صاحب‌خبر - سمیرا ابراهیمی
در شش ماهه ابتدایی سال جاری، کل درآمدهای مالیاتی دولت معادل 58 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به سال گذشته معادل 3.7 درصد کاهش داشته‌است. همچنین درآمد دولت از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای(فروش نفت خام و فرآورده های نفتی) معادل 45 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مشابه سال گذشته معادل 82 درصد رشد داشته و خالص درآمد دولت از محل دارایی های مالی(اوراق مالی) معادل 25 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مشابه سال گذشته معادل 7.7 درصد کاهش داشته‌است.
براساس لایحه بودجه سال ۹۷، دولت در نظر دارد در سال ۹۷، بالغ بر ۱۲۸ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی داشته باشد که این رقم نسبت به سال ۹۶ حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان بیشتر است
افزایش درآمد مالیاتی دولت محتاطانه بود
علی عسکری، رئیس سابق سازمان امور مالیاتی در گفت و گو با «ابتکار» در خصوص وضعیت در آمدمالیاتی دولت گفت: درآمدهای مالیاتی در نیمه دوم سال حدود 52 درصد و در نیمه اول سال حدود 47 تا 48 درصد است، زیرا در نیمه اول تنها درآمدهای حاصل از خوداظهاری باعث بالارفتن آمار می‌شود، اما در نیمه دوم درآمدهای حاصل از رسیدگی‌های بدهکاران مالیاتی محقق می‌شود. بنابراین نگرانی در خصوص مالیات سال 96 وجود ندارد، هرچند پیش بینی می‌شود که در سال جاری به دلایل شرایط خاصی که از لحاظ عملکرد بنگاه‌های اقتصادی و کمبود میزان دسترسی سازمان امور مالیاتی به اطلاعات اقتصادی وجود دارد، اندکی از درآمد مالیاتی در بودجه تحقق پیدا نکند.
او در ادامه به وضعیت رکود اقتصادی اشاره کرد و گفت: با این که رکود اقتصادی در حال کمرنگ شدن است، اما سایه آن هنوز بر سر واحدهای تولیدی دیده می‌شود. بنابراین دولت باید افزایش درآمد حاصل از مالیات بر عملکرد را با احتیاط انجام دهد. افزایش میزان درآمدهای مالیاتی در بودجه سال آینده نسبت به سال جاری، حدود 3.7 درصد است که این موضوع حاکی از احتیاط دولت برای افزایش بار مالیاتی است. اما امید می رود که این بودجه در مجلس افزایش چندانی نداشته‌باشد. زیرا مجلسی‌ها همواره به افزایش بودجه مبادرت می‌کنند و ممکن است نظم دریافت مالیات را بر هم بریزد و یا به طورکلی به عدم تحقق منجر شود.
عسکری خاطرنشان کرد: البته اگر دولت جریان اطلاعات اقتصادی را به حرکت بیاندازد و سازمان امور مالیاتی کشور بتواند به تمام اطلاعات دسترسی داشته باشد، عقب ماندن از بودجه به وجود نمی‌آید.
عسکری که پس از بیرون آمدن از سازمان امور مالیاتی، وارد بدنه اقتصادی تولید و اشتغال شده، وضعیت فعالیت واحدهای عملکردی را اینگونه توصیف می کند که در شرکت های معدنی و صنایع معدنی زیر مجموعه‌های هلدینگ به دلیل بالارفتن قیمت جهانی فولاد و سایر کالاهای اساسی، عملکرد خوبی داریم. در مجموعه‌های نیروگاهی نیز وضعیت خوب است، اما در شرکت‌های سیمانی هنوز رکود وجود دارد. البته میزان مالیاتی که می‌پردازیم، 25 درصد از سود شرکت است و این موضوع فشاری را برای ما ایجاد نمی‌کند.
مخالفت مجلسی‌ها با افزایش مالیات در بودجه 97
کاظم جلالی، نماینده مجلس شورای اسلامی نیز در مورد درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه سال 97 گفت: در خصوص افزایش مالیات، دو برداشت و تفسیر وجود دارد، اگر اقتصاد ایران بزرگ نشود و بخواهیم با وضعیت فعلی اقتصاد کشور، مالیات را نیز افزایش دهیم، بنگاه‌های اقتصادی یا کوچک تر می‌شوند یا با فروپاشی روبرو می‌شوند.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، افزود: برخی از بنگاه ها برای جبران افزایش مالیات، احتمال دارد که تعرفه های خود را بالا ببرند و این موضوع به رشد تورم منتهی می شود که در هرصورت این مسائل به زیان مردم است، چرا که تعطیلی یا کوچک شدن بنگاه‌های اقتصادی به بیکاری منجر می‌شود و رشد تورم نیز باعث فشار اقتصادی به خانوارها خواهد شد.
نماینده مردم تهران،ری،شمیرانات،اسلامشهر و پردیس در مجلس دهم شورای اسلامی افزود:اگر بنگاه‌های اقتصادی بیش از این تحت فشار قرار نگیرند و سازمان مالیاتی برای رشد درآمدهای مالیاتی به سراغ بنگاه های اقتصادی برود که فرار مالیاتی دارند و همچنین در محاسبه میزان مالیات دقت بیشتری کند و با استفاده از این راهکارهای درآمدهای مالیاتی را با افزایش روبرو کند، می‌توان گفت این موضوع از توجیه اقتصادی برخوردار است.
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی افزود: در حال حاضر وضعیت بنگاه‌های اقتصادی کشور به نحوی نیست که بیش از این با فشار مالیاتی روبرو شوند.
عبدالرضا مصری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه نیز در خصوص لایحه بودجه 97 اظهار کرد: به نظر من در شرایطی که رکود بر بازار حاکم است، اضافه کردن هزینه‌های جدید به دوش مردم کار نادرستی است.
وی در ادامه افزود: در همه جای دنیا در شرایط رکود
مالیات ها را کاهش می‌دهند و از اقداماتی که قدرت خرید مردم را کم کند جلوگیری می‌کنند، اما شاهد هستیم دولت دوازدهم خلاف این را انجام می دهد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه لازم است در شرایط رکود، کسب و کار رونق بگیرد گفت: در حال حاضر دولت به جای اینکه بودجه را به شکلی طراحی کند که رکود در جامعه کمتر شود، مالیات بر ارزش افزوده را بالا برده، حامل های انرژی را گران تر می کند و برنامه هایی برای یارانه مردم در نظر می گیرد.
مصری در ادامه گفت: بودجه 97 بر اساس شرایط رونق اقتصادی نوشته شده است عنوان کرد: جامعه امروز با این شرایط اقتصادی ظرفیت افزایش این هزینه ها را ندارد، در حال حاضر 15 میلیون نفر کارمند دولتی داریم و حدود 10 میلیون مددجوی کمیته امداد یا بهزیستی در کشور وجود دارد که زندگی فعلی آنها با افزایش حقوق 10 درصدی هم عقب مانده است اما اگر یک دفعه قیمت ها تا 40 درصد افزایش پیدا کند این بخش از جامعه آسیب زیادی می‌بیند.
وی در مشکل اساسی امروز هزینه‌های جاری کشور است که دولت به جای اینکه این هزینه ها را کاهش دهد کمبود بودجه خود را با فشار آوردن به مردم جبران می‌کند و روز به روز دولت بزرگتر می‌شود و ریخت و پاش‌های آن هم بیشتر می شود.
همچنین محمدعلی وکیلی، نماینده مردم تهران در مجلس دهم گفت: سهمی که برای افزایش مالیات در بودجه 97 پیش بینی شده در نهایت از جیب مردم دریافت می شود و با وضعیت رکود اقتصادی با هم جور نیست و این قبیل ابهامات نیازمند بررسی و چکش کاری است .∎