علی زرافشان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش اظهار داشت: کتاب‌ها، مواد و رسانه‌های آموزشی و کمک آموزشی در همه نظام‌های تعلیم و تربیت دنیا دیده می‌شوند و کارکرد خاص خودشان را دارند.
وی افزود: موضوع کتاب‌های کمک آموزشی و منابع آموزشی همواره مورد توجه بوده است، کما اینکه «دفتر امور کمک آموزشی و کتابخانه‌ها»، نیم قرن قبل با عنایت به چنین مسئله‌ای در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش شکل گرفت.
زرافشان ادامه داد: فلسفه تشکیل این دفتر که بعدها به دفتر انتشارات کمک آموزشی تغییر یافت و اکنون با عنوان «دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی» فعالیت می‌کند، ناظر بر ضرورت توجه به منابع آموزشی و کمک آموزشی بوده است.
وی خاطرنشان کرد: وجود چنین نگاهی و ضرورت توجه به دیگر منابع آموزشی غیر رسمی (در مقابل منابع رسمی که همان کتاب‌های درسی است) باعث شده است که هنوز هم یکی از چالش‌هایی که در جامعه با آن مواجهیم این باشد که بالاخره این مواد و رسانه‌های آموزشی یا کمک آموزشی جایگاه‌شان در نظام تعلیم و تربیت کشور کجاست و اصولا آیا ما اینها را به رسمیت می شناسیم یا خیر؛ اگر به رسمیت می‌شناسیم در هرحال رابطه ما با این پدیده رسمی چیست و چگونه باید اتفاق بیفتد.
زرافشان به نقش کتاب‌های آموزشی در تعمیق و توسعه یادگیری اشاره کرد و تصریح کرد: به هرحال، دانش‌آموزان علائق و توانمندی‌های متفاوتی دارند که منابع درسی رسمی تنها قادر هستند به بخشی از این علائق بپردازند و اگر قرار باشد که این علایق در یک فضا و بستر وسیع‌تری و با نگاه عمیق‌تری پاسخ داده شود نیاز به منابع دیگری وجود دارد.
وی افزود: در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هم «تنوع بخشی به منابع یادگیری» جزو تکلیف‌های ماست، چون این تنوع بخشی به ارتقای کیفیت یادگیری کمک می‌کند. بر اساس چنین استدلالی، دیگر نوع برخورد ما نمی‌تواند برخورد سلبی و بر اساس نفی آن در جامعه باشد، در همین ارتباط اگر به مصوبه 828 شورای عالی آموزش و پرورش در این زمینه رجوع کنیم، خواهیم دید که وزارت آموزش و پرورش اصل وجود این منابع و به کارگیری آنها را به رسمیت شناخته است.
معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش تصریح کرد: برگزاری جشنواره کتاب‌های آموزشی رشد، گام مهم حمایتی وزارت آموزش و پرورش از مؤلفین و ناشرانی است که کتاب‌هایشان را بر مبنای این استانداردها تولید می‌کنند؛ در این جشنواره آثار آنها داوری می‌شود و کتاب‌های انتخاب شده، مورد حمایت سازمانی قرار گیرد؛ کتابنامه‌های رشد و فهرستگان رشد هم برای همین اساس منتشر می‌شود که هر ساله کتاب‌های استاندارد را در این کتابنامه‌ها به مدارس معرفی کند تا مدارس، در صورت نیاز از آنها بهره بگیرند.
وی با اشاره به اینکه ما علاوه بر برنامه درسی ملی، کتاب‌های درسی را هم ملی کردیم، افزود: بر این اساس قرار است همه بچه‌ها یک کتاب درسی را بخوانند و در چنین نظامی، ضرورت منابع آموزشی بیش از نظام‌های غیر متمرکز است.
زرافشان با اشاره به تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان و توانمندی‌های آنها با یکدیگر، اظهار داشت: در یک چنین شرایطی، به طور طبیعی کتابی که ما منتشر می‌کنیم، باید متوسطی از توانمندی‌های دانش‌آموزان را در بر بگیرد لذا ما برای دانش‌آموزانی که پایین‌تر از حد متوسط هستند، نیاز به منابع آموزشی داریم؛ برای دانش‌آموزانی هم که بالاتر از حد متوسط هستند نیاز به منابع آموزشی داریم که بتواند نیازهای آموزشی آنان را به طور کامل پاسخ دهد.
وی با تأکید بر اینکه اگر بخواهیم در این حوزه موفقیتی کسب کنیم در حوزه نشر و ناشران باید یک نظام حمایتی را (طبق همان روندی که در گذشته بنیانگذاری شده) داشته باشیم و از ناشران حمایت کنیم، گفت: برپایی جشنواره کار خوبی است که در سال‌های اخیر انجام شده است و علاوه بر انتشار کتابنامه رشد و فهرستگان رشد، خوب است هولوگرام‌هایی هم که به کتاب‌های آموزشی مورد تأیید، داده شود تا اولیا و خانواده‌ها بدانند که این کتاب‌ها مورد تأیید قرار گرفته است.
معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه ما باید قدرت انتخابگری را در معلمان‌مان افزایش و نحوه انتخاب کتاب خوب را آموزش دهیم تا شورای معلمان که بنابر قانون وظیفه انتخاب مواد آموزشی لازم را دارد، بتواند مواد مناسب را برای آموزش انتخاب کند، خاطرنشان کرد: معلم ما باید به سمت معلم انتخابگر و معلم برنامه‌ریز درسی و مؤلف، پیش برود؛ معلمی که خودش نه تنها انتخابگر، بلکه تولید کننده و مؤلف هم هست یعنی از آن سطحی از شایستگی‌های حرفه‌ای و علمی برخوردار است که بتواند از بین منابع آموزشی موجود، مناسب‌ترین منابع آموزشی را انتخاب کند.
∎
وی افزود: موضوع کتاب‌های کمک آموزشی و منابع آموزشی همواره مورد توجه بوده است، کما اینکه «دفتر امور کمک آموزشی و کتابخانه‌ها»، نیم قرن قبل با عنایت به چنین مسئله‌ای در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش شکل گرفت.
زرافشان ادامه داد: فلسفه تشکیل این دفتر که بعدها به دفتر انتشارات کمک آموزشی تغییر یافت و اکنون با عنوان «دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی» فعالیت می‌کند، ناظر بر ضرورت توجه به منابع آموزشی و کمک آموزشی بوده است.
وی خاطرنشان کرد: وجود چنین نگاهی و ضرورت توجه به دیگر منابع آموزشی غیر رسمی (در مقابل منابع رسمی که همان کتاب‌های درسی است) باعث شده است که هنوز هم یکی از چالش‌هایی که در جامعه با آن مواجهیم این باشد که بالاخره این مواد و رسانه‌های آموزشی یا کمک آموزشی جایگاه‌شان در نظام تعلیم و تربیت کشور کجاست و اصولا آیا ما اینها را به رسمیت می شناسیم یا خیر؛ اگر به رسمیت می‌شناسیم در هرحال رابطه ما با این پدیده رسمی چیست و چگونه باید اتفاق بیفتد.
زرافشان به نقش کتاب‌های آموزشی در تعمیق و توسعه یادگیری اشاره کرد و تصریح کرد: به هرحال، دانش‌آموزان علائق و توانمندی‌های متفاوتی دارند که منابع درسی رسمی تنها قادر هستند به بخشی از این علائق بپردازند و اگر قرار باشد که این علایق در یک فضا و بستر وسیع‌تری و با نگاه عمیق‌تری پاسخ داده شود نیاز به منابع دیگری وجود دارد.
وی افزود: در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هم «تنوع بخشی به منابع یادگیری» جزو تکلیف‌های ماست، چون این تنوع بخشی به ارتقای کیفیت یادگیری کمک می‌کند. بر اساس چنین استدلالی، دیگر نوع برخورد ما نمی‌تواند برخورد سلبی و بر اساس نفی آن در جامعه باشد، در همین ارتباط اگر به مصوبه 828 شورای عالی آموزش و پرورش در این زمینه رجوع کنیم، خواهیم دید که وزارت آموزش و پرورش اصل وجود این منابع و به کارگیری آنها را به رسمیت شناخته است.
معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش تصریح کرد: برگزاری جشنواره کتاب‌های آموزشی رشد، گام مهم حمایتی وزارت آموزش و پرورش از مؤلفین و ناشرانی است که کتاب‌هایشان را بر مبنای این استانداردها تولید می‌کنند؛ در این جشنواره آثار آنها داوری می‌شود و کتاب‌های انتخاب شده، مورد حمایت سازمانی قرار گیرد؛ کتابنامه‌های رشد و فهرستگان رشد هم برای همین اساس منتشر می‌شود که هر ساله کتاب‌های استاندارد را در این کتابنامه‌ها به مدارس معرفی کند تا مدارس، در صورت نیاز از آنها بهره بگیرند.
وی با اشاره به اینکه ما علاوه بر برنامه درسی ملی، کتاب‌های درسی را هم ملی کردیم، افزود: بر این اساس قرار است همه بچه‌ها یک کتاب درسی را بخوانند و در چنین نظامی، ضرورت منابع آموزشی بیش از نظام‌های غیر متمرکز است.
زرافشان با اشاره به تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان و توانمندی‌های آنها با یکدیگر، اظهار داشت: در یک چنین شرایطی، به طور طبیعی کتابی که ما منتشر می‌کنیم، باید متوسطی از توانمندی‌های دانش‌آموزان را در بر بگیرد لذا ما برای دانش‌آموزانی که پایین‌تر از حد متوسط هستند، نیاز به منابع آموزشی داریم؛ برای دانش‌آموزانی هم که بالاتر از حد متوسط هستند نیاز به منابع آموزشی داریم که بتواند نیازهای آموزشی آنان را به طور کامل پاسخ دهد.
وی با تأکید بر اینکه اگر بخواهیم در این حوزه موفقیتی کسب کنیم در حوزه نشر و ناشران باید یک نظام حمایتی را (طبق همان روندی که در گذشته بنیانگذاری شده) داشته باشیم و از ناشران حمایت کنیم، گفت: برپایی جشنواره کار خوبی است که در سال‌های اخیر انجام شده است و علاوه بر انتشار کتابنامه رشد و فهرستگان رشد، خوب است هولوگرام‌هایی هم که به کتاب‌های آموزشی مورد تأیید، داده شود تا اولیا و خانواده‌ها بدانند که این کتاب‌ها مورد تأیید قرار گرفته است.
معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه ما باید قدرت انتخابگری را در معلمان‌مان افزایش و نحوه انتخاب کتاب خوب را آموزش دهیم تا شورای معلمان که بنابر قانون وظیفه انتخاب مواد آموزشی لازم را دارد، بتواند مواد مناسب را برای آموزش انتخاب کند، خاطرنشان کرد: معلم ما باید به سمت معلم انتخابگر و معلم برنامه‌ریز درسی و مؤلف، پیش برود؛ معلمی که خودش نه تنها انتخابگر، بلکه تولید کننده و مؤلف هم هست یعنی از آن سطحی از شایستگی‌های حرفه‌ای و علمی برخوردار است که بتواند از بین منابع آموزشی موجود، مناسب‌ترین منابع آموزشی را انتخاب کند.