آرمان- حسین جعفری: نشست کمیسیون مشترک برجام روز جمعه با حضور نمایندگانی از پنج کشور انگلیس، آلمان، فرانسه، چین و روسیه و معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وین برگزار شد. سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان ریاست هیات ایرانی را بر عهده دارد. خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در حالی است که یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه در یازدهمین گزارش فصلی خود به شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل ذیل قطعنامه 2231 این شورا، بار دیگر پایبندی کامل ایران را به برجام مورد تائید قرار داد.
ضمانت اروپایی‌ها
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان گفت: اینک اعضای دیگر کمیسیون مشترک باید بررسی کنند که آیا می‌توانند و چگونه باید خروج آمریکا از برجام را جبران کنند. این بحث مهم کمیسیون مشترک خواهد شد. محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با ایلنا، با اشاره به برگزاری کمیسیون مشترک برجام که امروز در وین در سطح معاونان وزیر امور خارجه برگزار میشود، گفت: دستورکار کمیسیون مشترک معمولا چند بند مهم و عادی دارد که یک بند مهم آن، مربوط به نامه‌ای است که من به خانم موگرینی درباره تخلفات آمریکا در برجام و خروج‌شان از توافق هسته‌ای نوشته‌ام.
جبران خروج آمریکا
این دیپلمات عالی‌رتبه کشورمان با بیان اینکه من فکر می‌کنم تمرکز اعضای کمیسیون مشترک بر این خواهد بود که چگونه می‌خواهند منافع ایران را در برجام تضمین کنند، اظهار کرد: آمریکا از برجام خارج شده است. اینک اعضای دیگر کمیسیون مشترک باید بررسی کنند که آیا می‌توانند و چگونه، خروج آمریکا از برجام را جبران کنند. ظریف افزود: البته موضوعات دیگری نیز مانند همکاری‌های هسته‌ای، کانال خرید و... طبق معمول در این جلسه بررسی میشود. وی در پاسخ به این سوال که آیا بررسی موضوع خروج آمریکا در برجام در کمیسیون مشترک نمی‌تواند منجر به ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه کشورمان شود، تصریح کرد: این امکان وجود دارد که اگر کشوری موضوع را به شورای امنیت ببرد، چنین وضعیتی ایجاد شود. اولا آمریکا از برجام خارج شده و نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد. در مورد سایر اعضا هم، آنها هیچ‌توجیهی برای انجام این کار ندارند زیرا جمهوری اسلامی ایران به همه تعهداتش عملکرد کرده و موفق بوده است.
تصمیم‌گیری در تهران
وزیر امور خارجه با اشاره به بررسی همه سناریوها در تهران خاطرنشان کرد: باید دید در آینده چگونه عمل میشود. ما نیز همه پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده‌ایم. اگر تصمیم بگیریم از برجام خارج شویم، با در نظر گرفتن همه شرایط است. ظریف در پاسخ به این سوال که آیا در مدت چند هفته امکان گرفتن ضمانت از اروپا برای حفظ منافع ایران در پرتوی توافق هسته‌ای امکانپذیر است، ابراز کرد: باید دید چه به دست می‌آوریم، آنگاه به تهران می‌آییم و به مقامات کشور ارائه می‌دهیم. تصمیم‌گیری در تهران خواهد بود. معتقدم چنین چیزی ناممکن نیست ولی باید دید چه به دست می‌آوریم.
برجام بدون آمریکا
سیدعباس عراقچی با بیان اینکه این جلسه برای رسیدگی به خروج آمریکا از برجام تشکیل میشود، گفت: طبیعی است که خروج یکی از اعضای برجام از این توافق بین‌المللی، تبعاتی را برای اجرای برجام به‌همراه دارد که باید دیگر اعضا نسبت به این موضوع تصمیم‌گیری کنند. وی با بیان اینکه این جلسه بدون حضور آمریکا برگزار میشود، اظهار کرد: از نظر ما و دیگر اعضای عضو برجام، دیگر آمریکا عضو برجام نیست و ما در جلسه کمیسیون مشترک برجام این موضوع را رسیدگی میکنیم که برجام بدون آمریکا چگونه می‌تواند به کار خود ادامه دهد.
انعکاس خواسته‌ها
عراقچی با بیان اینکه جلسات کارشناسی ادامه دارد و در کمیسیون مشترک برجام نیز نشست‌هایی دوجانبه نیز بین اعضای کمیسیون برگزار خواهد شد، یادآور شد: ما خواسته‌ها و مطالبات خود را با جزئیات و به‌صورت دقیق به طرف‌های مقابل اروپایی منعکس کرده‌ایم و آنها نیز انجام اقداماتی را آغاز کرده‌اند و ما را در جریان آن قرار داده‌اند.این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان اینکه امیدواریم که با توجه به این رایزنی‌ها و گفت‌وگوها ظرف چند هفته آینده به یک جمع‌بندی مناسب دست پیدا کنیم، عنوان کرد: مجموع دیدگاه‌هایی که از اعضای برجام می‌شنویم و نتایج حاصل از مشورت‌ها و رایزنی‌ها با آنها، در تصمیم‌گیری نهایی ما در ارتباط با موضوع برجام تاثیرگذار خواهد بود.
تضمین‌های محکم
در همین راستا معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور نیز گفت: اگر اروپایی‌ها در چند هفته نتوانند تضمین‌های لازم و عینی را به ما بدهند که منافع ما در برجام تامین میشود قطعا روشهای دیگری را اعمال میکنیم و مشخص میشود که حاضر نیستیم در هر شرایطی در برجام بمانیم. مجید تخت‌‌‌روانچی در پاسخ به این پرسش که آیا گرفتن امضا از سران اروپا به‌عنوان تضمین در دستور کار است، تصریح کرد: روشهای مختلفی هست که درباره آن فکر میکنیم که تضمین‌‌‌هایی که صحبتش هست به چه نحو باشد. این عضو تیم مذاکره‌کننده برجام افزود: در این موضوع هم بحث محتوایی مطرح است و هم بحث شکلی. محتوایی از این منظر که به‌عنوان نمونه در صدور نفت و دیگر محصولات نفتی یا ارتباطات بانکی ما باید مشخص شود که به چه نحو باشد و مطمئن شویم که اینها انجام شود. از نظر شکلی نیز به روشهای مختلف فکر میکنیم و با دیگر اعضای گروه پنج در تماسیم تا به نتیجه‌‌ای برسیم که تضمین‌‌ها حتما محکم و عینی باشد. وی با بیان اینکه به اروپایی‌ها گفتیم که فقط اظهار حمایت زبانی فایده ندارد یعنی اینکه صرفا از طریق بیانیه بخواهند بگویند برجام اجرا شود کافی نیست، یادآور شد: البته این بخشی از دیپلماسی محسوب میشود و در همه جای دنیا رایج است که بیانیه‌هایی به‌عنوان اعلامیه سیاسی صادر میشود، اما چیزی که ما به‌عنوان ضرب‌الاجل تعیین کردیم مبتنی بر فرصت چندهفته‌ای بود که رئیس‌جمهور اعلام کرد و طبعا این فرصت نمی‌تواند به صدور بیانیه‌های سیاسی منحصر شود.
تاکید فرانسه و روسیه
رئیس‌جمهور فرانسه همراهی با برجام تاکید دارد و روز پنجشنبه با تاکید بر لزوم پایبندی به برجام گفت که اروپا به‌دنبال راهکاری است تا شرکت‌ها به پروژه‌هایی که در ایران آغاز کرده‌اند، ادامه دهند.امانوئل مکرون در نشست خبری مشترک با همتای روسی خود گفت: از زمان تصمیم آمریکا برای خروج از این توافق، سه کشور اروپایی امضا‌کننده توافق هسته‌ای با ایران و همچنین خانم فدریکا موگرینی به‌طور شفاف و واضح اعلام کرده‌اند که ما در این توافق باقی می‌مانیم، چرا که توافق چهاردهم جولای ۲۰۱۵ توافقی است که ما آن را امضا کرده ایم و بنابراین باید به آن احترام بگذاریم. وی افزود: من امیدوارم که تمامی امضا‌کنندگان این توافق در آن باقی بمانند و توافق هسته‌ای را حفظ کنند. رئیس‌جمهور روسیه نیز در دیدار با همتای فرانسوی خود تاکید کرد که نباید حفظ برجام را به فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و برنامه موشکی این کشور ارتباط داد. ولادیمیر پوتین از تلاش‌های اروپا برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران استقبال کرد و هشدار داد از بین رفتن برجام پیامدهای فاجعه باری خواهد داشت. سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز در واکنش به بیانات مقام معظم رهبری اعلام کرد که ما این شروط مطرح شده از سوی رهبری ایران را مدنظر قرار می‌دهیم.
همچنین دوازدهمین نشست کمیسیون مشترک و اولین نشست پس از خروج آمریکا از برجام در سطح معاونان وزیران خارجه پنج کشور (انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه) و ایران پس از حدود سه ساعت پایان یافت. این نشست که به‌طور معمول در حدود سه سال گذشته در هتل کوبورگ وین برگزار شد با حضور یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دعوت کمیسیون برگزار شد. روز پنجشنبه گزارش جدید آژانس برای یازدهمین بار از زمان اجرای برجام و برای اولین بار پس از خروج آمریکا از برجام، بار دیگر تایید کرد که اقدامات و فعالیت‌های هسته‌ای ایران کاملا منطبق با برجام است. هیات مذاکره‌کننده کشورمان بعد کمیسیون مشترک برجام، با روسای هیات‌های دیگر جداگانه و چندجانبه دیدارهایی خواهد داشت. هیات مذاکره‌کننده ایران به سرپرستی سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان پنجشنبه سوم خرداد، وارد وین شد و در بدو ورود به‌طور جداگانه با هلگا اشمید، معاون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و معاونان وزیران خارجه چین و آلمان دیدار کرد. هم چنین مذاکرات کارشناسی میان هیات‌های ایران و سه کشور اروپایی در ادامه مذاکرات کارشناسی هفته گذشته در بروکسل طی هفته در جریان بوده است و روز جمعه بعد از نشست کمیسیون مشترک نیز دنبال خواهد شد. جلسات کارشناسی در مورد حوزه‌های مختلف تحریم‌ها از جمله انرژی شامل نفت و گاز، بخش صنعت، خودرو، حمل‌و‌نقل، مسائل مربوط به هواپیما، مسائل بانکی و بیمه‌ای است.
∎