به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، علی فرامرزی، هنرمند نقاش و یکی از گالریداران باسابقه به شمار میرود. فرامرزی تا امروز نمایشگاههای انفرادی متعددی برگزار کرده و آثارش در برخی نمایشگاههای گروهی در کنار دیگر هنرمندان معاصر به معرض نمایش گذاشته شده است. قرار است در روزهای آغازین دی ماه، نمایشگاه تازهای از او در فرهنگسرای نیاوران برپا شود. به بهانه برگزاری این نمایشگاه با او درباره مسائلی که در حالحاضر در حوزه هنرهای تجسمی وجود دارد، به گفتوگو نشستهایم.
در سالهای اخیر با ورود هنر جدید و زیرشاخه آن مثل ویدئوآرت، چیدمان، کانسپتها و... برخی از هنرمندان تلاش کردهاند با رفتن به این سمت و سو به ارائه اثر بپردازند. درباره خود شما این مساله چطور بوده، یعنی در این سالها بهعنوان یک هنرمند نقاش وسوسه نشدهاید چنین فضاهایی را برای کار کردن تجربه کنید؟
من هنرمندی بودهام که همیشه از بدو ورود به عرصه هنرهای تجسمی تا امروز در فضاهای دو بعدی و سهبعدی حرکت کرده و به تبع آن به ارائه اثر پرداختهام. ولی در پاسخ به سوال شما باید بگویم هیچگاه دراین سالها بهخصوص به شکل مستقیم از مدیاهایی که اشاره کردید استفاده نکردهام؛ بلکه تلاش کردهام به جای بهرهگیری از رسانههای مدرن، نگاهم را در نقاشی به سمت ابعاد فرهنگی هنری ببرم و براساس آن کار کنم. این نگاه هم هر بار به فراخور شرایط زمانه و اصولا شرایط فرهنگی- اجتماعی در کارهایم تغییر کرده است. ولی بههر حال درباره رسانههای مدرن که به آن اشاره کردهاید باید بگویم، آن هم نیاز زمانه امروز است. بنابراین طبیعی است هر چقدر امکانات بیانی بیشتر گسترش پیدا کند، هنرمندان میتوانند از زوایای مختلف به تبیین اهداف و مقاصد خود در عرصه هنر بپردازند.
به نظر شما در حالحاضر آثاری که در حیطه هنر، بهویژه نقاشی ارائه میشود بیشتر حالت روایتگری دارد و پیام بر آن غالب است یا متکی به فرم است؟
نمیتوانم بهطور قطعی درباره کارهای دیگر هنرمندان نظر بدهم ولی تصور میکنم این مساله، یعنی به سمت فرم رفتن یا به محتوا اندیشیدن، به شرایط اجتماعیای برمیگردد که هنرمند در آن زندگی میکند. طبعا وقتی هنرمند احساس کند حرفهایی دارد که میخواهد آنها را به مدد هنر بیان کند، خود بهخود عناصری را که در دسترسش هست، وسیلهای برای تبیین این حرفها قرار میدهد و در پس و پشت آن عناصر، حرفها یا به قول شما پیامهایی که باید را به مخاطب میرساند. حالا در مواقعی شرایط جامعه به شکلی نیست که هنرمند واضح و شفاف حرفش را بزند، در این صورت میآید و با بهرهگیری از نماد و کنایه به ارائه اثر میپردازد. ولی در مجموع، متکی بودن به فرم یا محتوا در یک اثر هنری، امری دو طرفه است؛ یعنی هنرمند بنا به اقتضای روزگار انتخاب میکند که گاهی فرم را در کارهایش پررنگ کند و گاه به سمت وسوی روایتگونگی برود. بستگی دارد که یک هنرمند چطور بخواهد با مسائل پیرامون خود برخورد کند.
در سالهای اخیر روند صدور مجوزهای دفتر هنرهای تجسمی وزارت ارشاد برای افزایش گالریها پررنگتر شده است. با توجه به اینکه یکی از قدیمیترین گالریداران در عرصه هنرهای تجسمی هستید، فکر میکنید افزایش گالریها در پایتخت و شهرستانها چقدر میتواند در بالندگی هنرهای تجسمی نقش داشته باشد؟
البته افزایش گالریها را اتفاق مثبتی ارزیابی نمیکنم، چراکه بر این باورم افزایش گالریها در سطح شهر تنها آمار کمی است و امروز میبینیم اغلب گالریهای تازهتاسیس که مجوز فعالیت میگیرند، به آن شکلی که باید کارکردی در حوزه هنرهای تجسمی ندارند. از آنجا که برای هر چیزی ظرفیتی وجود دارد، افزایش گالریها باعث شکلگیری رقابت میشود و به آشفتگی فضای هنری میانجامد. به همین خاطر با افزایش گالریها مخالفم. درحالحاضر شاید بالغ بر 300 گالری در تهران مجوز دارند، ولی واقعا چند درصد آنها فعالیت مستمر دارند و توانستهاند در پویایی عرصه هنرهای تجسمی تاثیرگذار باشند؟! در این بین فقط گالریهایی، که تعدادشان به انگشتان دست میرسد، فعالند و توانستهاند به واسطه برگزاری نمایشگاههای مختلف و اشراف و تخصصی که نسبت به حوزه هنرهای تجسمی دارند در پررنگ کردن اقتصاد هنر تا حدود زیادی نقش داشته باشند. طبعا هنرمندی هم که میخواهد به برگزاری یک نمایشگاه بپردازد سراغ گالریداران شناختهشده و مجرب میرود. متاسفانه امروز با برخی از گالریدارانی مواجه میشویم که نهتنها بر این حیطه تسلط ندارند، بلکه فقط به صرف آنکه گالریداری را، شغلی شیک و بدوندغدغه میدانند آن را انتخاب کردهاند. درحالی که گالریداری نیازمند مولفههای دیگری هم هست. یعنی فردی که به این عرصه وارد میشود باید صرفنظر از تجربه در این وادی، از دانش تجسمی و تاریخ هنر هم برخوردار باشد تا بتواند به درستی در این عرصه فعالیت کند.
قرار است در روزهای آتی شاهد برگزاری نمایشگاه تازهای از شما باشیم، در این باره توضیح دهید؟
قرار است روز هشتم دی در فرهنگسرای نیاوران نمایشگاه انفرادی برگزار کنم. در این نمایشگاه تابلوهایی ارائه کردهام که بعد سوم و چهارم را در هنر بهویژه نقاشی، به تصویر کشیده است. از آنجا که ابعاد این آثار در قطع بزرگ ارائه شده تمام گالریهای فرهنگسرا را به خود اختصاص داده است.
* نویسنده : آزاده صالحی روزنامه نگار