خودزنی نابهنگام
1- حرف‌های صادقی هرچند به نظر می‌رسد با هدف کنایه به شورای نگهبان به زبان آمد اما ظاهرا «از قضا سرکنجبین صفرا فزود» و برداشت عمومی، این اظهارات را بیش از هر چیزی توهین به مجلس تلقی کرد. علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس گفته‌های صادقی را توهین‌آمیز خواند و علی ادیانی‌راد نماینده مردم قائمشهر یادآور شد که از قدیم گفته‌اند حرمت امامزاده را باید متولی آن نگه دارد و بعد از آن بود که مجلس دچار تنش شد. حالا لیست امید و اصلاح‌طلبان حاضر در آن و حتی رئیس‌جمهور منتخب صادقی و مطهری و باقی رفقا، در معرض تیغ نقد تند نماینده تهران قرار گرفته‌اند و همگی به واسطه انتخاب شدن در سازوکاری که شورای نگهبان در آن نقشی کلیدی ایفا می‌کند، ناخواسته با خودزنی نابهنگام این نماینده نواخته شده‌اند.
وقتی رادیکالیسم پشیمانی به بار می‌آورد
2- در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری، حسن روحانی مسیری را طی کرد که خیلی‌ها را انگشت به دهان گذاشت. کاندیدایی که از قضا بیش از همه عملکرد «افراطی‌ها» را عامل وضع کنونی کشور و کاستی‌های آن در همه حوزه‌ها می‌دانست قدم در راهی گذاشت که مخالف و موافق، عنوان رادیکالیسم بر آن گذاشتند. رفتاری که البته هرچند آوردهایی کوتاه‌مدت را برای کاندیدای پیروز به ارمغان آورد و در فضایی به‌شدت دو قطبی او را برای بار دوم بر مسند پاستور نشاند، اما در هفته‌ها و ماه‌های بعد محدودیت‌هایی را رقم زد که به انسدادی بی‌سابقه منتهی شد. انسدادی که برخی آن را یکی از عوامل اصلی دلسردی پدید آمده در بدنه اجتماعی حامی روحانی قلمداد می‌کنند.
علی شکوری‌راد، دبیرکل حزب اتحاد ملت در این خصوص به هشدارهایی اشاره می‌کند که در همان مقطع روحانی را از این رویه باز می‌داشت. هشدارهایی که جدی گرفته نشد و البته تبعات خود را بر جا گذاشت. به گفته شکوری‌راد: «به آقای روحانی در زمان انتخابات اخیر گفته شد که موضع تقابلى نگیرد و لحنش را تند نکند اما این کار را کرد و بعدش هم به ناگهان فتیله را پایین کشید، همین کار سرخوردگی ایجاد کرد.» سرخوردگی مورد اشاره شکوری‌راد همان چیزی است که حالا تحت عنوان کمپین پشیمانی بروز پیدا کرده و هر روز هم فراگیرتر می‌شود. به هر حال اکنون روحانی مانده و انبوهی از وعده‌های برزمین مانده و هوادارانی که از تحقق‌شان تا حد زیادی ناامید شده‌اند. در چنین فضایی حتی کار به عقب‌گرد هم کشیده شد و در غیاب حتی یک نیروی اصلاح‌طلب، کرسی‌های هیات وزیران میان نیروهای نزدیک به رئیس مجلس و اطرافیان رئیس‌جمهور سهمیه‌بندی شد. از سوی دیگر مواضع آنچنانی درخصوص شهرهای موشکی و حضور نیروهای کارآمد به دیدارهای صمیمانه با فرماندهان سپاه و معرفی بیست‌و‌یکمین گزینه مورد نظر برای وزارت علوم و... رسید. این تازه بخشی از آن چیزی است که از ظواهر امر پیداست و شنیده‌ها از ابعاد عمیق‌تر این چالش حکایت دارد. به هر حال خود کرده را تدبیر نیست و شرایط موجود به‌عنوان محصول رادیکالیسم شکل‌گرفته در بستر انتخابات قابل تحلیل است.
محمود صادقی حالا و با طرح مسائلی از این دست، قدم در راهی گذاشته که پیش از این تجربه شده و البته زمان زیادی هم از آن نمی‌گذرد. هجمه به شورای نگهبان و قوه قضائیه و مجلس و رئیس‌جمهور و... به‌عنوان اصلی‌ترین نهادهای حاکمیتی بیش از هر چیزی فضا را متشنج و رادیکالی می‌کند و طبیعی است که بر مبنای تجربیات تاریخی در دسترس، زمان زیادی نخواهد گذشت که او و دوستانش در فراکسیون امید به هزینه‌های این رادیکالیسم تن دهند.
اتخاذ مواضع رادیکال با کدام هدف؟
3- عملکرد فراکسیون امید و به‌ویژه نقش کمرنگ آن در تحولات مربوط به رأی اعتماد، در میانه عمر مجلس دهم انتقادات زیادی را در جریان حامی این فراکسیون برانگیخته و کارآمدی عوامل آن از سوی بدنه اجتماعی این جریان با تردیدهایی جدی مواجه است. در چنین بستری به نظر می‌رسد اتخاذ مواضع رادیکال تا حدی با هدف کاستن از این فشارها صورت می‌گیرد و بر این اساس احتمالا باید آن را نقطه آغاز پروژه‌ای دانست که در زمان باقی مانده تا پایان کار این مجلس، ابعاد دیگری از آن رونمایی شود.
کمپین پشیمانی در بهارستان
4- اصلاح‌طلبان در ماه‌های بعد از انتخابات در پاسخ به انتقادات مطرح شده پیرامون عملکرد دولت و مسئولیتی که این جریان در قبال حمایت از رئیس آن دارد، همواره از محدودیت‌ها و اقتضائات انتخاب‌شان در 92 و 96 سخن گفته‌اند. همان‌طور که در ابتدای این گزارش ذکر شد صحبت‌های روز گذشته صادقی به منزله آن است که کلیه مسئولان انتخابی عصاره فضایل شورای نگهبان‌اند. این اظهارات، هرچند غیرمستقیم، رئیس‌جمهور را هم نشانه می‌رود. آن هم در شرایطی که کمپین #پشیمانیم، حسابی عرف بازار شده. آیا صادقی را هم باید عضو جدید این کمپین بدانیم؟ تحولات بهارستان و تحرکات اعضای فراکسیون اصلاح‌طلبان در هفته‌ها و ماه‌های آینده پاسخ این سوال را روشن خواهد ساخت.
* نویسنده : محمد جعفری روزنامه‌نگار