شناسهٔ خبر: 23045583 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه اطلاعات قدیمی | لینک خبر

کنجکاوی در شیمی

چگونه رژ لب در رنگ‌های مختلف ساخته می‌شود؟

صاحب‌خبر -
 

بیشتر رنگدانه های موجود در رژ لب از درجه های مختلف رنگ قرمز هستند. رایج ترین رنگدانه قرمز به کار رفته در رژ لب «کارمین» است. این ماده رنگزای طبیعی از پوسته نوعی حشره که روی کاکتوس های جنوب غربی ایالات متحده زندگی می کند، تهیه می شود.
خود رنگ از لحاظ ترکیبی «کارمینیک اسید» است که در بسیاری از مواد غذایی و لوازم آرایشی بهداشتی به کار می رود. گاهی به آن عصاره قرمزدانه هم می گویند. فقط حشره ماده این ماده رنگزا را دارد و در واقع به عنوان یک سلاح دفاعی طبیعی عمل می کند تا مانع خورده شدن حشره توسط حشرات دیگر شود.
قرمزدانه ها روی گیاه کاکتوس می نشینند و آب یا عصاره آن را می مکند و ظاهری شبیه به پولک پیدا می کنند، به همین خاطر هم به آن ها «حشره پولکی»گفته می شود. آن ها به هنگام حمله دشمن
نمی‌توانند فرار کنند، در نتیجه با تولید کارمینیک اسید آن ها را از خود دفع می کنند، چون حشرات دیگر از این ماده خوششان نمی آید.
عصاره قرمزدانه همچنین در تهیه آب میوه هایی مانند آب گریپ فروت قرمز یاقوتی، آب پرتقال توت فرنگی، آب آلبالوی اناری و بسیاری دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. عصاره قرمزدانه نیز مانند هر رنگ طبیعی دیگر که از موجودات زنده گرفته شده است، حاوی مقداری پروتئین از منشأ اولیه خود است و بعضی افراد به این پروتئین‌ها حساسیت دارند.به دلیل این که برخی افراد از تصور این که حشره بخورند احساس ناخوشایندی پیدا می کنند. به همین دلیل برخی سازندگان به جای آن از رنگ مصنوعی مانند FD&C RED # 40 استفاده می کنند، ولی این رنگ اندکی به نارنجی متمایل است.
رنگدانه های قرمز دیگر که در ساخت رژ لب به کار می روند از ترکیبات آهن ساخته می شوند. به عبارتی دیگر، رنگ قرمز از زنگ آهن به دست می آید. هم اکسید آهن قرمز و هم اکسید آهن سیاه برای این منظور استفاده می شوند. رنگدانه های سفید برای رژ لب های صورتی از «دی اکسید تیتانیم» یا «اکسید روی» به دست می آیند. رنگ های مصنوعی مانند D&C RED #6نیز به طور معمول استفاده می شوند.
اندازه ذرات رنگدانه در این که چگونه نور به چشم بر خورد می کند تأثیر دارند و در نتیجه در این که چگونه به نظر برسند مؤثر هستند. ذرات میکا که روکش اکسیدهای فلزی رنگی دارند متأثر از عامل اندازه هستند. ذراتی که کوچک تر از ۲۵ میکرون باشند حالت نقره ای به رنگ رژ لب می دهند. رنگدانه های بزرگ تر تا ۵۰ میکرون رنگ را متمایل به مرواریدی می کنند. ذراتی بزرگ تر از ۵۰ میکرون نیز رنگ های براق تر و روشن تری می سازند. برخی رژ لب ها دارای رنگ های نقره ای متالیک، طلایی یا مسی هستند که از ذرات میکای پوشیده از رنگدانه به دست می آیند.
باید یادآور شد که وجود هر گونه فلز داخل رژ لب بسیار خطرناک است و خطر سرطان زایی با استفاده از آن ها افزایش می‌یابد. در حال حاضر براق ‌کننده ‌های رژلب حاوی سرب، کادمیم، کروم، آلومینیوم و پنج فلز سمی دیگر هستند.بیش از نیمی از رژ لب‌‌ها حاوی سرب و آرسنیک هستند و حتی میزان این سرب در برخی محصولات بسیار بیشتر است. استفاده از رژ لب ‌های حاوی سرب و آرسنیک سرطان زا است و شایع ‌ترین دلیل درماتیت ‌های پوستی، استفاده از رژ لب ‌های غیراستاندارد است. این مواد مضر در محصولات آرایشی به مرور زمان در بدن تجمع کرده و باعث بروز مسمومیت می‌‌شوند. اگر چه سرب جزء سازنده رژ لب نیست، اما با هدف تثبیت کنندگی رنگ و تولید رنگ قرمز در ترکیباتش استفاده می‌ شود.سرب می‌ تواند از طریق مادر و از راه جفت وارد بدن جنین شود و اثراتی مانند مرگ جنین و زایمان نارس را به همراه آورد.
باید یادآور شد که در ترکیبات رژ لب ها به جای سرب و آرسنیک باید از گلیسیرین و وازلین استفاده شود.
*محدثه آذرپور

code

نظر شما