صاحب‌خبر - حکومت خودمختار آذربایجان، با نام رسمی حکومت ملی آذربایجان یک حکومت مورد پشتیبانی اتحاد شوروی بود که در 21 آذر سال ۱۳۲۴ و تا سال ۱۳۲۵ در منطقه آذربایجان ایران به پایتختی تبریز توسط فرقه دمکرات آذربایجان به رهبری جعفر پیشه‌وری تشکیل شد. ماجرای تاسیس و نابودی این حکومت به بحران ایران که یکی از سرآغازهای جنگ سرد بود معروف است.
حمایت شوروی از ایجاد این دولت، در چهارچوب یک پروژه دقیق برنامه‌ریزی‌شده از سوی شوروی برای اشغال و جدا کردن شمال‌غربی ایران و ضمیمه کردن آن به شوروی انجام شد. فشارهای شوروی تنها عامل ایجاد جنبش آذربایجان نبود بلکه آذری‌ها ضمن برخورداری از پشتیبانی شوروی، تاحدی به تمرکز برقرار شده در عهد رضاشاه و بی‌کفایتی، فساد در دولت مرکزی و تبعیض نسبت به این استان واکنش نشان می‌دادند.∎