امروزه زیبایی یکی از بحث‌های مهم در همه جای دنیاست و همه افراد دوست دارند در هر سن و سالی که هستند زیبا به نظر برسند، اما گاهی مشکلاتی ایجاد می‌شود که ممکن است روی زیبا به نظر رسیدن فرد اثر بگذارد، مسائلی مانند ماه‌گرفتگی که به‌هرحال پدیده مهمی است. بروز این حالت از همان کودکی می‌تواند روی فرد اثر بگذارد و با رفتار درست و نادرست اطرافیان اعتماد به‌نفس او را به علت ظاهرش تحت‌تاثیر قرار دهد. در این گفت‌وگو دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده درباره علت ماه‌گرفتگی و روش‌های درمانی آن توضیح داده‌اند که در ادامه می‌خوانید.
: آقای دکتر! ماه‌گرفتگی چیست؟
ماه‌گرفتگی، یک لکه رنگی روی پوست یا زیر پوست است. ماه‌گرفتگی از زمان تولد وجود دارد و ممکن است با افزایش سن، رشد کند.
: آیا امکان اینکه ماه‌گرفتگی در پوست محو شود، وجود دارد یا نه؟
برخی ماه‌گرفتگی‌ها با گذشت زمان محو و برخی دیگر برجسته می‌شوند. بیشتر ماه‌گرفتگی‌ها بدون درد و بی‌ضرر هستند، ولی در موارد نادری می‌توانند موجب بروز عوارض شوند.
: علت ماه‌گرفتگی معمولا چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
معمولا ماه‌گرفتگی‌ها به دو دلیل ایجاد می‌شوند؛ اول افزایش سلول‌های تولید‌کننده رنگدانه (ملانین) در پوست یا ملانوسیت‌ها و دوم رشد غیر طبیعی رگ‌های خونی.
: یعنی ماه‌گرفتگی‌ها انواع مختلفی دارند؟
بله، انواع مختلفی از لکه ماه‌گرفتگی داریم که عبارتند از:
1- تکه‌های سالمون، که به‌صورت رگه‌هایی از عروق خونی کوچک و صورتی روی پوست دیده می‌شود. تکه‌های سالمون معمولا پشت گردن، بین چشم‌ها، روی پیشانی، بینی، لب فوقانی یا پلک‌ها ظاهر می‌شود. برخی از این تکه‌ها با رشد کودک، محو می‌شوند، اما معمولا تکه‌های پشت گردن از بین نمی‌روند.
2- لکه بندر شراب که این لکه هنگام تولد، از یک علامت مسطح و سرخ‌رنگ شروع و به‌تدریج با افزایش سن، تیره‌تر و ارغوانی‌رنگ می‌شود. علت وجود این لکه، اتساع مویرگ‌هاست. بیشتر این لکه‌ها، با افزایش سن، بزرگ‌تر و ضخیم‌تر می‌شوند.
3- لکه مغولی که این لکه‌ها دارای علامتی مسطح و صاف هستند که از زمان تولد ظاهر می‌شوند. غالبا در باسن کودک یا قسمت پایین پشت وجود دارند. رنگ آنها به‌طور کلی، آبی است که می‌تواند آبی – خاکستری، آبی- سیاه یا قهوه‌ای نیز باشد.
این لکه، شبیه کبود شدن پوست است. نقاط مغولی، بیشتر در نوزادان پوست‌تیره شیوع دارد.
معمولا این لکه‌ها با بزرگ شدن کودک، محو می‌شوند و به هیچ درمانی نیاز ندارند.
4- لکه قهوه با شیر، این لکه‌ها مسطح و بیضوی هستند. رنگ این لکه، از قهوه‌ای روشن تا تیره است. به همین دلیل نام این لکه، را قهوه با شیر می‌نامند. این لکه‌ها در باسن، پاها و تنه یافت می‌شوند. با افزایش سن، ممکن است بزرگ‌تر و تیره‌تر شوند. اگر کودک شما دارای چند لکه بود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
5- همانژیوم‌های توت فرنگی، مجموعه‌ای از رگ‌های خونی کوچک و به هم چسبیده روی سطح پوست هستند و معمولا روی صورت، پوست سر، پشت یا سینه ظاهر می‌شوند. ممکن است رنگ آنها قرمز یا بنفش باشد و برجسته باشند.
این لکه‌ها معمولا، چند هفته بعد از تولد ایجاد می‌شوند.
طی یک سالگی، رشد آنها سریع است و در 9 سالگی از بین می‌روند. هیچ درمانی برای این لکه‌ها مورد نیاز نیست، اما اگر آنها رشد کردند و نزدیک چشمان یا دهان رسیدند یا در جایی که می‌تواند خونریزی کند یا عفونی شود، ایجاد شدند، باید برداشته شوند.
6- همانژیوم‌های کاورنو، لکه‌های عمیق در زیر پوست که به شکل یک توده اسفنجی برآمده و به رنگ آبی مایل به قرمز هستند. اگر این لکه‌ها به اندازه کافی عمیق باشند، لایه‌های بالایی پوست طبیعی به نظر می‌آید. این لکه‌ها معمولا در سر یا گردن ظاهر می‌شوند. اغلب در سن بلوغ ناپدید می‌شوند.
7- خال مادرزادی، این خال‌ها در بدو تولد ظاهر می‌شوند. سطح این خال‌ها ممکن است صاف، برجسته یا ناهموار باشد. این خال‌ها در هر جای بدن می‌توانند رشد کنند.
بیشتر این خال‌ها بدون خطر هستند، اما خال‌های مادرزادی بزرگ، باعث افزایش ملانوم (یکی از خطرناک‌ترین انواع سرطان پوست) می‌شوند.
: آیا اینکه می‌گویند خانم باردار نباید به ماه نگاه کند، یک نکته علمی است؟
نه، به هیچ‌وجه و هنوز تحقیقات چنین اثری را اثبات نکرده‌اند و این خرافه در بسیاری از کشور‌ها رنگی ندارد، با وجود این هنوز برخی فرهنگ‌ها پدیده ماه‌گرفتگی و تاثیر آن بر خانم باردار را جدی می‌گیرند و معتقدند ماه‌گرفتگی سبب ایجاد لکه‌ای بدشکل روی پوست کودک می‌شود که همان‌طور که گفته شد، شواهد علمی این ادعا را پشتیبانی نمی‌کنند.
: آیا این لکه‌ها با درد همراه هستند؟
نه، تقریبا تمام لکه‌های مادرزادی بی‌خطر‌ند و دردی ندارند. بیشتر پدر و مادر‌ها با دیدن این لکه‌ها روی پوست فرزندانشان نگران می‌شوند که مبادا خطری فرزندشان را تهدید کند. باید گفت بیشتر این لکه‌ها بی‌خطرند و نیازی به درمان ندارند و با گذشت زمان خودبه‌خود برطرف می‌شوند. گروهی دیگر از این لکه‌ها را می‌توان به کمک جراحی از بین برد یا به کمک روش لیزردرمانی محو کرد، اما باز اگر چنین چیزی در فردی وجود دارد یا حتی کودک بهتر است با متخصص پوست مشورت کنید تا از وضعیت آن مطمئن شوید.
: آیا لیزردرمانی کمکی به این موضوع می‌کند؟
بله، در حال حاضر بسیاری از این لکه‌ها و ماه‌گرفتگی‌ها به کمک لیزر از بین می‌روند. روش‌های درمان این لکه‌ها را متخصص تعیین می‌کند و از لیزر و پیوند پوست تا پوشش پوست متفاوت خواهد بود.
سمیه مقصودعلی