علی مطهری نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، در گفت و گو با خبرگزاری «تقریب» تاکید دارد زمینه های تاریخی اختلاف میان شیعه و سنی اگرچه قابل بحث است،اما موضوع اصلی امروز جهان اسلام نیست. مطهری با یادآوری شرایط امروز کشورهای جهان اسلام و تلاش آمریکا و اسرائیل در بحران آفرینی میان مسلمانان، خواستار هوشیاری و پرهیز از تندروی از سوی مذاهب مختلف اسلامی می شود. مشروح این گفت و گو را در زیر می خوانید...
 

• وحدت، مقوله ای است که از دیرباز در فرهنگ دینی کشورهای اسلامی وارد شده و به مرور جایگاه ویژه ای یافته است. قرآن کریم از اتحاد به عنوان نعمت بزرگ، نام برده و از مؤمنان می خواهد تا با یادکردن دوران تلخ تفرقه و آشوب، در حفظ آن بکوشند؛ چرا که به یقین اختلاف و تفرقه از عوامل مهم انحطاط و فروپاشی تمدنها و جوامع بشری و امت های دینی بوده است. در دوران معاصر در راستای ایجاد وحدت بین شوراهای اسلامی چه تلاش هایی شده است؟

«وحدت اسلامی» از جمله موضوعاتی است که از دیر باز همواره مورد توجه علمای روشن‌بین و خوش‌فکر شیعه و سنی بوده و منحصر به ایران هم نیست. مرحوم شیخ عبدالمجید سلیم و مرحوم شیخ محمود شلتوت از جمله این علما بودند. در کشورما مرحوم آیت‌الله بروجردی یکی از سلسله جنبان های وحدت اسلامی در عصر حاضر بود تا رسید به امام خمینی(ره). امام نیز این راه را ادامه دادند و 12 تا 17 ربیع‌الاول ایام میلاد پیامبر اسلام(ص) را هفته وحدت اسلامی اعلام کردند.
 

• شهید مطهری در این باره چه دیدگاهی داشتند؟

آیت‌الله مطهری همواره بر وحدت اسلامی تأکید داشتند؛ نظرات ایشان در این باره در مقاله‌ای تحت عنوان «الغدیر و وحدت اسلامی» قابل دسترسی است. از نظر استاد شهید مطهری «وحدت اسلامی» به این معنی نیست که همه دست از عقاید خود بردارند و یک مذهب را انتخاب کنند؛ یا وجه مشترک مذاهب موجود اسلامی را به صورت یک مذهب دربیاوریم و همه را به آن دعوت کنیم؛ بلکه منظور این است که پیروان هر مذهبی بر عقاید خود باقی بمانند، اما در مقابل دشمنان مشترک خود متحد باشند. استاد مطهری معتقد است مشترکات میان شیعه و سنی همچنین مذاهب مختلف اسلامی بسیار بیشتر از مفترقات آنهاست. آیت‌الله مطهری بهترین الگو برای وحدت اسلامی را سیره و روش امام علی علیه‌السلام می‌داند و می گوید: « علی (ع) از اظهار و مطالبة حق خود و شکایت از ربایندگان آن خودداری نکرد، با کمال صراحت ابراز داشت و علاقه به اتحاد اسلامی را مانع آن قرار نداد. خطبه‌های فراوانی در نهج‌البلاغه شاهد این مدعاست. در عین حال، این تظلّمها موجب نشد که از صف جماعت مسلمین در مقابل بیگانگان خارج شود. در جمعه و جماعت شرکت می‌کرد، سهم خویش را از غنائم جنگی آن زمان دریافت می‌کرد، از ارشاد خلفا دریغ نمی‌نمود، طرف شور قرار می‌گرفت و ناصحانه نظر می‌داد.»
 

• یعنی تکیه بر «مشترکات» به جای اصرار بر «افتراقات»؟

بله؛ اختلاف بین شیعه و سنی در آن حدی نیست که بخواهیم با هم درگیر شویم به عبارتی مشترکات این دو مذهب بیش از اختلافات شان است. اصلا بین شیعه و سنی اختلاف اساسی وجود ندارد؛ فقط یک موضوع بر سر خلافت و جانشینی پیامبر مطرح است که جنبه تاریخی دارد. شیعه می گوید نسلی وجود داشته و حضرت امیرالمونین علی (ع) جانشین بلافصل پیامبر است؛ برادران اهل سنت می گویند شورایی که بعد از پیامبر تشکیل شد، درست بود. این موضوع تاریخی است. امروز تاثیری ندارد. البته امروز بحث علمی درباره این موضوع اشکالی ندارد و راه باز است؛ می شود بحث کرد؛ ما هم آماده بحث هستیم؛ اما امروز باید دشمنان مشترک را ببینم. دشمنان کشورهای اسلامی همواره دنبال دامن زدن به اختلافات فرقه‌ای در منطقه هستند و سیاست‌های کشورهایی مانند آمریکا و رژیم اشغالگر قدس در جهت حمایت از گروه‌های تروریستی باعث شعله‌ورتر شدن این بحران ها در منطقه شده است. هرگونه تفرقه افکنی بین شیعه و سنی در واقع در راستای سیاست های صهیونیست ها و آمریکا است. قطعاً پشت پرده تفرقه و تشتتی که امروز در جهان اسلام حاکم است استعمار خارجی و در رأس آنها آمریکا و انگلیس و اسرائیل حضور دارند. علما و مؤمنین شیعه و سنی باید به هوش باشند و از هرگونه افراط بپرهیزند .متاسفانه امروز می بینیم پیروان مذاهب اسلامی بر سر یکی دو موضوع اختلافی به جان هم افتاده و همدیگر را می کشند. در حالی که  اسرائیل از این فرصت استفاده کرده و در آسایش کامل است. در حالی که همه نیروها باید علیه اسرائیل باشند. «داعشی» ها جان خود را به خطر می اندازند تا مسلمانان را بکشند؛ در حالی که همه این تلاش ها باید علیه اسرائیل باشد. اسرائیل و آمریکا امروز از این وضعیت شادند. باید این موضوع در جهان اسلام حل شود. باید در برابر اسرائیل و آمریکا متحد شویم. باید همواره این موضوع را مدنظر قرار دهیم که وحدت میان کشورهای اسلامی و پرهیز از اختلافات مذهبی در جهان اسلام می‌تواند به تقویت جایگاه مسلمانان در موضوعات بین‌المللی منجر گردد. اگر وحدت اسلامی آن گونه که مرحوم آیت‌الله بروجردی، امام خمینی، آیت‌الله مطهری و رهبر معظم انقلاب اسلامی تاکید کرده اند دنبال می کردیم، امروز گروه‌هایی مثل داعش وجود نداشت. خوشبختانه از ابتدای انقلاب دائما بر وحدت اسلامی و اینکه شیعه و سنی باید جبهه واحد در مقابل دشمنان مشترک داشته باشند، تاکید شده است.بنابراین ما باید در جهت وحدت شیعه و سنی حرکت کنیم.