شرق: روز گذشته نشستی یک‌روزه با حضور 19 نفر از رهبران کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی (OIC) در استانبول ترکیه برگزار شد. سران کشورهای اسلامی به پیشنهاد رجب‌طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، در واکنش به تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، در به‌رسمیت‌شناختن بیت‌المقدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل، در استانبول دور هم جمع شدند. بسیاری از سران کشورهای شرکت‌کننده در این نشست سخنرانی کردند. پایان‌بخش این نشست، انتشار بیانیه‌ای در محکومیت ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، بود. به گزارش ایسنا، به نقل از «العربیه»، در بیانیه پایانی نشست سران کشورهای سازمان همکاری اسلامی، از شورای امنیت خواسته شد تا مجددا بر وضعیت قانونی شهر قدس تأکید کند. این بیانیه همچنین تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا درباره قدس را باطل خوانده و بر مرکزیت‌داشتن مسئله فلسطین و قدس شریف برای امت اسلامی تأکید کرده است. رؤسای‌جمهور ایران، ترکیه، افغانستان، لبنان، یمن، جمهوری آذربایجان، پادشاه اردن، امیر قطر و امیر کویت و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در این نشست فوق‌العاده شرکت کردند. عربستان‌سعودی در پایین‌ترین سطح در این اجلاس شرکت کرد و «نزار مدنی»، وزیر مشاور در امور خارجه را به نشست فرستاد. 
روحانی: معضلات جهان اسلام از طریق گفت‌وگو قابل‌حل است
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، روز سه‌شنبه، تهران را به مقصد استانبول برای شرکت در اجلاس فوق‌العاده سران سازمان همکاری‌های اسلامی ترک کرد. او در این نشست گفت: «ایران آمادگی دارد با تک‌تک کشورهای اسلامی برای دفاع از قدس بدون هیچ‌گونه ملاحظه و پیش‌شرطی همکاری کند». روحانی با اشاره به اینکه «باید از همه راه‌های ممکن مانع اجرای این اقدام غیرقانونی دولت آمریکا شویم»، گفت: «آنچه بیش از هر چیز دیگری محرک و مشوق این تصمیم‌گیری بوده، تلاش برخی برای ایجاد ارتباط با رژیم صهیونیستی و هماهنگی و همکاری با آن رژیم است که به‌جای مقابله با تهدیدهای صهیونیست‌ها، در همراهی با آمریکا و رژیم صهیونیستی، نسخه‌هایی را برای آینده فلسطین تجویز می‌کنند که در صورت عملی‌شدن، صهیونیست‌ها برای همیشه بر فلسطین مسلط خواهند شد. امروز دیگر همه می‌دانند که بزرگ‌ترین دشمن یهودیان، نه مسلمانان و اعراب، بلکه پروژه خطرناک صهیونیسم است. ما مسلمانان، مسیحیان و یهودیان، صاحبان تاریخی این منطقه هستیم. این صهیونیست‌ها هستند که در این جمع غریبه‌اند و خود را بر این منطقه تحمیل کرده‌اند؛ آنهایی که بذر تروریسم و خشونت‌گرایی را از سال‌های آغازین قرن گذشته به منطقه ما آوردند، صهیونیست‌ها هستند». به گفته روحانی، وحدت جهان اسلام در برابر رژیم صهیونیستی بسیار ضروری است. اگر در برخی از مسائل با هم اختلاف‌نظر داریم، اما در مورد دفاع از قدس و آرمان فلسطین نباید اختلافی داشته باشیم. همه معضلات جهان اسلام از طریق گفت‌وگو قابل‌حل است. تنها از طریق وحدت اسلامی است که بهتر می‌توانیم از حقوق امت اسلام و قدس حمایت کنیم. روحانی خطاب به سران کشورهای اسلامی تأکید کرد: «باید موضوع فلسطین به موضوع اول جهان اسلام برگردد. با شکست داعش در عراق و سوریه و لزوم تداوم مبارزه با دیگر گروه‌های تروریستی، نباید از خطرات رژیم صهیونیستی، ازجمله زرادخانه هسته‌ای این رژیم که کل جهان را مورد تهدید قرار می‌دهد غافل باشیم».
اردوغان: جهان باید قدس اشغالی را پایتخت فلسطین بنامد
«قدس خط قرمز ماست»؛ این را رجب طیب اردوغان، میزبان نشست استانبول، می‌گوید. به گفته اردوغان، «زمان آن رسیده که جهان، کشور فلسطین را برای تغییر معادلات فعلی به رسمیت بشناسد». به گزارش ایسنا، اردوغان، با بیان اینکه استانبول برادر قدس است، گفت: «این تصمیم نادرست به معنای مجازات فلسطینی‌هایی است که خواهان صلح هستند. اگر به نقشه فلسطین و اسرائیل نگاه کنیم می‌بینیم اشغالگری‌های اسرائیل و کاهش اراضی فلسطینی از سال 1948 به‌مراتب ادامه داشته و متأسفانه اراضی اسرائیلی چندبرابر اراضی فلسطین شده است. نقشه فلسطین و اسرائیل نشان می‌دهد اسرائیل رژیمی اشغالگر و تروریست است». اردوغان تأکید کرد: «تصمیم ترامپ هیچ‌چیز را عوض نمی‌کند. ما اجازه نمی‌دهیم قدس تقسیم شود. نمی‌توانیم در قبال این تحولات دست‌بسته بنشینیم. تصمیم ترامپ به‌مثابه نابودی انسانیت و ضربه سختی به فرهنگ و تمدن و نیز نقض قوانین بین‌المللی است». به گفته اردوغان، تا وقتی راهکار عادلانه‌ای برای فلسطین پیدا نشود، صحبت از صلح در جهان ممکن نیست. 
عباس: ترامپ قدس را به اسرائیل هدیه کرد
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، یکی از سخنران‌های این نشست بود. به گزارش ایسنا به نقل از شبکه «اسکای‌نیوز عربی»، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین تأکید کرد: «هرگز در مرحله بعدی مذاکرات حضور واشنگتن را نخواهیم پذیرفت». محمود عباس، گفت: «ترامپ (رئیس‌جمهور آمریکا) قدس را به اسرائیل هدیه کرد». عباس گفت: «ما امروز اینجاییم تا با جدیت تأکید کنیم قدس از گذشته پایتخت فلسطین بوده، هست و تا ابد پایتخت فلسطین باقی خواهد ماند». عباس تصمیمات واشنگتن را یک‌جانبه و غیرقانونی خواند و گفت: «ما هرگز نمی‌پذیریم واشنگتن بر هر مذاکره‌ای در آینده یا هرگونه روند سیاسی پس ‌از این نقش داشته باشد، زیرا کاملا جانبدارانه عمل می‌کند. اقدام اخیر دولت آمریکا موجب شد تلاش‌هایی که می‌توانست به عقد قرارداد قرن منجر شود، به سیلی قرن تبدیل شود. بدون به‌رسمیت‌شناختن قدس به‌عنوان پایتخت فلسطین، هرگز صلحی حاصل نخواهد شد». عباس تأکید کرد: «کشوری در غزه و کشوری بدون غزه شکل نخواهد گرفت. ما به مسیر آشتی ادامه خواهیم داد هرچند مشکلاتی وجود دارد اما به گام‌های خود ادامه می‌دهیم تا وطن ما یکپارچه باشد و مردم ما نیز متحد باشند». به‌گفته عباس نمی‌توان در برابر اقدامات اسرائیل درباره قدس سکوت کرد و باید تضمین‌هایی از سوی جامعه جهانی برای حمایت از حقمان صادر شود. بعد از آن، پادشاه اردن سخنرانی کرد. عبداالله دوم، پادشاه اردن هم گفت: «منطقه ما نمی‌تواند شاهد ثبات باشد مگر آنکه نزاع اسرائیلی- فلسطینی براساس راهکار تشکیل دو کشور حل شود و این حل‌وفصل براساس قطع‌نامه‌های بین‌المللی باشد و به تشکیل کشور فلسطین با پایتختی قدس شرقی بینجامد». به گفته پادشاه اردن، قدس همان پایه و اساسی است که جایگزینی برای آن وجود ندارد. اقدام آمریکا، اقدامی خطرناک است که پیامدهای آن ثبات را تهدید و تلاش‌ها برای تحقق صلح را تضییع می‌کند. ما مدت‌هاست که نسبت به اقدامات یک‌جانبه دراین‌باره هشدار داده‌ایم. 
 جهان کشور فلسطین را به رسمیت بشناسد
«یوسف بن احمد العثیمین»، دبیرکل سازمان همکاری اسلامی یکی از سخنران‌های این اجلاس بود؛ او در این نشست گفت: «ما از شورای امنیت می‌خواهیم به مسئولیت خود درباره اجرای قطع‌نامه‌های بین‌المللی درباره قدس عمل کند. ما از جامعه جهانی می‌خواهیم اکنون و در سایه تحولات کنونی کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند. ما بر حمایت مداوم خود از فلسطین و حقوقشان تأکید داریم و بار دیگر از جامعه جهانی می‌خواهیم به حمایت از روند صلح برای پایان اشغال و تحقق راهکار تشکیل دو کشور ادامه دهند. قرار بود این اجلاس «پیامی قوی» درباره قدس ارسال کند و آن پیام در بخشی از پیش‌نویس بیانیه آمده است: «تصمیم دونالد ترامپ، امری مردود است که مشروعیت ندارد». ظهر چهارشنبه (ششم دسامبر/پانزدهم آذرماه) دونالد ترامپ، تصمیم خود را درباره انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به قدس اعلام کرد. ترامپ با اشاره به مصوبه کنگره این کشور در سال ۱۹۹۵ برای انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس، تأکید کرد که «زمان اجرائی‌کردن آن مصوبه، مدت‌ها بود که به تأخیر افتاده بود». 
...اما این سخنان ترامپ مخالف‌های زیادی دارد و موافقان اندک‌شمار. اولین کسی که اقدام ترامپ را به «سخنان شجاعانه» تعبیر کرد، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بود. اما تصمیم ترامپ، التهاب جدیدی در خاورمیانه به راه انداخته و در کنار آن اروپا هم از موضع کاخ‌سفید به نفع اسرائیل راضی نیست. برای همین چند دقیقه بعد از اعلام تصمیم ترامپ، «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای گفت: «از لحظه اول برعهده‌گرفتن دبیرکلی سازمان ملل متحد، مخالفتم را با هرگونه تصمیم یک‌جانبه که مسئله صلح میان اسرائیل و فلسطینیان را به خطر بیندازد، اعلام كرده‌ام». بعد از او حماس این تصمیم آمریکا را «اقدامي به‌مثابه بازکردن جهنم به روی منافع آمریکا در منطقه» عنوان کرد. ساعتی پیش از سخنرانی ترامپ، پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان در سخنانی بیت‌المقدس را «شهری منحصربه‌فرد، مقدس برای یهودیان، مسیحیان و مسلمانان» خواند و خواستار آن شد که موقعیت این شهر طبق مصوبات سازمان ملل متحد و قوانین بین‌المللی تعیین شود. همچنین کشورهای عضو اتحادیه اروپا و اتحادیه عرب در کنار کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی معترض این تصمیم هستند.