کشتی نفتکش ایرانی سانچی که پس از روزها سوختن، سرانجام در آب های دریای چین غرق شد٬ متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران و تحت پرچم مصلحتی پاناما در حرکت بود.
در حال حاضر، قسمت عمده ای از تجارت جهانی دریائی توسط کشتی های حامل پرچم مصلحتی صورت می گیرد. صاحبان پرچم های مصلحتی مثل پاناما و لیبریا گرچه روی کاغذ دارای عظیم ترین ناوگان های دریائی دنیا هستند در عمل هیچ نقشی در فعالّیت این کشتی ها ندارند.
کشورهای دیگر به لحاظ استفاده از شرایط ساده تر و ضعیف تر مقررات مربوط به هزینه های ثبت، مالیات، کنترل امکانات دریانوردی و شرایط ایمنی در دریا برای خدمه و تجهیزات کشتی های تجاری اقدام به استفاده از این روش می کنند.
درباره ثبت کشتی ایرانی در پاناما باید گفت که بر خلاف بسیاری از بحث های مربوط به دور زدن تحریم ها و امثال آن که اکنون صورت می گیرد، این کار ربطی به مساله مزبور ندارد و یک رویه تجاری جاری برای رقابت در بازارهای بین المللی دریانوردی است که حتی محدود به کشورهای خاصی از لحاظ سطح پیشرفت اقتصادی نیست.
با این وجود کشورهای صاحب کشتی ها بایستی متوجه عواقب منفی حمل پرچم مصلحتی برای ایمنی حیات و دریانوردی در دریا باشند و خودشان دقت لازم را برای اِعمال استانداردها و مقررات بین المللی ایمنی در دریا به کار ببرند.
دولت هایی که کشتی شان از پرچم مصلحتی استفاده می کنند اعمال مقررات زیر را در نظر بگیرند:
- کنوانسیون بین المللی ایمنی حیات در دریا که شامل استانداردهای ساختمان کشتی، ایمنی در مقابل آتش سوزی و تجهیزات نجات و قوائد حمل کالاهای خطرناک است.
- پروتکل کنوانسیون مزبور درباره ایمنی نفت کش های شامل ضرورت داشتن رادارهای یدکی، سکان های اضطراری و روش های بازرسی.
- کنوانسیون بین المللی خط شاهین (خطوط بارگیری) که عدم رعایت مقررات آن باعث سوانح دریائی زیادی شده است.
- موافقتنامه کشتی های ویژه
- مقررات مندرج در قطعنامه های سازمان های دریائی بین المللی (ایمو)
- مقررات سازمان های بین المللی کار درباره مشخصات خدمه کشتی ها و آمادگی آنها برای برخورد با وضعیت های اضطراری
- کنوانسیون ۱۹۸۲ حقوق دریاها (بخش های مربوط به ایمنی دریانوردی و مسئولیت دولت ها)
در مورد تصادف سانچی هنوز عوامل زیادی در دست نیست که بتوان بر اساس آن ارزیابی دقیقی از موضوع به دست داد. اطلاع از محل دقیق وقوع حادثه از لحاظ مناطق دریائی که می تواند روی مسؤلیت های دول صاحب پرچم های کشتی ها مؤثر باشد، یکی از موضوعات تعیین کننده است.
نحوه برخورد دو کشتی هم موضوعی مهم در ارزیابی حادثه است. ظاهرا کشتی چینی از طرف جلوی تیز خود به پهلوی نفتکش ایرانی اصابت کرده است و بایستی دید که او‌لا چرا کشتی چینی پس از برخورد در محل نمانده است٬ چگونه از نفتکش جدا شده است و به چه نحوی به سفر خود ادامه داده؛ مثلا خودش حرکت کرده یا یدک کشیده شده است.
این دو موضوع همراه با میزان تجهیزات پیش بینی شده نجات و آمادگی خدمه نفتکش برای برخورد با وضعیت اضطراری و نحوه فعالیت های کمک رسانی، مسائلی است که روشن شدن آنها برای ارزیابی فنی این حادثه بر اساس قوانین دریانوردی، لازم و البته تکمیل آن بر اساس جعبه سیاه نفتکش کاری زمانبر است.