*علیرضا سلیمانی
کانکتور وسیله الکترومکانیکی است که یک اتصال جداشدنی را میان دو زیرمجموعه یک سیستم الکتریکی و الکترونیکی برقرار می‌کند بدون اینکه تأثیری منفی بر کارکرد سیستم داشته باشد.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، کانکتور در واقع یک وسیله الکترومکانیکی است که کار آن انتقال جریان الکتریکی و داده است، هر ارتباطی میان دو وسیله مکانیکی نیازمند جریان الکتریکی یا داده است. به عنوان مثال یک کلید و پریز یا دوشاخه برق‌کارش انتقال جریان الکتریکی است و یک نوع کانکتور محسوب می‌شود. کار کانکتور کم‌وزیاد کردن برق نیست بلکه انتقال جریان الکتریکی و دیتا است.

این وسائل ارتباطی به صورت کلی به دو دسته استوانه‌ای و مستطیلی تقسیم می‌شوند. اما از نظر تنوع قابل‌شمارش نیستند و تعداد آن‌ها زیاد است به طوری که هر دستگاه و مورد خاص نیازمند یک کانکتور است. کانکتورها در حوزه‌های بسیار و مختلفی از جمله پزشکی، نفت و گاز، ریلی، خودرو، هوا و فضا و دریایی کاربرد دارند.

گاهی یک دستگاه مکانیکی به جریان الکتریکی بالا نیازمند است لذا یک نوع کانکتور برای آن تعریف‌شده، بخش مخابرات نیازمند یک نوع کانکتور است چراکه تنها داده و دیتا انتقال پیدا می‌کند؛ در حوزه نفت نیز کانکتورهای مختلف کابرد دارند و هر بخش نیز نیازمند رعایت استانداردهای مشخص و اختصاصی همان حوزه است و بایستی به استانداردها اشراف داشت.

به عنوان مثال یک پین، دو پین و کانکتورهایی داریم که 120 پین دارند، پین‌ها همان سوزن‌هایی هستند که اتصال الکتریکی را برقرار می‌کنند و به لحاظ عایق بودن و از نظر این که آیا دارای نویز هستند یا خیر، این‌ها حساسیت‌هایی است که ممکن است از این وسائل ایجاد شود.
بیشترین کاربرد کانکتورها به دلیل ظرافت کار مربوط به حوزه پزشکی است، به عنوان مثال به هرکدام از دستگاه‌های سی تی اسکن، دیالیز، نوار قلب یک کانکتور وصل است.

شرکت‌های ایرانی، غائب بزرگ بازار کانکتورهای الکتریکی

کانکتورهای تولید ما بیشتر استوانه ای و به سفارش وزارت دفاع است ضمن اینکه، کانکتورهای مستطیلی را نیز که بیشتر کاربرد پزشکی دارند، تولید می‌کنیم.به همین دلیل در حال حاضر تنها برخی مراکز کوچک به صورت پراکنده با اخذ سفارش و به صورت نمونه به تولید کانکتور در کشور مشغول هستند و رقبای جدی برای ما به حساب نمی‌آیند.
این در حالی است که در کشور آمریکا حدود 270 کارخانه کانکتور سازی و در چین حدود 700 کارخانه با یکدیگر در حال رقابت هستند.
سالانه بیش از 100 میلیون دلار کانکتور به کشور وارد می‌شود و تمام کارخانه‌های کشور در این بخش کمتر از 10 درصد بازار را در دست دارند. اما حدود 20 درصد از کانکتورهای وارداتی دچار ایراد هستند و بیشتر این محصولات وارداتی کیفیت نامطلوب دارند، گفت: اگر سری به بازار این محصولات بزنید مشاهده خواهید کرد که اکثر کانکتورهای فروشی آن‌ها دست دوم هستند.
بیشتر کانکتورهای وارداتی نه ضمانت و نه کیفیت دارند و به صورت جعبه ای و فله به فروش می‌رسند، در صورتی که محصولات ساخت داخل از قیمت کمتر و دارای گارانتی یکساله است.

* رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت دانش بنیان کارن افزار نوید پارسیان