سایت انجمن پزشکان عمومی ایران: رییس شورای هماهنگی انجمنهای پزشکان عمومی ایران با بیان اینکه مسوولان وزارت بهداشت از یکسو با حرفهای نیشدار خود و از سوی دیگر با غیرواقعی خواندن اجرای برنامهی پزشک خانواده و موکول کردن آن به ۱۰ سال آینده، پزشکان عمومی را در تحقق رسالت حرفهای خود ناامید ساختهاند، گفت: «متاسفانه وزارت بهداشت بهجای اینکه با ارایهی برنامههای جذاب و اجرایی، پزشکان عمومی را به شرکت فعالتر در اصلاح نظام سلامت فراخواند، از ما انتظار دارد برایشان در نقاطی پزشک پیدا کنیم که خودشان طی ۱۰ سال نتوانستهاند.»
دکتر مهران قسمتیزاده با اشاره به سخنان دکتر سیاری، معاون بهداشتی وزارت بهداشت که گفته بود انجمن پزشکان عمومی برای اجرای برنامهی پزشک خانواده هیچ کمکی نکرده است، گفت: «همانطور که رییس انجمن پزشکان عمومی ایران در پنجمین گردهمایی انجمن در پاسخ ایشان گفت، نه پزشکان سربازند و نه انجمن پادگان که هر گاه فرمانده خواست سربازان خود را به مناطق عملیاتی بفرستد!»
وی افزود: «اول باید روشن شود که نقش و وظیفهی انجمن پزشکان عمومی در نظام سلامت چیست. اگر ما به یک نهاد مدنی حد واسط دولت و پزشکان عمومی تبدیل شدهایم این نقش را به ما اهدا نکردهاند بلکه طی سالها فعالیت و حضور موثر در نظام سلامت کشور بهدست آوردهایم. در این زمانه افراد با چشم باز در نهادهای مدنی شرکت میکنند و مسوولان نیز باید انتظار کار کارشناسی و نقش نمایندگی از نهادهای مدنی داشته باشند، نه نقش فرماندهی و بسیج تودهای.»
دکتر قسمتیزاده با بیان بر اینکه مسوولان وزارت بهداشت علیرغم تاکید چندینبارهی وزیر بر استقرار پزشک خانواده و نظام ارجاع، در عمل ثابت کردهاند اعتقاد یا حداقل برنامهای برای اجرای آن ندارند، در توضیح گفت: «مسوولان وزارت بهداشت معتقدند بهدلیل کمبود پزشک عمومی و آموزش ناکافی آنان، کمبود بودجه، نبود زیرساختهایی چون پروندهی الکترونیک سلامت و دستورالعملهای بالینی و نیز همکاری نکردن پزشکان متخصص و فوقتخصص با این برنامه، شرایط برای اجرای آن مهیا نیست.»
رییس شورای هماهنگی انجمنهای پزشکان عمومی ایران در پاسخ به اینکه با توجه به این شرایط، چرا انجمن اجرای نظام ارجاع به محوریت پزشک خانواده را هدف استراتژیک خود اعلام کرده است، گفت: «ما معتقدیم برخلاف این ادعا، تعداد پزشکان عمومی برای اجرای پزشک خانواده کافی است ولی مسوولان وزارت بهداشت آمار صحیحی از پراکندگی شغلی و جغرافیایی و حتی تعداد پزشکان ندارند و جالبتر اینکه طی دو سال گذشته هم برای رفع این نقیصه هیچ گامی هم برنداشتهاند و این در حالی است که از یک سال پیش ما برای اجرای پروژهی آماری اعلام آمادگی و بارها از وزارت بهداشت درخواست کمک کردهایم که بیپاسخ مانده است.»
وی در پاسخ به این ایراد که پراکندگی حرفهای پزشکان عمومی در خدماتی چون مراقبتهای پوست، درمان اعتیاد و… آنان را از عرضهی خدمات سطح یک سلامت (Primary Health Care) دور کرده است، گفت: «پرداختن پزشکان عمومی به خدمات دیگر، نتیجهی سیاستهای گذشتهی وزارت بهداشت است ولی با تغییر رویکرد تخصصگرایانهی وزارتخانه، مسلماً همکاران ما خدمات جانبی را در بستر خدمات سطح یک سلامت عرضه خواهند کرد.»
دکتر قسمتیزاده با انتقاد از اعلام ناکافی بودن آموزش پزشکان عمومی برای اجرای پزشک خانواده، گفت: «بیان این حرفها نشان از این دارد که مسوولان وزارت بهداشت عزمی برای اجرای پزشک خانواده ندارند وگرنه ظرف دو سال برنامههای آموزشی لازم را برای این امر تدارک میدیدند. از آن گذشته، چگونه پزشکان عمومی تازه فارغالتحصیل و کمتجربهتر توان دارند پزشک خانواده را در روستاها اجرا کنند ولی پزشکان باسابقهتر که بهویژه در محلات و شهرهای کوچک همهی افراد خانوادهی مراجعان خود را میشناسند، نمیتوانند؟ چگونه است که وزارت بهداشت در طرح حاشیهی شهرها و شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر میخواهد با آموزش کوتاهمدت یک عده کارشناس، آنها را برای قرار گرفتن در خط اول آماده کند ولی نمیتواند برنامهی مشابهی برای اینهمه پزشکان باتجربه تدوین کند؟»
رییس شورای هماهنگی انجمنهای پزشکان عمومی ایران نبود زیرساختهایی چون پروندهی الکترونیک سلامت و راهنماهای بالینی را بهانههای دیگری برای اجرا نکردن برنامهی پزشک خانواده خواند و افزود: «مگر در کشورهای دیگر که سالهاست پزشک خانواده دارند از اول پروندهی الکترونیک وجود داشت؟ مهم این است که هر فرد پرونده داشته باشد تا خط ارتباطی عرضهکنندگان خدمت و مهیا کنندهی شرایط برای عرضهی خدمات مولتیدیسیپلین باشد. راهنماهای بالینی هم فقط ابزاری برای ارتقای دانش همکاران در بهروز کردن خدمات است، نه زیرساخت برنامه. در هر دو این موارد هم کوتاهی از سوی وزارت بهداشت بوده است.»
وی با تاکید به اینکه برنامهی تحول نظام سلامت با وجود معایبی که دارد، تا کنون قدمهای بزرگی برای ارتقای سطح سلامت مردم برداشته که مهمترین آن افزایش اعتبارات بخش سلامت است، افزود: «اگرچه خوشبختانه پرداختیهای مردم برای تامین سلامت خود بسیار کاهش یافته است ولی خود مسوولان وزارت بهداشت بهتر از همه میدانند اینگونه هزینه کردن بیحساب و کتاب در درمان دیری نخواهد پایید. پیشنهاد اساسی ما همانی است که در بیانیهی چهارمین گردهمایی شورای هماهنگی در کرمان اعلام کردیم: استقرار نظام ارجاع با محوریت پزشک خانواده و اولویت بخش خصوصی.»
دکتر قسمتیزاده در پایان با اعلام اینکه انجمن پزشکان عمومی برای تحقق آرمان استراتژیک خود اجرای برنامهی آموزشی توانمندسازی پزشکان عمومی متناسب با نیازهای نظام سلامت و فراهم کردن شرایط برای عرضهی خدمات حرفهای چون درمان اعتیاد و… در بستر عرضهی خدمات سطح اول سلامت را ضروری میداند، گفت: «ما با توجه به تاکید بر اجرای نظام سطحبندی و ارجاع در سیاستهای کلی سلامت ابلاغی از سوی رهبری و تکلیف قانونی دولت بر اجرای برنامهی پزشک خانواده در کشور، تمام نهادهای تصمیمگیر و موثر بر نظام سلامت چون مجلس و کمیسیونهای مربوطه، وزرات رفاه و… را به کمک میطلبیم و از وزارت بهداشت انتظار داریم با کنار گذاشتن سیاست نادیده گرفتن پزشکان عمومی در برنامهی تحول، اعلام آمادگی همکاران ما برای عرضهی تمامی خدمات سطح یک سلامت شامل پیشگیری، آموزش سلامت، درمان بیماریها و پیگیری مراقبتها را بهعنوان یک فرصت و نه تهدید مورد توجه قرار دهد.»