به گزارش خبرگزاری ها، محمدباقر نوبخت در نشست خبری بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور اظهار داشت: در لایحه بودجه ۹۷ بیش از ۶ هزار صفحه در ۱۴ مجلد دسته‌بندی شده است؛ جلد نخست، مربوط به قرار و سیاست‌هایی که در ۱۶ خرداد سال ۱۳۹۶ فعالیت‌های آن آغاز شد. بنابراین بودجه‌ای که دیروز تقدیم مجلس شد، ۶ ماه در دولت مورد بررسی قرار گرفت؛ هر چند تلاش کردیم از عقول دیگری غیر از کارشناسان در قوه‌مجریه، قوه‌قضاییه و قوه‌مقننه استفاده کنیم.
وی افزود: غیر از مجلد مربوط به بخشنامه، ۳ جلد گزارش نسبت به عملکرد سال گذشته بودجه سال ۱۳۹۵ نیز تقدیم مجلس شد. این در راستای اجرای حکم ماده ۱۲۱ قانون برنامه ششم است که در این قانون تصریح شد دولت باید هر سال و همزمان با ارائه لایحه بودجه، گزارش عملکرد خود را برای سال قبل نیز به اطلاع مجلس برساند.
رییس سازمان برنامه و بودجه با بیان این‌که دو جلد دیگر گزارش در خصوص برنامه سال ۱۳۹۷ تقدیم مجلس شد، عنوان کرد: سال ۱۳۹۷ دومین سال اجرای برنامه ششم است. از این جهت گزارش خود را باید بدهیم. به همین جهت دو جلد گزارش ارائه شده که مبانی نظری و برنامه عملی و اجرایی دولت برای سال ۱۳۹۷ را آوردیم.
نوبخت تصریح کرد: علاوه بر آن، امسال بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد است؛ مشخص است که کدام دستگاه از بودجه‌ریزی برمبنای عملکرد برای آنها استفاده شده است. مشخص است که چطور قیمت تمام شده خدمت را مشخص کرده‌ایم.
وی متذکر شد: همچنین برای این‌که بتوانیم با منابع محدودی که برای طرح‌های عمرانی داریم و اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای محدود است، باید ببینیم چطور می‌توانیم از منابع استفاده بهینه داشته باشیم. به همین دلیل سعی کردیم از ظرفیت‌های بخش خصوصی استفاده کنیم. بنابراین با مدل PPP مشخص شده که چطور بخش خصوی می‌تواند در طرح‌ها ورود کند.
معاون رییس‌جمهور ادامه داد: این‌که بدانیم طرح‌های مشارکتی کجاست که بتوانیم استفاده کنیم، در یک کتاب کل این طرح‌ها را معرفی کردیم.
بودجه شفاف، چه بودجه ای است؟
نوبخت با بیان این‌که پیش‌بینی منابع و مصارف را در ۶ جلد به تفصیل بیان کردیم، گفت: باید ببینیم بودجه کشور چه ظرفیتی دارد. ماده یک قانون محاسبات عمومی توضیح می‌دهد که لایحه بودجه کل کشور یک برنامه یک ساله مالی دولت است.
وی افزود: بودجه شفاف بودجه‌ای است که به وضوح بتواند پیش‌بینی و برآورد مصارف و منابع را داشته باشد. در خصوص منابع، که در واقع درآمدها و نیز هزینه‌هاست، من به تفکیک منابع را معرفی می‌کنیم.
رییس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: ما طبق نظام مالی دولت که GFS به آن گفته می‌شود، استانداردهای بین‌المللی را پذیرفته‌ایم. براساس این استانداردها، منابع از درآمدها شروع می‌شود؛ مثل مالیات و حقوق گمرکی.
درآمد مالیاتی ۶.۷ درصد رشد کرد
نوبخت تصریح کرد: براساس آنچه که برای سال ۱۳۹۷ پیش‌بینی شده است، درآمدها بالغ بر ۱۹۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان است. این رقم نسبت به رقمی که برای موضوع مالیات‌ها در حد ۱۷۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد سال ۱۳۹۶ دیده‌ایم، ۱۱ درصد رشد دارد. رقمی که برای مالیات‌ها به صورت خالص در نظر گرفتیم، ۱۰۵ هزار میلیارد تومان است. این مبلغ نسبت به ۹۹ هزار میلیارد تومان مصوبه قانون بودجه ۱۳۹۶، ۶.۷ درصد رشد دارد.
وی متذکر شد: درست است که درآمدها ۱۱.۱ درصد رشد دارد، اما درآمدهایی که صرفا از محل مالیات است، ۶.۷ درصد رشد دارد. اما این‌که می‌توانیم مالیات بیشتری داشته باشیم، پیش‌بینی این است که می‌توانیم. نه این‌که از مودیان کنونی، بلکه معتقدیم هستند کسانی که از پرداخت مالیات معاف هستند. حدود ۳۹ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از کسانی که می‌شناسیم که درآمد دارند، طبق قانون از پرداخت مالیات معاف هستند. غیر از آن، اعتقاد داریم یک لایه پنهان و غیرشفافی در اقتصاد کشور وجود دارد، اما مالیات نمی‌دهند، یا به مقدای که باید، مالیات نمی‌دهند.
معاون رییس‌جمهور بیان کرد: بر این اساس، ما ضمن بررسی معاف‌شدگان مالیات، باید به بخش خاکستری اقتصاد که مالیات نمی‌دهند، باید تمرکز کنیم و این‌ها شناسایی شوند. برای این‌کار نیاز داریم نرم‌افزارهایی داشته باشیم و سیستم‌ها مکانیزه شود. به همین جهت چند سال است بودجه خاصی به سازمان امور مالیاتی اختصاص دادیم که این نرم‌افزارها را تکمیل کند. بر این اساس، سال به سال افراد بیشتری شناسایی می‌شوند.
نوبخت اظهار داشت: حقوق گمرکی که ۱۷ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود، به حدود ۲۳ هزار میلیارد تومان برای سال ۱۳۹۷ افزایش پیدا کرده است.
درآمدها ناکافی است
وی افزود: با توجه به این‌که درآمدها ناکافی است و بیشتر از این باید حقوق کارمندان به غیر از طرح‌های عمرانی بدهیم، نزدیک به ۳۲ هزار میلیارد تومان سال آینده فقط باید پول بدهیم و سررسید اوراق است. ضمن این‌که مخارج اجتناب‌ناپذیری داریم که باید پول‌هایشان را بپردازیم و نمی‌توانیم از یک حدی کمتر بپردازیم.
رییس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: ما مجبوریم دارایی‌هایمان را بفروشیم تا خرج جاری طرح‌های عمرانی را بپردازیم. ما دو دارایی داریم و یکی دارایی‌های سرمایه‌ای مثل میادین نفت است. ۱۰۱ هزار میلیارد تومان نفت را باید بفروشیم. در سال ۱۳۹۷ پیش‌بینی این است که در مجموع ۱۰۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای خواهیم داشت. این نسبت به ۱۱۸ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان سال‌جاری که مصوب قانون است، منفی ۱۰.۴ درصد است.
نوبخت تصریح کرد: از سوی دیگر، باید بتوانیم یک مقدار از سهام کارخانه‌ها طبق قانون اصل ۴۴ را به بخش خصوصی واگذار کنیم. حدود ۶ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان از این محل خواهیم داشت. غیر از این، می‌توانیم اوراق و اسناد مالی خود را بفروشیم. خوشبختانه این مژده را بدهم که توافقی را با خزانه انجام دادیم که به محض این‌که سررسیدها رسید، از سرجمع اعتبارات برداشت کنید و لحظه‌ای که اوراق سررسید شد، بپردازید. به همین جهت خزانه هر هفته دو گزارش به ما می‌دهد. می‌گوید چقدر پول گرفتم و چقدر پول داده‌ام.
وی متذکر شد: برای سال آینده آنچه که در یک سناریو پیش‌بینی کرده بودیم، ۴۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بود که ۳۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای فروش اوراق و ۶ هزار میلیارد تومان مربوط به سهام کارخانه‌ها بود. این ارقام به ما کمک کرد که بتوانیم در مجموع اوراق مالی را در مجموع در ۴۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بدهیم. جمع این‌ها ۳۴۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان می‌شود.
معاون رییس‌جمهور ادامه داد: ما به مجلس پیشنهاد دادیم که می‌توانید برای برخی از اولویت‌های بودجه که به آنها پول دادیم و باید بیشتر پول دهیم مثل آب، محیط‌زیست، توسعه منطقه‌ای مکران، توسعه شبکه حمل‌ونقل ریلی، در حد ۲۰ هزار میلیارد تومان از صندوق استفاده کنیم. بر این اساس، کل منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های مالی از ۴۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان به ۶۸ هزار میلیارد تومان افزایش می‌یابد.
نوبخت با بیان این‌که بودجه ما در سال آینده با احتساب تورم ۹ درصدی در مقایسه با بودجه سال ۱۳۹۶ حدود ۱۰ درصد تقلیل یافته است، گفت: در ماده یک قانون تصریح شده که مبالغی که از منابع به دست می‌آوریم، برای نیل به اهداف استفاده کنیم.
وی افزود: ما در این لایحه دو برنامه‌ای که در سال‌های گذشته نبوده، کاهش فقر مطلق و اشتغال گسترده، مدنظر قرار گرفته است.
ویژگی های بودجه سال آینده
رییس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: بودجه سال ۱۳۹۷ باید ویژگی‌هایی دارد که بودجه سال جاری نداشت. یک گروه از اصلاحات، ساختاری بوده است؛ همچون استفاده از بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد، افزایش شفافیت و انضباط بودجه‌ای و حرکت به سمت تمرکززدایی. موضوع دیگر، توجه ویژه به اولویت‌های برنامه‌ای همچون آب، محیط‌زیست، حمل‌ونقل ریلی و حمل‌ونقل عمومی، توسعه سواحل مکران، توجه به مسکن و بافت‌های فرسوده و تقویت بنیه دفاعی بود.
نوبخت تصریح کرد: اقدام دیگری که انجام دادیم و خاص بودجه سال ۱۳۹۷ است، توجه ویژه به تولید و اشتغال است. اشتغال گسترده و تولید و توجه ویزه به پروژه‌های عمرانی در این بخش دیده شده است.
وی متذکر شد: در سال ۱۳۹۷ از حدود هزار ردیف ملی که برای دستگاه‌ها داریم، ۳۴۰ دستگاه و ردیف ملی را انتخاب کردیم و براساس قیمت تمام شده آنها، بودجه‌ریزی کردیم.
معاون رییس‌جمهور بیان کرد: از سوی دیگر، بودجه باید شفاف باشد. ۳۳۷ ردیف متفرقه داشتیم که به ۱۳۸ ردیف تقلیل یافت. از سوی دیگر، حذف یا انتقال ۱۹۹ ردیف متفرقه به ذیل اعتبارات دستگاه‌های اجرای و یا استانی صورت گرفت.
وی افزود: غیر از مجلد مربوط به بخشنامه، ۳ جلد گزارش نسبت به عملکرد سال گذشته بودجه سال ۱۳۹۵ نیز تقدیم مجلس شد. این در راستای اجرای حکم ماده ۱۲۱ قانون برنامه ششم است که در این قانون تصریح شد دولت باید هر سال و همزمان با ارائه لایحه بودجه، گزارش عملکرد خود را برای سال قبل نیز به اطلاع مجلس برساند.
رییس سازمان برنامه و بودجه با بیان این‌که دو جلد دیگر گزارش در خصوص برنامه سال ۱۳۹۷ تقدیم مجلس شد، عنوان کرد: سال ۱۳۹۷ دومین سال اجرای برنامه ششم است. از این جهت گزارش خود را باید بدهیم. به همین جهت دو جلد گزارش ارائه شده که مبانی نظری و برنامه عملی و اجرایی دولت برای سال ۱۳۹۷ را آوردیم.
نوبخت تصریح کرد: علاوه بر آن، امسال بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد است؛ مشخص است که کدام دستگاه از بودجه‌ریزی برمبنای عملکرد برای آنها استفاده شده است. مشخص است که چطور قیمت تمام شده خدمت را مشخص کرده‌ایم.
وی متذکر شد: همچنین برای این‌که بتوانیم با منابع محدودی که برای طرح‌های عمرانی داریم و اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای محدود است، باید ببینیم چطور می‌توانیم از منابع استفاده بهینه داشته باشیم. به همین دلیل سعی کردیم از ظرفیت‌های بخش خصوصی استفاده کنیم. بنابراین با مدل PPP مشخص شده که چطور بخش خصوی می‌تواند در طرح‌ها ورود کند.
معاون رییس‌جمهور ادامه داد: این‌که بدانیم طرح‌های مشارکتی کجاست که بتوانیم استفاده کنیم، در یک کتاب کل این طرح‌ها را معرفی کردیم.
بودجه شفاف، چه بودجه ای است؟
نوبخت با بیان این‌که پیش‌بینی منابع و مصارف را در ۶ جلد به تفصیل بیان کردیم، گفت: باید ببینیم بودجه کشور چه ظرفیتی دارد. ماده یک قانون محاسبات عمومی توضیح می‌دهد که لایحه بودجه کل کشور یک برنامه یک ساله مالی دولت است.
وی افزود: بودجه شفاف بودجه‌ای است که به وضوح بتواند پیش‌بینی و برآورد مصارف و منابع را داشته باشد. در خصوص منابع، که در واقع درآمدها و نیز هزینه‌هاست، من به تفکیک منابع را معرفی می‌کنیم.
رییس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: ما طبق نظام مالی دولت که GFS به آن گفته می‌شود، استانداردهای بین‌المللی را پذیرفته‌ایم. براساس این استانداردها، منابع از درآمدها شروع می‌شود؛ مثل مالیات و حقوق گمرکی.
درآمد مالیاتی ۶.۷ درصد رشد کرد
نوبخت تصریح کرد: براساس آنچه که برای سال ۱۳۹۷ پیش‌بینی شده است، درآمدها بالغ بر ۱۹۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان است. این رقم نسبت به رقمی که برای موضوع مالیات‌ها در حد ۱۷۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد سال ۱۳۹۶ دیده‌ایم، ۱۱ درصد رشد دارد. رقمی که برای مالیات‌ها به صورت خالص در نظر گرفتیم، ۱۰۵ هزار میلیارد تومان است. این مبلغ نسبت به ۹۹ هزار میلیارد تومان مصوبه قانون بودجه ۱۳۹۶، ۶.۷ درصد رشد دارد.
وی متذکر شد: درست است که درآمدها ۱۱.۱ درصد رشد دارد، اما درآمدهایی که صرفا از محل مالیات است، ۶.۷ درصد رشد دارد. اما این‌که می‌توانیم مالیات بیشتری داشته باشیم، پیش‌بینی این است که می‌توانیم. نه این‌که از مودیان کنونی، بلکه معتقدیم هستند کسانی که از پرداخت مالیات معاف هستند. حدود ۳۹ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از کسانی که می‌شناسیم که درآمد دارند، طبق قانون از پرداخت مالیات معاف هستند. غیر از آن، اعتقاد داریم یک لایه پنهان و غیرشفافی در اقتصاد کشور وجود دارد، اما مالیات نمی‌دهند، یا به مقدای که باید، مالیات نمی‌دهند.
معاون رییس‌جمهور بیان کرد: بر این اساس، ما ضمن بررسی معاف‌شدگان مالیات، باید به بخش خاکستری اقتصاد که مالیات نمی‌دهند، باید تمرکز کنیم و این‌ها شناسایی شوند. برای این‌کار نیاز داریم نرم‌افزارهایی داشته باشیم و سیستم‌ها مکانیزه شود. به همین جهت چند سال است بودجه خاصی به سازمان امور مالیاتی اختصاص دادیم که این نرم‌افزارها را تکمیل کند. بر این اساس، سال به سال افراد بیشتری شناسایی می‌شوند.
نوبخت اظهار داشت: حقوق گمرکی که ۱۷ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود، به حدود ۲۳ هزار میلیارد تومان برای سال ۱۳۹۷ افزایش پیدا کرده است.
درآمدها ناکافی است
وی افزود: با توجه به این‌که درآمدها ناکافی است و بیشتر از این باید حقوق کارمندان به غیر از طرح‌های عمرانی بدهیم، نزدیک به ۳۲ هزار میلیارد تومان سال آینده فقط باید پول بدهیم و سررسید اوراق است. ضمن این‌که مخارج اجتناب‌ناپذیری داریم که باید پول‌هایشان را بپردازیم و نمی‌توانیم از یک حدی کمتر بپردازیم.
رییس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: ما مجبوریم دارایی‌هایمان را بفروشیم تا خرج جاری طرح‌های عمرانی را بپردازیم. ما دو دارایی داریم و یکی دارایی‌های سرمایه‌ای مثل میادین نفت است. ۱۰۱ هزار میلیارد تومان نفت را باید بفروشیم. در سال ۱۳۹۷ پیش‌بینی این است که در مجموع ۱۰۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای خواهیم داشت. این نسبت به ۱۱۸ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان سال‌جاری که مصوب قانون است، منفی ۱۰.۴ درصد است.
نوبخت تصریح کرد: از سوی دیگر، باید بتوانیم یک مقدار از سهام کارخانه‌ها طبق قانون اصل ۴۴ را به بخش خصوصی واگذار کنیم. حدود ۶ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان از این محل خواهیم داشت. غیر از این، می‌توانیم اوراق و اسناد مالی خود را بفروشیم. خوشبختانه این مژده را بدهم که توافقی را با خزانه انجام دادیم که به محض این‌که سررسیدها رسید، از سرجمع اعتبارات برداشت کنید و لحظه‌ای که اوراق سررسید شد، بپردازید. به همین جهت خزانه هر هفته دو گزارش به ما می‌دهد. می‌گوید چقدر پول گرفتم و چقدر پول داده‌ام.
وی متذکر شد: برای سال آینده آنچه که در یک سناریو پیش‌بینی کرده بودیم، ۴۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بود که ۳۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای فروش اوراق و ۶ هزار میلیارد تومان مربوط به سهام کارخانه‌ها بود. این ارقام به ما کمک کرد که بتوانیم در مجموع اوراق مالی را در مجموع در ۴۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بدهیم. جمع این‌ها ۳۴۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان می‌شود.
معاون رییس‌جمهور ادامه داد: ما به مجلس پیشنهاد دادیم که می‌توانید برای برخی از اولویت‌های بودجه که به آنها پول دادیم و باید بیشتر پول دهیم مثل آب، محیط‌زیست، توسعه منطقه‌ای مکران، توسعه شبکه حمل‌ونقل ریلی، در حد ۲۰ هزار میلیارد تومان از صندوق استفاده کنیم. بر این اساس، کل منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های مالی از ۴۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان به ۶۸ هزار میلیارد تومان افزایش می‌یابد.
نوبخت با بیان این‌که بودجه ما در سال آینده با احتساب تورم ۹ درصدی در مقایسه با بودجه سال ۱۳۹۶ حدود ۱۰ درصد تقلیل یافته است، گفت: در ماده یک قانون تصریح شده که مبالغی که از منابع به دست می‌آوریم، برای نیل به اهداف استفاده کنیم.
وی افزود: ما در این لایحه دو برنامه‌ای که در سال‌های گذشته نبوده، کاهش فقر مطلق و اشتغال گسترده، مدنظر قرار گرفته است.
ویژگی های بودجه سال آینده
رییس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: بودجه سال ۱۳۹۷ باید ویژگی‌هایی دارد که بودجه سال جاری نداشت. یک گروه از اصلاحات، ساختاری بوده است؛ همچون استفاده از بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد، افزایش شفافیت و انضباط بودجه‌ای و حرکت به سمت تمرکززدایی. موضوع دیگر، توجه ویژه به اولویت‌های برنامه‌ای همچون آب، محیط‌زیست، حمل‌ونقل ریلی و حمل‌ونقل عمومی، توسعه سواحل مکران، توجه به مسکن و بافت‌های فرسوده و تقویت بنیه دفاعی بود.
نوبخت تصریح کرد: اقدام دیگری که انجام دادیم و خاص بودجه سال ۱۳۹۷ است، توجه ویژه به تولید و اشتغال است. اشتغال گسترده و تولید و توجه ویزه به پروژه‌های عمرانی در این بخش دیده شده است.
وی متذکر شد: در سال ۱۳۹۷ از حدود هزار ردیف ملی که برای دستگاه‌ها داریم، ۳۴۰ دستگاه و ردیف ملی را انتخاب کردیم و براساس قیمت تمام شده آنها، بودجه‌ریزی کردیم.
معاون رییس‌جمهور بیان کرد: از سوی دیگر، بودجه باید شفاف باشد. ۳۳۷ ردیف متفرقه داشتیم که به ۱۳۸ ردیف تقلیل یافت. از سوی دیگر، حذف یا انتقال ۱۹۹ ردیف متفرقه به ذیل اعتبارات دستگاه‌های اجرای و یا استانی صورت گرفت.