آزمایش نظامی و تنش‌های تازه

در تازه‌ترین آزمایش موشکی کره‌شمالی، «هواسانگ15» پس از حدود یک ساعت پرواز در ارتفاع حدود 4500کیلومتری و پیمودن مسافت هزارکیلومتری در آب‌های دریای ژاپن فرود آمد. پس از شلیک موشک کره‌شمالی، «کیم جونگ‌اون» رهبر این کشور آزمایش اخیر را پیشرفتی چشمگیر و عملیاتی بی‌نقص خواند. در مقابل، مقامات آمریکایی تهدیدات خود علیه کره‌شمالی را از سر گرفتند. «دونالد ترامپ» پس از آزمایش اخیر، بار دیگر با ادبیاتی غیرمتعارف و توهین‌آمیز به رهبر کره‌شمالی حمله کرد و سپس همزبان با «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه دولت خود، از پکن به عنوان حامی نخست پیونگ‌یانگ خواست تا صادرات سوخت و نفت به کره‌شمالی را متوقف سازد. همزمان، «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل مسئولیت جنگ احتمالی را متوجه پیونگ‌یانگ دانست و گفت: در این صورت دولت کره‌شمالی به‌کلی نابود خواهد شد. وی همچنین از سایر کشورها خواست تا با کره‌شمالی قطع رابطه کنند. یک هفته پیش از آزمایش هواسانگ15، مقامات کاخ سفید با گنجاندن نام کره‌شمالی در فهرست کشورهای حامی تروریسم، تحریم‌هایی مضاعف را بر پیونگ‌یانگ تحمیل کردند. با توجه به روند موضع‌گیری‌های متقابل، افزایش چشمگیر تهدیدات واشنگتن علیه پیونگ‌یانگ و توسعه تحرکات نظامی کره‌شمالی، می‌توان گفت مناسبات دو طرف طی ماه‌های گذشته و به عبارتی در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ تابع الگوی تخاصم متواتر و فزاینده بوده و از همین رو برخی تحلیلگران گزینه برخورد نظامی در شبه‌جزیره کره را در وضعیت کنونی محتمل‌تر از ادوار و سال‌های گذشته می‌دانند.

جدی‌ترشدن تهدید‌ها

پس از آزمایش هفته گذشته (هفتم آذرماه) کره‌شمالی، بسیاری از رسانه‌های غربی به تحلیل و بررسی تازه‌ترین فناوری‌ها و تجهیزات موشکی این کشور پرداختند. بسیاری از این رسانه‌ها موفقیت پیونگ‌یانگ در آزمایش موشکی با قابلیت هدف قراردادن قلمرو آمریکا را تایید کردند و به تحلیل پیامدهای سیاسی و نظامی این رخداد پرداختند. بر اساس تحلیل‌های انتشاریافته در این رسانه‌ها، آزمایش هواسانگ15 که سه ماه پس از آزمایش کلاهک هیدروژنی برای موشک‌های قاره‌پیما اتفاق افتاد، بر میزان بازدارندگی پیونگ‌یانگ افزوده است، ضمن اینکه کره‌شمالی در زمینه فناوری بومی ساخت سکوهای شلیک موشک به‌خصوص سکوهای سیار شاهد پیشرفت‌هایی قابل توجه بوده و با توجه به گام‌های رو به جلو در زمینه تولید موتور و سوخت موشک، می‌توان این کشور را عضو باشگاه کشورهای دارنده موشک‌های قاره‌پیما به شمار آورد. با این حال در رسانه‌های غربی تردیدهایی در زمینه امکان حمل کلاهک‌های سنگین بر موشک جدید کره‌شمالی مطرح و عنوان شد موشک‌های کره‌شمالی نهایتا قادر به هدف قراردادن سواحل غربی آمریکا خواهد بود.

اهداف سیاسی طرفین

ترامپ در دوره چندماهه ریاست‌جمهوری شدیدترین و نامتعارف‌ترین حملات لفظی را متوجه رهبر کره‌شمالی ساخته و برخلاف اسلاف خود حتی این کشور را تهدید به نابودی کرده است. با وجود این تهدیدات مکرر، ترامپ از امکان مذاکره با کره‌شمالی سخن گفته است. در کنار تهدیدات سیاسی و نظامی، ترامپ کوشیده است تا حد ممکن کره‌شمالی را تحت فشار تحریم‌های بین‌المللی قرار دهد. با توجه به وضعیت روابط خارجی این کشور اما این واقعیتی پیش روی ترامپ خودنمایی می‌کند که بدون مشارکت و همراهی چین اعمال فشار جدی بر کره‌شمالی امکانپذیر نخواهد بود. با نگاهی به سفر اواسط آبان‌ماه ترامپ به کشورهای آسیایی از جمله چین می‌توان دریافت رئیس‌جمهوری آمریکا نتوانسته است مقامات پکن را با اهداف خود برای تشدید فشار بر پیونگ‌یانگ همراه سازد. چنان‌که «یونهاپ» خبرگزاری رسمی کره‌جنوبی پس از آزمایش موشکی همسایه شمالی گزارش داد، چین تمایلی به پذیرش خواست آمریکا برای اعمال فشارهای بیشتر بر کره‌شمالی ندارد. با این حال برخی صاحبنظران، هدف نهایی ترامپ را بازگرداندن کره‌شمالی پای میز مذاکراتی می‌دانند که این کشور در سال 2008 ترک کرد. این مذاکرات از سال 2003 و پس از تنگناهای پیش روی پیونگ‌یانگ برای واردات نفت آغاز شد و اکنون رئیس‌جمهوری آمریکا با سبک خاص خود به دنبال مذاکره با کره‌شمالی است؛ سبکی که در آن هیچ‌ مشوق قابل‌توجهی برای طرف مقابل در نظر گرفته نشده و از دید ترامپ چماق نظامی و اقتصادی آمریکا محرک و نیز ضمانت اجرای این مذاکرات خواهد بود. نکته قابل تامل اینکه به نظر نمی‌رسد رئیس‌جمهوری آمریکا بخواهد در ازای کاهش سطح حمایت چین از کره‌شمالی امتیاز خاصی برای رهبران پکن در نظر بگیرد. در سوی مقابل، رهبران کره‌شمالی آزمایشات اخیر را واکنشی به تهدیدات آمریکا و با هدف تقویت بنیه خود دانسته‌اند. نکته قابل تامل اینکه خبرگزاری «اسپوتنیک» روسیه در روزهای اخیر به نقل از یکی از اعضای دومای این کشور خبر داد، کره‌شمالی حاضر است تا با حضور روسیه گفت‌و‌گو با با آمریکا را بر اساس اصل برابری انجام دهد. به نوشته اسپوتنیک، کره‌شمالی که خود را جزو باشگاه دارندگان سلاح‌های هسته‌ای و موشک‌های قاره‌پیما می‌داند، می‌خواهد پس از شناسایی از سوی آمریکا به عنوان یک کشور هسته‌ای، از طریق مذاکرات مسالمت‌آمیز از تنگناهای پیش رو رهایی یابد. به این ترتیب می‌توان شاهد اهداف به‌شدت متعارض سیاسی در دو سمت بحران شبه‌جزیره کره بود؛ اهدافی که به دلیل ناهمسازی به شکل مواضع متخاصم بروز یافته و بستر مذاکره را تنگ و دور از دسترس می‌سازد.

روسیه:

آمریکا از مساله کره‌شمالی سوءاستفاده می‌کند

معاون کمیسیون دفاعی و امنیت شورای فدراسیون روسیه (سنا) اعلام کرد که آمریکا از مساله کره‌شمالی سوءاستفاده می‌کند و با تنش‌آفرینی در این وضعیت، از آن برای گسترش حضور نظامی در منطقه بهره می‌برد. به گزارش ایرنا، فرانتس کلینتسویچ، روز دوشنبه با بیان اینکه وضعیت کنونی پیرامون کره‌شمالی به نفع آمریکا است، اظهار کرد: در این وضعیت متشنج، توجیه افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه شمال آسیا و اقیانوس آرام که علیه روسیه و چین هدف‌گیری شده است، دشوار نیست. خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از سخنان معاون کمیسیون دفاعی و امنیت شورای فدراسیون روسیه نوشت: وضعیت شبه‌جزیره کره در آینده نیز متشنج می‌شود و به نظر می‌رسد این وضعیت در راستای منافع آمریکا است. کلینتسویچ گفت: با دستاویز قراردادن تهدیدها از طرف کره‌شمالی، آمریکا به‌سادگی افزایش حضور نظامی خود در خاور دور را توجیه می‌کند. معاون کمیسیون امور دفاعی و امنیتی شورای فدراسیون روسیه همچنین افزود: آمریکا به بازی با اعصاب جامعه جهانی ادامه می‌دهد و حتی امکان مذاکره با کره‌شمالی را در نظر نمی‌گیرد و می‌خواهد پیونگ‌یانگ به‌طور یکجانبه خلع سلاح شود. وی با بیان اینکه این امر غیرممکن است، گفت: درس‌های لیبی بیهوده نبوده و هیچ‌گونه تحریمی نمی‌تواند وضعیت را تغییر دهد. علاوه بر آن نباید عامل ویژگی‌های ملت کره‌شمالی را نادیده گرفت. سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز روز نسبت به ماجراجویی‌های آمریکا در منطقه از جمله برگزاری رزمایش مشترک با کره‌جنوبی هشدار داد و اعلام کرد: در صورت آغاز مناقشه مسلحانه با کره‌شمالی، کره‌جنوبی و ژاپن قربانیان نخست هستند. لاوروف با تحریک‌آمیز خواندن رفتار و اقدامات آمریکا در مساله شبه‌جزیره کره گفت: شرکای آمریکایی تلاش می‌کنند ژاپن و کره‌جنوبی را به آن‌سو (ورود به مناقشه مسلحانه) سوق دهند. روزنامه ایزوستیا به نقل از لاوروف نوشت: کشورهای کره‌جنوبی و ژاپن باید در این شرایط مراقب باشند زیرا در صورت آغاز جنگ در شبه‌جزیره کره، نخست قربانی خواهند شد. وی خاطرنشان کرد: روسیه ماجراجویی موشکی و هسته‌ای کره‌شمالی را محکوم می‌کند. کره‌شمالی چهارشنبه گذشته یک فروند موشک بالستیک شلیک کرد. این موشک از استان «پیونگان جنوبی» به سمت شرق شلیک شد. معاون کمیسیون امور بین‌المللی دومای روسیه نیز که به‌تازگی در قالب هیات پارلمانی این کشور از پیونگ‌یانگ دیدار داشت، گفت که کره‌شمالی برای آغاز مذاکرات با آمریکا شرط تعیین کرده است. آلکسی چپا گفت: کره‌شمالی پس از پرتاب موشک قاره‌پیمای جدید خود آماده است تا با شرایط جدید با آمریکا گفت‌و‌گو کند. معاون کمیسیون امور بین‌المللی دومای روسیه روز جمعه به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: پیونگ‌یانگ از واشنگتن انتظار دارد این کشور را به عنوان قدرت هسته‌ای به رسمیت بشناسد. آلکسی چپا با انتقاد از رویکرد آمریکا در بحران کنونی شبه‌جزیره کره اظهار کرد: آمریکا هیچ‌ گامی برای اینکه آمادگی برای مذاکرات را به کره‌شمالی نشان دهد، برنداشته است. واشنگتن فقط پیونگ‌یانگ را تهدید و تحریم‌های جدید در مورد آن وضع می‌کند.