چرایی تشدید بحران

با روی «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری جدید آمریکا، امیدها برای پایان‌یابی خصومت‌های این کشور با کره‌شمالی رنگ باخت. تحریم‌های آمریکا و شورای امنیت علیه کره‌شمالی که در دولت قبلی آمریکا وجود داشت، نه‌تنها در دولت ترامپ ادامه یافته بلکه محدودیت‌های تازه‌ای نیز علیه پیونگ‌یانگ شکل گرفته است. افزون بر آن، وجود پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه آسیای جنوب‌شرقی همانند سامانه موشکی «تاد» در کره‌جنوبی، حساسیت برخی از بازیگران این منطقه همچون کره‌شمالی را برانگیخته است. ضمن اینکه آمریکا هر از گاهی با شکل‌دادن به رزمایش‌های نظامی مشترک بر عمق بحران افزوده و این منطقه را نیز همانند خاورمیانه به انباری از باروت تبدیل کرده که برای انفجار، منتظر جرقه‌ای است. همین مسائل باعث شد که چند روز پیش وزارت امور خارجه کره‌شمالی در بیانیه‌ای بنویسد که «ترامپ قصد آغاز قمار اتمی خطرناکی را در شبه‌جزیره کره دارد. او یک شیطان هسته‌ای و برهم‌‌زننده صلح جهانی است. ایالات متحده آمریکا پیوسته تحریک نظامی گسترده‌ای را با استفاده از تسلیحات هسته‌ای استراتژیک خود به انجام رسانده و وضعیت در شبه‌جزیره کره را به ورطه بحران سوق می‌دهد.» رئیس‌جمهوری آمریکا بیش از وزارت امور خارجه این کشور، به پیگیری امور دیپلماتیک در سطوح مختلف تمایل دارد و به بیان دیگر، وزارت امور خارجه در دولت ترامپ به حاشیه رانده شده است. ترامپ هفدهم آبان‌ماه امسال در سفری یازده‌روزه که به چند کشور آسیایی داشت، مهم‌ترین هدف سیاست خارجی خود را که همان تقابل با کره‌شمالی بود، دنبال کرد. در جریان این سفر، رئیس‌جمهوری ایالات متحده در هر نشست و دیداری بر ضرورت هماهنگی و مقابله با فعالیت‌های پیونگ‌یانگ تاکید کرد. علاوه بر تهدید و تشویق کشورهای آسیای جنوب‌شرقی برای مقابله با کره‌شمالی در جریان سفر ترامپ، مانور دریایی بزرگی با حضور سه ناو هواپیمابر آمریکایی و ناوهای جنگی کره‌جنوبی در غرب اقیانوس آرام به‌منظور هشدار به مقامات کره‌شمالی انجام گرفت. این اقدامات خصمانه، گزینه‌های پیش رو برای حل بحران را در شبه‌جزیره کره محدود کرده است.

راهکارهای رفع تنش

تهدیدهای آمریکای دوره ترامپ نه‌تنها چرخه آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی کره‌شمالی را از حرکت باز نداشته بلکه به افزایش فعالیت‌های پیونگ‌یانگ در این زمینه‌ها منجر شده است. «راهکار سیاسی» و «رویارویی نظامی» دو گزینه‌ای است که آمریکا و کره‌شمالی به آن می‌اندیشند و جوانب مختلف هر یک را مورد بررسی قرار می‌دهند. بدون شک ناامیدی از کارآمدی ابزار سیاسی در حل‌وفصل این بحران، آنها را به گزینش ابزار نظامی ترغیب می‌کند. در مقابل، بررسی پیامدهای ناگوار و ماندگار بروز درگیری مسلحانه، مقامات آمریکا و کره‌شمالی را به سمت مذاکره و گفت‌و‌گو سوق می‌دهد. اما باید دید که سرانجام کدام روش برای پایان‌دادن به این بحران مورد استفاده قرار خواهد گرفت. دعوت به مذاکره و حل مساله در پشت میز مذاکره، نخستین راهکاری بود که چند ماه قبل از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا ارائه شد اما بنا به دلایلی عملیاتی نشد. یکی از مهم‌ترین دلایل، شناخت رهبر کره‌شمالی و مشاوران وی از شخصیت ترامپ و راهبردهای سیاست خارجی آمریکا است. نگاهی گذرا به یکجانه‌گرایی آمریکا در عرصه بین‌المللی، رهبر کره‌شمالی را به این نتیجه رسانده که موافقت با مذاکره با ایالات متحده نمی‌تواند تامین‌کننده منافع پیونگ‌یانگ باشد. برای کاخ سفید تنها منافع ایالات متحده مد نظر قرار دارد حتی اگر طرف مقابل در گفت‌و‌گوها هیچ ‌سودی به دست نیاورد! آنها به مواضع کاخ سفید در حوزه سیاست خارجی آمریکا توجه دارند و می‌دانند که ترامپ برای مذاکره و اجرای اصل برد-برد در توافقات بین‌المللی اهمیت قائل نیست. تجربه برخورد ‌جمهوریخواهان با توافق هسته‌ای نشان داد که نمی‌توان روی توافق دولت تازه کار ترامپ حساب باز کرد. اگر امضای توافق هسته‌ای ایران و 1+5 در قالب برجام از دولت اوباما به این دولت واگذار می‌شد، هیچ ‌امیدی برای دستیابی به توافق وجود نداشت. این در حالی است که شمار قابل توجهی از مقامات آمریکایی و قدرت‌های بزرگ از برجام به عنوان توافقی چندجانبه و الزام‌آور تحت نظارت شورای امنیت سازمان ملل و آژانس حمایت می‌کنند. بنابراین، خروج آمریکا از برجام به منزله تیر خلاصی بر پیکره اعتماد پیونگ‌یانگ به آمریکا و مذاکره با واشنگتن خواهد بود.

ترامپ «خرفت»!

کره‌شمالی روز شنبه طی بیانیه‌ای که از رسانه‌های دولتی این کشور منتشر شد، رئیس‌جمهور آمریکا را برای به رسمیت‌شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل محکوم کرد و بار دیگر او را «خرفت» خواند. به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری فرانسه، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و کیم جونگ‌اون، رهبر کره‌شمالی در ماه‌های اخیر و پس از آزمایش‌های موشک‌های هسته‌ای کره‌شمالی، یکدیگر را به جنگ تهدید کرده‌اند که تنش‌ها میان دو کشور را شدت بخشیده است. اکنون کره‌شمالی به محکومیت جهانی علیه تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای به رسمیت‌شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل پیوسته و این اقدام را حرکتی «گستاخانه و زشت» دانسته است. بنا بر گزارش خبرگزاری دولتی کره‌شمالی، سخنگوی وزارت امور خارجه کره‌شمالی اظهار کرد: با توجه به اینکه این دیوانه خرفت، در سازمان ملل، آشکارا نابودی کامل کشور بااقتدار ما را خواستار شده، این اقدام آنچنان غافلگیر‌کننده نیست. اما این حرکت به‌روشنی به تمام جهان نشان می‌دهد که چه کسی منفور، سرکش و نابودگر صلح و امنیت جهان است. هفته گذشته، دونالد ترامپ قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و اعلام کرد آمریکا سفارت خود را از تل‌آویو به این شهر انتقال خواهد داد. این تصمیم از جانب رئیس‌جمهور آمریکا خشم مسلمانان سراسر جهان را برانگیخت و ابراز نگرانی متحدان آمریکا و نهی این اقدام از جانب آنان را در پی داشت. کره‌شمالی این اقدام آمریکا را «به شدت محکوم کرده» و «حمایت شدید و همبستگی خود را با مردم فلسطین که برای برخورداری از حقوق مشروع خود مبارزه می‌کنند»، اعلام می‌دارد. در ادامه این بیانیه آمده است: آمریکا مسئول همه پیامدهای این حرکت گستاخانه و زشت خواهد بود.

نماینده آمریکا به ژاپن و تایلند می‌رود

رضایت کره‌شمالی از سفر فرستاده سازمان‌ملل

رسانه دولتی کره‌شمالی روز شنبه گزارش داد، جفری فلتمن، مسئول امور سیاسی سازمان ملل که به عنوان فرستاده این سازمان به کره‌شمالی رفته نسبت به کاهش تنش‌ها در شبه‌جزیره کره ابراز تمایل کرده است. به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری رویترز، خبرگزاری رسمی کره‌شمالی با انتشار بیانیه‌ای منسوب به دولت این کشور اعلام کرد که فرستاده سازمان ملل تاثیر منفی تحریم‌ها بر کمک‌های انسان‌دوستانه به کره‌شمالی را تصدیق کرده است. با این حال فلتمن که از سال ۲۰۱۲ تاکنون عالیرتبه‌ترین مقام سازمان ملل است که به کره‌شمالی سفر کرده، هنوز اظهارنظری نکرده است. خبرگزاری رسمی کره‌شمالی نوشت: سازمان ملل نسبت به تشدید تنش در شبه‌جزیره کره اظهار نگرانی کرده و همچنین برای کاستن از تنش‌ها در این شبه‌جزیره مطابق با منشور سازمان ملل و بر اساس صلح و امنیت بین‌المللی اظهار تمایل کرده است. این در حالی است که کره‌شمالی در تاریخ ۲۹ نوامبر یک موشک بالستیک قاره‌پیمای دیگر را که به ادعای خود پیشرفته‌ترین موشک این کشور بوده و می‌تواند به خاک آمریکا برسد، آزمایش کرد و متعاقب آن آمریکا و کره‌جنوبی دست به برگزاری یک رزمایش بزرگ با هدف مقابله با تهدید کره‌شمالی زدند. خبرگزاری رسمی کره‌شمالی اعلام کرد که مقام‌های این کشور و فلتمن توافق داشتند که سفر او به افزایش تفاهم کمک می‌کند و با یکدیگر برای ارتباط منظم توافق کردند. به نوشته خبرگزاری رسمی کره‌شمالی فلتمن از روز سه‌شنبه تا روز شنبه به پیونگ‌یانگ سفر کرده است. این در حالی است که وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که فرستاده این کشور به کره‌شمالی طی چند روز آینده به ژاپن و تایلند سفر می‌کند و با مقام‌های این کشور درباره چگونگی افزایش فشارها بر پیونگ‌یانگ به مذاکره می‌پردازد. وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد: جوزف یون، نماینده ویژه این کشور برای امور کره‌شمالی از تاریخ ۱۱ تا ۱۵ دسامبر به ژاپن و تایلند سفر می‌رود تا با مقام‌های دولت‌های این دو کشور درباره راه‌های افزایش فشار بر کره‌شمالی بعد از آزمایش موشکی اخیر این کشور مذاکراتی را داشته باشد. در این بیانیه تصریح شد: آمریکا به دنبال تداوم شراکت با هر دو کشور است تا به این ترتیب‌ جمهوری دموکراتیک خلق کره به مذاکرات واقعی در مورد خلع‌سلاح هسته‌ای خود بازگردد.