طبق مطالعه جدیدی که توسط محققان در دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد انجام شد، ساعت بیولوژیک بدن در تمایز سلول‌های بنیادی به سلول‌های چربی دخالت داشته و نقش تعیین کننده‌ای در تعیین زمان تمایز سلول‌ها بر عهده دارد.
به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مطالعه‌ای که در مجله Cell Reports منتشر شده است، نشان می‌دهد که سلول‌های پیش ساز آدیپوسیت دارای یک ساعت بیولوژیک هستند که عملکردی متفاوت نسبت به بسیاری از سلول‌های دیگر بدن از خود نشان می‌دهد. ساعت‌های کاری نامنظم باعث تغییر سرعت تمایز سلول‌های بنیادی به سلول‌های چربی می‌شوند. این کشف می‌توانند دلیل واضحی بر این که چرا کارگران شیفت شبانه بیشتر در معرض خطر بیماری‌های متابولیکی مانند دیابت هستند، باشد.
Brian Feldman متخصص کودکان دانشگاه استنفورد و از نویسندگان این مقاله می‌گوید: پیش از این مطالعه، ما می‌دانستیم می‌توانیم ساعت بیولوژیک فرد را مختل کرده و متابولیسم بدن آن را تغییر دهیم، اما این که چگونه در بعد سلول و مولکولی این اتفاق می‌افتد بسیار اسرار آمیز بود. تحقیقات پیشین نشان داده است که سلول‌های چربی بالغ یک ساعت بیولوژیک دارند، اما مشخص نیست که آیا این ساعت در سلول‌های بنیادی پیش ساز سلول‌های چربی نیز وجود داشته باشد یا خیر.
تیم تحقیقاتی دکتر فلدمن، پروتئینی را پیدا کرده است که در تمایز سلول‌ها نقش ایفا می‌کند. ما فکر می‌کنیم این مکانیزم مانع از ساخت آدیپوسیت ها زمانی که نیازی به آن ندارید می‌شود. چندین سیگنال هورمونی که بر بلوغ چاقی تأثیر می‌گذارد شناخته شده است که در طول روز افزایش وکاهش می‌یابند. گلوکوکورتیکوئیدها مانند هورمون استرس کورتیزول معمولاً قبل از بیدار شدن بیشتر است. انسولین در پاسخ به وعده‌های غذایی افزایش می‌یابد. در یک ظرف آزمایشگاهی، با استفاده از اضافه کردن دوزهای زیاد گلوکوکورتیکوئید یا انسولین، سلول‌های پیش ساز Adipocyteمی‌توانند به سلول‌های بالغ تمایز یابند. البته جهت تمایز سلول‌ها تنها یک سیگنال کافی نیست. تعبیه یک ساعت در مسیر تمایز، تمام سیگنال‌ها را ادغام می‌کند.
در اکثر سلول‌ها تنظیم ساعت بیولوژیک توسط بیان سه ژن Per1,Per2,Per3 انجام می‌شود. تیم فلدمن برای ردیابی سلول‌ها پیش ساز آدیپوسیت مدل‌های موشی را موردبررسی قرار داد. آن‌ها چندین سویه از موش‌های اصلاح شده ژنتیکی را برای آزمایش‌های خود مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها دریافتند که موش‌هایی که ژن Per3 ندارند سطوح بالاتری از تمایز سلول‌های چربی را نسبت به افرادی که دارای ژن Per3 هستند از خود نشان می‌دهند. محققان دریافتند پروتئین Per3  مستقیماً به همراه پروتئین دیگری ژنی را تنظیم می‌کند که برای شروع فرآیند تمایز سلول‌ها لازم است.
در همین راستا ستاد توسعه فناوری‌های سلول‌های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به‌منظور رشد هرچه بیشتر سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی در ایران فعالیت دارد.
پایان پیام/۲۹