دهنه‌سر به همراه دو روستای دیگر دراستان گیلان اما امروز هیچ بیکاری ندارد، آنها هم که ناامیدانه از روستا دست شسته و راهی شهرها شده بودند، بازگشته‌اند. طرح‌های جامع گردشگری آنها را به روستایشان بازگردانده، همان طرح‌هایی که در چند سال اخیر و با تکیه بر ظرفیت‌های گردشگری مغفول روستا به بار نشسته و پای هزاران گردشگر را به دهنه‌سر باز کرده و زن و مرد و پیر و جوان روستا را هم امیدوار به کار و زندگی و درآمدهای دلگرم‌کننده.
به گزارش جام‌جم، روستای دهنه‌سر امروز به عنوان یکی از چند روستای بدون بیکار کشور شناخته می‌شود که توانسته‌اند با تکیه بر ظرفیت‌های گردشگری خود، ریشه فقر و بیکاری و ناامیدی را خشکانده و مدینه فاضله‌ای شوند برای آنها که دیگر روستا را جایی برای زندگی نمی‌دانستند.
گردشگری ظرفیتی است که امروزه نقش مهمی در توسعه و شکوفایی جوامع و درآمدزایی آنها دارد و ایران ما، با بی‌شمار ظرفیت‌های گردشگری تاریخی و طبیعی‌اش، هنوز در پیچ و خم استفاده بهینه از این ظرفیت‌های شغل آفرین و درآمدزا و توسعه‌گر است. گرچه در معدود مواردی؛ آنجا که هم اراده مسئولان گل کرده و هم جوامع محلی قدر این ظرفیت را دانسته و به آن اعتماد کرده‌اند، بذر گردشگری سر از خاک بیرون آورده و رشد کرده و به گل نشسته است. درست مثل روستاهای دهنه‌سر شیجان خمام، اسطلخ جان رودبار و حلیمه‌جان در استان گیلان که با تکیه بر جاذبه‌ها و داشته‌های طبیعی خود، کمر ناامیدی و فقر و بیکاری را شکسته و امروز گل سرسبد روستاهای گردشگری و بدون بیکار کشور هستند.
دهنه‌سر؛ بهشت‌کاری‌ها
دهنه سر شیجان، روستای رودخانه‌هاست، با طبیعتی بکر و وحشی، آرام گرفته میان پهنه کوچک انزلی و آبی بیکران خزر. هشت رودخانه از پهنای آن می‌گذرد و طراوت و خنکایی بهشتی به جنگل‌ها و شالیزارهای روستا بخشیده است. همه اینها یعنی ظرفیت‌های بکر گردشگری طبیعی که البته در جای جای استان‌های گیلان و مازندران و حتی بسیاری دیگر از نقاط کشورمان کم و بیش به چشم می‌خورند، هنوز آن طور که باید به چشم مسئولان و مردم محلی نیامده و بستری برای میوه چینی و بهره وری از آنها فراهم نشده است، مثل روستای دهنه سر که تا همین چند سال پیش و با وجود این همه ظرفیت، بخت و اقبال خوش را نصیب مردمانش نکرده و پای گریز جوانانش به شهرهای بزرگ را نبسته بود.
حالا اما قصه این روستا شنیدنی است. 316 خانوار با حدود 1128 نفر جمعیت امروز در دهنه سر شیجان زندگی خوشی دارند. دهنه سری‌ها پیشتر فقط از راه شالیکاری و پرورش دام و طیور روزگار می‌گذراندند و توجه‌ای به ثروت هنگفت نهفته در طبیعتشان نداشتند. این طبیعت اما سال 88 افتخار و عنوان روستای هدف نمونه گردشگری را به دهنه سر داد. این عنوان کافی بود تا توجه دهیار و شورای دهیاری روستا به داشته‌هایشان جلب شود و طرح جامع گردشگری را برای روستایشان بنویسند و با شناسایی ظرفیت‌های آن، مجموعه‌های تفریحی گردشگری متعددی را طراحی و جانمایی کنند، و بعد هم مثل طرح‌های کلان کشوری دنبال سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری در روستایشان بگردند.
آن 82 نفر...
اینها را محمدعلی ملایی، دهیار دهنه‌سر به جام‌جم می‌گوید و اضافه می‌کند که هیچ سرمایه‌گذاری به روستایمان نیامد و برای همین طرح‌هایمان را با همان اندک سرمایه‌های روستا شکسته بسته پیش بردیم تا سال 94 که طرح صندوق کارآفرینی امید درخصوص اعطای تسهیلات به روستاهای هدف گردشگری به منظور اجرای طرح روستاهای بدون بیکار اقدام کرد و تسهیلات خوبی برای تکمیل طرح‌های گردشگری‌مان دریافت کردیم.
صندوق کارآفرینی امید به هر متقاضی دارنده طرح کارآفرینی مطلوب، صد میلیون تومان تسهیلات با سود 4 درصد می‌داد و آن طور که دهیار دهنه سر می‌گوید 82نفر با 82 طرح کارآفرینی گردشگری و غیرگردشگری، تسهیلاتی حدود یک میلیارد تومان دریافت کردند.
پس از آن بود که رستوران‌های درختی، خانه‌های بوم گردی، سایت‌های
آبی ـ تفریحی مخصوص ماهیگیری و قایق سواری و سایت‌های پرنده نگری و فروشگاه‌های تولید و فروش صنایع دستی محلی از جای جای روستا سربرآورد و چهره دهنه سر را به کلی دگرگون کرد، صدها شغل درآمدزا آفرید و از روستا رفته‌ها را بازگرداند و در روستا مانده‌ها را خرسند و خوشحال از ماندنشان در روستا کرد.
دهنه سر شیجان اواخر سال 95 عنوان دومین روستای بدون بیکار کشور را از آن خود کرد و امروز در خانه‌های بوم گردی اش به زحمت می‌توان در پایان یک هفته کاری و برای رفع خستگی، جای خالی پیدا کرد.
مهاجرتی که معکوس شد
طرح روستای بدون بیکار، طرحی از صندوق کارآفرینی امید و مصوبه دولت یازدهم است که براساس شناسایی و حمایت از کارآفرینان روستایی، اجرای آن در 20 روستای کشور با تسهیلاتی بالغ بر 200 میلیارد ریال و اشتغال 1000 نفر آغاز شد.
اجرای طرح روستاهای بدون بیکار در استان گیلان با روستای اسطلخ جان رودبار شروع شد، و سپس در روستای دهنه سر شیجان خمام و روستای حلیمه جان رودبار ادامه یافت.
اسطلخ جان، نه‌تنها اولین روستای بدون بیکار استان گیلان، که اولین روستای بدون بیکار کشور بر اساس اجرای طرح مذکور هم بود که توانست این عنوان را در مهرماه سال 95 از آن خود کند، البته بعد از آن‌که دولت، اعتباری 4 میلیارد تومانی را برای رفع بیکاری در آن اختصاص داد.
زهرا ساغری، رئیس صندوق کارآفرینی امید شهرستان رودبار به جام‌جم می‌گوید که این اعتبار برای اشتغالزایی 106 نفر بیکار این روستا در نظر گرفته شده بود.
اسطلخ جان، 379 خانوار دارد و هزار نفر جمعیت که البته بخشی از این جمعیت از سال 94 و پس از آن‌که تسهیلات اشتغالزایی نصیب روستا شد، به موطن خود بازگشتند. اسطلخ‌جانی‌ها حالا کارگاه‌های تولید و فروش صنایع دستی، رستوران‌های سنتی و خانه‌های بومگردی خودشان را دارند. روستای حلیمه جان بخش رحمت‌آباد و بلوکات هم به گفته ساغری، با اعتباری بالغ بر 2 میلیارد تومان، طرح‌های اشتغالزایی و کارآفرینی اش را شروع و برای 50 نفر کسب و کارهایی با محوریت گردشگری فراهم کرد. این روستای 700 نفری هم توانست در اردیبهشت امسال عنوان سومین روستای بدون بیکار گیلان را به دست آورد و هجرت‌کرده‌های خود به شهرهای تهران و رشت و حتی عسلویه را به دامان خود بازگرداند.
فاطمه مرادزاده
ایران