نویسنده، پژوهشگر و مدرس تئاتر:
ضرورت اقتباس نمایشی برای کودکان از قصص قرآنی حس میشود
صاحبخبر - یک نویسنده و پژوهشگر معتقد است: موفقیت آثار اقتباسی از قصص قرآنی به خود قرآن برمیگردد و نویسنده فقط در پناه و پشتیبانی این کتاب، میتواند به اقتباس از قصص آن دستیابد. سیدحسین فدائیحسین نویسنده، پژوهشگر و مدرس تئاتر؛ در مراسم رونمائی از پنج نمایشنامه کودک و نوجوان با موضوع قصص قرآنی در حوزه هنری گفت: معتقدم تمام فرهنگ سرزمین ما از قرآن کریم نشأت گرفته است و باید خیلی پیش از این به ضرورت اقتباس آثار نمایشی به خصوص در عرصهی کودک و نوجوان توجه میکردیم. ما در جامعهای زندگی میکنیم که بر مبنای یک انقلاب فرهنگی شکل گرفته و باید بیشتر به اقتباس از قرآن بپردازیم. انتشار این پنج نمایشنامه حرکتی قابل قبول و قابل توجه است و امیدوارم در آینده با قوت بهتر و دقت بیشتر ادامه پیدا کند. این کارگردان تئاتر با یادآوری این نکته که نمایشنامه، متنی برای اجرا است و باید در مرحله اجرا مورد نقد قرار گیرد، اظهارداشت: قضاوت اصلی از متن نمایشنامه در مرحله اجرا و در ارتباط با مخاطب امکانپذیر است. اما کاملاً مشخص است که کتابها، به لحاظ بصری، دارای شکل و شمایل خوبی هستند. در طراحی و رنگ جلد و استفاده از فونت مناسب برای عنوان این کتابها، دقت و ذوق هنری صرف شده و مخاطب با دیدن طرح جلد متوجه میشود که با اثری با موضوع قرآنی روبرو است. این نکته مثبتی است که در تولید فنی این آثار رعایت شده است. فدائیحسین در بخش دوم سخنانش به ویژگیهای اثر اقتباسی پرداخت و خاطرنشان کرد: برای نوشتن آثار اقتباسی، دو آگاهی لازم است. اول آگاهی از مبدأئی که قرار است از آن اقتباس شود و دوم آگاهی از مقصدی که اقتباس میخواهد در قالب آن نوشته شود. در اقتباس از قرآن کریم باید علاوه بر آشنائی با این کتاب آسمانی، نویسنده سعی کند تا حد امکان بر موضوعات آن اشراف پیدا کند. این که صرفاً قصصی از قرآن انتخاب و از نو نوشته شوند، اثری را اقتباسی نمیکند؛ چراکه خود قرآن به بلیغترین زبان آن را گفته و چه نیازی به بازنوشتن آن توسط ما وجود دارد؟ لذا باید در اثر اقتباسی، منظر تازهای از سوی نویسنده به آن اضافه شود تا مخاطب چیزی علاوه بر شنیدههایش از آن دریافت کند. این مدرس تئاتر، سپس به آشنائی و تسلط نویسنده به قالب و فرم مقصد در اقتباس اشاره کرد و افزود: در اقتباس دراماتیک از قصص قرآنی، نویسنده باید علاوه بر مطالعات گسترده در قرآن با عناصر دراماتیک هم آشنا باشد. به این معنا که ۱) درونمایه را بشناسد. یعنی هدف و منظور از قصه را بفهمد و درک کند. ۲) شخصیتهای داستان را از دل آن بیرون بکشد و ببیند که کدامشان بار دراماتیک دارند. ۳) موقعیتها داستان را شناسائی کند. به زبان دیگر، وقایعی که منجر به پدید آمدن داستان شدهاند را پیدا کند. ۴) زبان نگارشش را به زبان مبداء نزدیک کند. ۵) از وقایع غیرمنتظره در داستان غافل نشود. ۶) به عنصر معجزه توجه کند و بداند که بر صحنه تئاتر هر معجزهای توانائی اجرائی شدن را ندارد. فدائیحسین با تأکید بر اینکه هر موفقیتی در اقتباس قرآنی از آن خود قرآن است و نه نویسنده، گفت: اقتباس از قرآن کار بسیار سختی است و نویسنده باید سعی کند تا حق مطلب را ادا کند و بار مسئولیت بسیاری بر دوش اوست. هر موفقیتی که در این راه کسب شود به خود قرآن برمیگردد چرا که نویسنده در پناه این کتاب آسمانی دست به خلق اثر زده است. گفتنی است: آئین رونمائی از پنج عنوان نمایشنامه کودک و نوجوان با موضوع قصص قرآنی از تولیدات حوزه هنری استان هرمزگان روز- یکشنبه ۲۶ آذر ماه- در سالن امیر حسین فردی حوزه هنری با حضور جمعی از مدیران فرهنگی و هنرمندان و مدرسان تئاتر برگزار شد.∎