علائم چشمی تیروئید شامل مختصری قرمزی و سوزش چشم، احساس درد در کاسه چشم، قرمزی ملتحمه و تورم پلک‌هاست. بتدریج چشم آرام‌آرام به جلو حرکت می‌کند و یک یا هر دو چشم گرفتار می‌شود. دکتر علی صادقی طاری، فوق‌تخصص چشم و جراح ترمیمی چشم و عضو هیات مدیره انجمن چشم پزشکی ایران، ما را با هر آنچه لازم است از تیروئید چشمی بدانیم، آشنا می‌کند .
چشم‌های از حدقه بیرون زده!
تیروئید چشمی، مجموعه‌ای از علائم چشمی است که امکان دارد در نهایت منجر به کاهش تا از بین رفتن کامل دید شده یا باعث محدودیت حرکت چشمی، دوبینی، خشکی چشم و خشکی قرنیه شود، اما شایع‌ترین علامتش جلوآمدگی چشم است .
معمولا در افرادی دیده می‌شود که دچار اشکال تیروئید چه به صورت پرکار و کم‌کار هستند. حتی در افرادی که تحت درمان باشند و تیروئیدشان کنترل شده باشد، بخصوص در آنها که با ید درمان می‌شوند، ممکن است این علائم چشمی دیده شود. البته بیمار ممکن است این علائم را نداشته باشد، ولی این بیماری منجر به کاهش بینایی، انحراف چشم و دوبینی می‌شود و اگر بموقع تشخیص و درمان نشود ممکن است بیمار بینایی خود را از دست بدهد.
پیگیری تورم و قرمزی صبحگاهی چشم
بسیار مهم است اگر فرد علائمی نظیر التهاب چشم، تشدید علائم در صبحگاه، قرمزی پلک، متورم شدن و احساس جسم خارجی دارد حتما به عارضه تیروئید توجه داشته باشد و این یکی از وظایف مهمی است که به‌عهده چشم پزشکان قرار دارد.
جالب است بدانید 80 درصد این علائم در تیروئید پرکار و 15 درصد در افرادی که کم‌کاری تیروئید دارند و 5 درصد در افرادی است که تست‌های تیروئیدی آنها طبیعی است. بی‌شک اگر فردی بیماری تیروئید و علائمی چشمی نیز دارد باید حتما به پزشک مراجعه کند.
تیروئید چشمی مخفی، خطرناک‌تر است
هر بیماری که دچار اختلالات تیروئیدی است باید حتما توسط چشم پزشک معاینه شود؛ چراکه بعضی افراد دچار کم‌کاری یا پرکاری تیروئید هستند، اما علائم بیماری تیروئید چشمی در آنان مخفی است، یعنی بیمار علائم اشکالات تیروئیدی را ندارد تا مرحله‌ای که دچار کاهش بینایی می‌شود .
این بیماری مزمن است، بنابراین پیشگیری از آن توسط بیمار در طول زمان لازم است و حتما باید با توجه به شرح حال بیمار یک دوره مراجعه برای وی تعیین کرد تا مدام مورد معاینه قرار گیرد .
مراقبت از چشم‌های تیروئید زده
اصل درمان این است که چشم پزشک با درمان‌های متفاوت جلوی آسیب بینایی را بگیرد. بر این اساس، درمان‌ها به صورت مراقبتی یعنی درمان‌های نگهدارنده شامل پرهیز از دخانیات، استراحت روحی و جسمی، استفاده از دارو و در آخر اگر نیاز به جراحی باشد، عمل جراحی است.
در مراحل ابتدایی بیماری باید پزشک سوابق بیمار را در نظر بگیرد و بپرسد آیا فرد سیگار می‌کشد یا خیر. البته در افرادی که درمان می‌شوند ممکن است علائم را مجدد نشان دهند، بخصوص در آنها که درمان پرکاری تیروئیدشان را با ید 131 درمان کرده باشند، علائم شدیدتر است.
درمان قطعی تیروئید چشمی بستگی به این دارد که بیمار در کدام مرحله از بیماری به پزشک مراجعه کند. اگر در مرحله اولیه بیماری مراجعه کند ممکن است، بتوانیم بیمار را با درمان‌های مراقبتی و مختصری دارویی کاملا ایمن نگه داریم. البته گاهی اوقات در مرحله پیشرفته این بیماری که عوارض زیبایی برای بیمار ایجاد می‌کند نمی‌توان زیبایی را برگرداند.
نسخه درمان قطعی چشم‌های تیروئید زده
ارتباط سیگار با این بیماری ثابت شده، به طوری که شما ممکن است بدون هیچ درمانی در مراحل اولیه بیماری با ترک سیگار بتوانید موفق به مهار علائم چشمی شوید. در موارد پیشرفته این بیماری نیز بر ترک سیگار حتما باید تاکید شود تا از شدت بیماری کاسته شود.
بیمار باید خواب و استراحت کافی داشته و از محیط‌های پراسترس و تنش‌زا دور باشد .
بیمار باید شب‌ها هنگام خواب سرش را بالاتر قرار دهد و روزها از دولا شدن زیاد جلوگیری کند.
بیمار معمولا در همان مراحله اولیه دچار اشکال اشکی یا خشکی چشم می‌شود، بنابراین در محیط‌های خیلی گرم و خشک ممکن است علائم این بیماری در فرد مثل سوزش چشم، قرمزی چشم و وجود جسم خارجی تشدید شود.
چشم‌پزشک با توجه به وضعیت بیمار و با همکاری متخصص غدد درمان دارویی ارائه خواهد کرد و جراحی نیز زمانی اتفاق می‌افتد که جلو آمدن چشم شدید باشد، فرد دچار زخم قرنیه شود، شب‌ها چشمش بسته نشود یا دچار دوبینی یا کاهش بینایی شدید شده باشد.
پونه شیرازی
دانش و سلامت