجام میدهند، باید بدانند با این فعالیتها حیثیت کشور در سازمانها و مجامع علمی خدشهدار میشود». شادنوش درادامه میگوید: «مکانیزمهای سالم و خیرخواهانهای در انجمنهای غیردولتی و همچنین وزارت بهداشت وجود دارد که حوزه پیوند از هرگونه شائبهای دور نگهداشته شود. دلیل فعالیت این سایتها درزمینه خریدوفروش کلیه نیز ایناستکه این اعضاء، تنها عضوهایی هستند که میتوان از فرد زنده به فرد زنده دیگر پیوند زده شوند».
گزارشی از دلالی سیاه در اینترنت
معامله «جان» در خلاء نظارت!
صاحبخبر -
∎
نظر شما