صاحب‌خبر - حدود 35 سال است که دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان راه‌اندازی شده است و دومین دانشگاه مرکزی آموزش عالی و تاثیرگذارترین دانشگاه این استان به حساب می‌آید و بیش از 35 درصد جمعیت دانشجویی سیستان و بلوچستان در دانشگاه آزاد اسلامی تحصیل می‌کنند. طبق آمار و قرائن، دانشگاه آزاد اسلامی استان نقش بسزایی در فعالیت‌های علمی- پژوهشی کشور دارد. دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان دارای 34 واحد فناور بوده و چهار شرکت دانش‌بنیان در آن مشغول به فعالیت‌ هستند. دکتر امین‌رضا کمالیان، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی سیستان و بلوچستان که به حمایت از فعالیت‌ شرکت‌های دانش‌بنیان شهرت یافته است به «کلاس» می‌گوید: «خوشبختانه دانشگاه آزاد اسلامی استان علاوه‌بر فعالیت‌های علمی- دانشگاهی نقش تاثیرگذاری در فعالیت‌های فرهنگی دارد.» تاسیس واحدهای فناور بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان به دلیل هم‌مرز بودن با دیگر کشورهای همسایه توانسته است به یکی از دانشگاه‌های تراز اول ایران تبدیل شود، چراکه واحدهای فناور بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی بیش از دو سال است که فعالیت‌های خود را شروع کرده و موفق شده‌اند تعدادی از دانشجویان خارجی را برای ادامه تحصیل به این دانشگاه و واحدهای فناور جذب کنند. وی در این باره می‌گوید: «واحد چابهار استان به‌عنوان واحد بین‌الملل شناخته شده است و در مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری توانسته تعداد قابل توجهی از دانشجویان خارجی و کشورهای همسایه را جذب کند.» 200 دانشجوی خارجی واحد زاهدان با ارتباطاتی که برقرار کرده موفق شده بیش از 40 دانشجوی خارجی در رشته‌ها و مقاطع مختلف را وارد دانشگاه آزاد اسلامی کند و این مساله یک پیروزی بزرگ برای آموزش عالی و ایران اسلامی به شمار می‌آید. کمالیان در این باره توضیح می‌دهد: «ما برنامه‌ریزی‌های مدون و دقیقی برای تاسیس واحدهای خارجی در جنوب استان انجام داده‌ایم و امیدوار هستم تا سال آینده جذب دانشجویان خارجی را چند برابر کنیم.» دانشگاه آزاد اسلامی سیستان و بلوچستان در حال رایزنی با کنسولگری‌ کشورهای همسایه مانند افغانستان است تا دانشجویان بیشتری از این کشورها بتوانند در دانشگاه آزاد اسلامی به تحصیل مشغول شوند.» تاکنون توافقنامه‌های زیادی میان دانشگاه آزاد اسلامی سیستان و بلوچستان با دیگر کشورهای همسایه صورت گرفته تا ارتباطات علمی بین آنها گسترش پیدا کند. احتمالا از مهر سال آینده تعداد دانشجویان خارجی به بیش از 200 نفر برای ادامه تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی خواهد رسید. امام‌جمعه سیستان و بلوچستان حامی جدی دانشگاه روابط اجتماعی مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی با مقامات استان زاهدان رضایتبخش است چراکه امام‌جمعه این استان یکی از حامیان اصلی و جدی دانشگاه آزاد اسلامی در جهت فعالیت‌های علمی، فرهنگی، پژوهشی و... است. او دراین‌باره می‌گوید: «خوشبختانه امام‌جمعه محترم روابط فرهنگی و حتی علمی دانشگاه آزاد اسلامی با دیگر نهادها و مراکز را قوی و پررنگ کرده و از طرفی هم روابط میان ما با استاندار بیشتر از پیش تقویت شده است.» بیش از 27 هزار دانشجو در دانشگاه آزاد اسلامی استان سیستان و بلوچستان تحصیل می‌کنند. این دانشگاه یکی از دانشگاه‌هایی است که در مقاطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد کاهش دانشجو نداشته و در مواردی نیز افزایش دانشجو داشته است. با اینکه وزارت علوم بسیاری از سهمیه‌های دانشگاه آزاد اسلامی را در جذب دانشجویان در مقاطع مختلف محدود کرده ولی دانشگاه آزاد اسلامی سیستان و بلوچستان از این تنگناها به راحتی عبور کرده است. اتحاد و همدلی دانشجویان سنی و شیعه کمالیان تاکید می‌کند: «تعداد زیادی از هموطنان سنی و شیعه با خوبی و خوشی در کنار یکدیگر در این استان زندگی می‌کنند. یعنی تعداد قابل توجهی از بلوچ‌ها و سیستانی‌های اهل تسنن هستند که در دانشگاه آزاد اسلامی هم تحصیل می‌کنند.» بنابراین به جرات می‌توان گفت دانشگاه آزاد اسلامی توانسته همه قومیت‌ها، گرایش‌ها و ادیان و مذاهب مختلف را گرد هم بیاورد تا ادامه تحصیل دهند. از همه مهم‌تر دانشگاه آزاد اسلامی موفق شده این افراد را با یکدیگر برای اتحاد بیشتر هم دل و هم زبان کند. توافق برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان فعالیت‌های گسترده‌ای در توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و درآمدهای غیرشهریه‌ای انجام داده است و تاکنون نیز توافقات خوبی با وزارتخانه‌های نیرو، ارتباطات و فناوری منعقد کرده است. استان سیستان و بلوچستان از ظرفیت‌های بسیار خوب گردشگری برخوردار است که دانشگاه آزاد اسلامی با توسعه و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند درآمدهای غیرشهریه‌ای خود را افزایش دهد. سال‌هاست که رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی‌ها به مساله توجه مسئولان به شرکت‌های دانش‌بنیان و تولید علم تاکید کرده‌اند و مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی از اولین مدیرانی بوده و هستند که به فرمایش‌های ایشان توجه کرده و فعالیت‌های گسترده‌ای در این‌باره انجام داده‌اند. او در این‌باره به «کلاس» می‌گوید: «دانشگاه آزاد اسلامی نه‌تنها باعث توسعه کارآفرینی در استان سیستان و بلوچستان شده بلکه کمک بزرگی هم به مباحث فرهنگی و علمی این استان کرده است. بنابراین می‌توان گفت دانشگاه آزاد اسلامی استان نقش موثری در اشتغالزایی، توسعه مراکز و فضای فرهنگی، فناوری و علمی داشته است.»∎​