صاحبخبر - رئیس پژوهشکده زلزله مرکز تحقیقات مسکن گفت: طبق مستندات تاریخی، گسل ری یا گسل شمال تهران میتوانند زمینلرزهای با شدت هفت تا ۷.۵ ریشتر ایجاد کنند و آمار کشتهها و مجروحان حدود یک میلیون نفر خواهد بود.
به گزارش ایسنا، علی بیتاللهی اظهار کرد: وجود گسلها را به عنوان چشمههای زلزله در همه جای دنیا پذیرفتهاند. هرجا آثاری از شکستههای زمین میبینیم مشخص است که این شکستگیها در زمانی باعث زلزله شدهاند. وقتی میبینیم در طول شمال غرب تا شمالشرق تهران خط گسل شمال تهران را داریم یا خط گسل ری، خط گسل پردیسان یا خط گسل نیاوران را داریم قبول میکنیم که منطقه تهران از نظر لرزهای بسیار فعال است.
وی افزود: در عین حال سوال این است که این گسلها چه زلزلهای را میتوانند ایجاد کنند. طبق مستندات تاریخی، گسل ری یا گسل شمال تهران میتوانند زمینلرزهای با شدت ۷ تا ۷.۵ ریشتر را ایجاد کنند و مطمئنا آمار کشتهها و مجروحان حدود یک میلیون نفر خواهد بود؛ چرا که در مناطق مختلف شهر تهران بافت های فرسوده داریم. از حدود 1/1میلیون پلاک ۲۰۰هزار پلاک یعنی یک پنجم ساختمانهای تهران در بافت فرسوده متراکم با معابر تنگ، ساختمانهای فرسوده و کوچک، منطقهی نفوذناپذیر، ریزدانه و غیرمستحکم قرار دارد. رئیس پژوهشکده زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه صرفا نمیتوان تخریب اولیه را ملاک تعداد کشتههای زلزله احتمالی تهران قرار داد، تصریح کرد: بعضی فقط تخریب ساختمانها را در نظر میگیرند؛ در حالی که در زلزله تهران مسائل ثانویه زیادی داریم که قابل پیشبینی نیستند. در نظر گرفتن این مسائل باعث تشدید کشتهها میشود. مثلا ما علمکهای گاز را داریم که به دیوارهای منازل متصل هستند. این علمکها ممکن است گسیخته شوند و بشکنند و گاز نشت کند. بنابراین شرکت گاز باید به فکر تمهیدات ایمنی باشد. نمونه خطرناک بودن نشت گاز را در ریزش شهران دیدیم. جایگاههایی مثل پمپ بنزینها، پمپهای گاز و دیگر تاسیسات نیز خطرات خود را دارند.
بیتاللهی ادامه داد: در معابر ۶متری و هشت متری شهر تهران برج های مرتفع احداث شده که امدادرسانی به اینها حالتی را در ذهن ایجاد میکند که قابل تصور نیست. بنابراین تعداد کشتههای ثانویه زلزله احتمالی تهران به شدت میتواند بالا برود.
وی با بیان اینکه اگر زلزله تهران را مدام هشدار ندهیم فراموش میشود، گفت: زلزلههایی که در کشور اتفاق میافتد بعد از مدت کوتاهی فراموش میشود و زلزله بعدی مجددا همه به فکر این مساله میافتند. پیام زلزله ۷.۳ ریشتری کرمانشاه و ۶.۱ ریشتری کرمان این بود که ما باز شانس آوردیم.
از این نظر که کانون هردو زلزله در نزدیکی مراکز جمعیتی پرتراکم نبود. مرکز زلزله با شهر سرپل ذهاب ۴۰ کیلومتر فاصله داشت؛ در حالی که زمینلرزه بم در ۷ کیلومتری عمق زمین در زیر شهر بم اتفاق افتاد. اگر زمینلرزه دقیقا در سرپل ذهاب یا شهر کرمانشاه که بالای یک میلیون نفر جمعیت دارد روی میداد ابعاد حادثه بسیار بیشتر بود.
رئیس پژوهشکده زلزله مرکز تحقیقات مسکن همچنین با اشاره به زمینلرزه کرمان تصریح کرد: زلزله کرمان ۶.۱ ریشتر بود که زلزله بزرگی است اما تلفات نداشتیم. علت آن مقداری به نوسازی روستایی و مقداری هم به تخلیه روستاها مربوط است. ساختمانهای سنگی و گلی ریخته که کسی در آنها ساکن نبوده و چه بسا اگر افرادی در آنجا زندگی میکردند کشته میشدند.∎