خوشه ستاره ای ثریا یا پروین (پلیادس) که به هفت خواهر نیز معروف است، در بین ستاره شناسان با نام (M45)شناخته می‌شود و یکی از مناظر زیبا و معروف آسمان پاییز و زمستان در نیمکره شمالی زمین است. خوشه پروین یک خوشه ستاره‌ ای از نوع باز به شمار می رود که در صورت فلکی ثور (تائوروس یا گاو) به اندازه سه برابر پهنای ماه کامل را در آسمان اشغال می کند و به طور میانگین ۴۰۰ تا ۴۶۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. ستاره های خوشه پروین مانند مگس هایی در حال پر زدن در کنار گاو به نظر می رسند.طبق افسانه‌ های آمریکای قدیم این هفت ستاره سمبل هفت دوست بودند که به ‌آسمان سفر کرده و راه خود را گم کردند. از نگاهی دیگر، خوشه پروین مانند لکه ای مه گرفته است که شش یا هفت ستاره آن به صورت جداگانه به چشم می آیند و گاهی تا ۱۰ ستاره آن دیده می شود. حالت مه گرفتگی به دلیل پرتو ستاره های کم فروغ دیگری است که در آن نواحی حضور دارند و با چشم غیر‌مسلح ما غیر قابل مشاهده هستند.
ستاره‌‌های این خوشه تقریباً بین ۲ تا ۱۶ برابر خورشید جرم دارند و دمای آن ها بین ۱۰ تا ۳۰ هزار درجه کلوین متغیر است و به خاطر دمای بالای سطح‌، پرنور و آبی ‌رنگ دیده می ‌شوند.
ستاره «نیرالثریا» یا «اتای ثور» (Alcyone) با قدر ۹ر۲ درخشنده ترین عضو خوشه پروین به شمار می رود که غولی به رنگ سفید ـ آبی با ۸۰۰ برابر درخشندگی خورشید است ونزدیک به مرکز خوشه قرار دارد. ستاره اطلس نیز در فاصله ۴۳۱ سال نوری از زمین واقع شده است. ستاره «الکترا» نیز یک ستاره غول آبی ـ سفید است که در خوشه پروین قرار دارد.
سحابی خرچنگ بازمانده زیبای
ستاره‌ای سنگین تر از خوشید است که به شکل یک ابرنواختر منفجر شد. این شیء آسمانی را ستاره شناس ایرلندی به نام «لُرد روس» در سال ۱۸۴۴ «سحابی خرچنگ» نامید، چرا که تصور می کرد رشته های گاز شبیه به پاهای خرچنگ هستند. گفته می شود که در حدود سال ۱۰۵۴ پس از میلاد این انفجار رخ داده است. این سحابی با تلسکوپ های کوچک به شکل یک نور بیضی شکل ضعیف دیده می شود که چندین برابر از دیسک مشتری بزرگ تر است.
سحابی خرچنگی بین شاخ گاو و یک درجه ای ستاره «زتای ثور» و در فاصله ۶۵۰۰ سال نوری زمین قرار گرفته است. می توان سحابی خرچنگی را با دوربین دوچشمی مشاهده کرد. اندازه آن در آسمان به ۵ دقیقه قوسی یا یک ششم قطر ماه می رسد. در مرکز سحابی خرچنگی اجرام کوچکی مانند ستاره های نوترونی که حاصل رمبش ستاره اصلی منفجر شده اند، قرار دارند.

code